Orłowo (gmina Biała Piska): Różnice pomiędzy wersjami
Z Encyklopedia Warmii i Mazur
| [wersja zweryfikowana] | [wersja zweryfikowana] |
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| − | |||
| − | |||
{{Wieś infobox | {{Wieś infobox | ||
|nazwa = Orłowo | |nazwa = Orłowo | ||
| Linia 7: | Linia 5: | ||
|herb artykuł = | |herb artykuł = | ||
|dopełniacz wsi = Orłowa | |dopełniacz wsi = Orłowa | ||
| − | |zdjęcie = | + | |zdjęcie = |
| − | |opis zdjęcia = | + | |opis zdjęcia = |
|rodzaj miejscowości = wieś sołecka | |rodzaj miejscowości = wieś sołecka | ||
|województwo = warmińsko-mazurskie | |województwo = warmińsko-mazurskie | ||
| Linia 30: | Linia 28: | ||
|wikisłownik = | |wikisłownik = | ||
|www = | |www = | ||
| − | }} | + | }}<br/> |
| − | < | + | ''' Orłowo''' (niem. ''Orlowen'', od 1938 r. ''Siegmunden'') – wieś sołecka położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat piski|powiecie piskim]], w [[Biała Piska (gmina miejsko-wiejska)|gminie Biała Piska]]. W latach 1975–1998 miejscowość należała [[Podział administracyjny |administracyjnie]] do [[Województwo suwalskie|województwa suwalskiego]]. W 2010 roku wieś liczyła 123 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Kazimierz Waśkiewicz]]<ref> [http://bialapiska.eu/index.php?option=com_content&task=view&id=18&Itemid=22/ Strona Gminy Biała Piska] [30.08.2013]</ref>. |
| + | <br/><br/> | ||
| − | + | ==Położenie== | |
| − | |||
| − | == | ||
Wieś położona jest na terenie [[Pojezierze Ełckie|Pojezierza Ełckiego]] wchodzącego w skład [[Kraina Wielkich Jezior Mazurskich|Krainy Wielkich Jezior Mazurskich]]. Miejscowość leży w odległości 7 km na północny zachód od [[Biała Piska|Białej Piskiej]], na północ od drogi krajowej nr 58. | Wieś położona jest na terenie [[Pojezierze Ełckie|Pojezierza Ełckiego]] wchodzącego w skład [[Kraina Wielkich Jezior Mazurskich|Krainy Wielkich Jezior Mazurskich]]. Miejscowość leży w odległości 7 km na północny zachód od [[Biała Piska|Białej Piskiej]], na północ od drogi krajowej nr 58. | ||
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | == Dzieje miejscowości == | |
| − | Osada istniała już w roku 1424 (wymieniana w przywileju dla [[Giętkie|Giętkich]]) jako dąbrowa obejmująca około 70 łanów, o którą zabiegał wówczas bliżej nieznany Mazowszanin z dwoma braćmi oraz sołtys z [[Pisz|Pisza]]. Prawdopodobnie trafiła ona ostatecznie w ręce tych pierwszych – przywilej lokacyjny z 1448 roku wystawiony został na Adama, jego syna Zygmunta i zięcia Szymona. Wieś liczyć miała 30 łanów na prawie magdeburskim. Z części dóbr należących do Szymona | + | Osada istniała już w roku 1424 (wymieniana w przywileju dla [[Giętkie|Giętkich]]) jako dąbrowa obejmująca około 70 łanów, o którą zabiegał wówczas bliżej nieznany Mazowszanin z dwoma braćmi oraz sołtys z [[Pisz|Pisza]]. Prawdopodobnie trafiła ona ostatecznie w ręce tych pierwszych – przywilej lokacyjny z 1448 roku wystawiony został na Adama, jego syna Zygmunta i zięcia Szymona. Wieś liczyć miała 30 łanów na [[Prawo magdeburskie |prawie magdeburskim]]. Z części dóbr należących do Szymona powstały później [[Szymany (gmina Biała Piska)|Szymany]], osobna osada na 11 łanach. Od nazwiska jednego z właścicieli wieś początkowo zwano ''Adams feld''; później utrwaliła się nazwa ''Orlowen''. W październiku 1710 roku do wsi dotarła wielka epidemia dżumy, w wyniku której zmarło 26 mieszkańców. |
Wieś początkowo należała do [[Parafia ewangelicka w Piszu|parafii piskiej]]; w XVII wieku włączono ją do [[Parafia ewangelicka w Białej Piskiej|parafii ewangelickiej w Białej Piskiej]]. | Wieś początkowo należała do [[Parafia ewangelicka w Piszu|parafii piskiej]]; w XVII wieku włączono ją do [[Parafia ewangelicka w Białej Piskiej|parafii ewangelickiej w Białej Piskiej]]. | ||
| + | |||
Szkoła we wsi powstała w 1756 roku. W 1935 roku dwóch nauczycieli zajmowało się w niej nauką 72 dzieci. Szkołę podstawową zorganizowano w Orłowie do końca grudnia 1945 roku; zatrudniony był w niej wówczas jeden nauczyciel. Biblioteka została zorganizowana w latach 1965-1966. | Szkoła we wsi powstała w 1756 roku. W 1935 roku dwóch nauczycieli zajmowało się w niej nauką 72 dzieci. Szkołę podstawową zorganizowano w Orłowie do końca grudnia 1945 roku; zatrudniony był w niej wówczas jeden nauczyciel. Biblioteka została zorganizowana w latach 1965-1966. | ||
| − | Aktualnie wieś jest siedzibą | + | Aktualnie wieś jest siedzibą sołectwa. |
| − | |||
| − | |||
| − | + | Liczba mieszkańców w poszczególnych latach: | |
| − | + | *1857 r. – 145 osób | |
| − | + | *1939 r. – 211 osób | |
| − | + | == Zabytki == | |
| − | * | + | *dawny cmentarz ewangelicki z XIX wieku |
| − | * | + | *szkoła z pierwszej połowy XX wieku, murowana |
| − | |||
| − | + | == Bibliografia == | |
#Białuński Grzegorz, ''Kolonizacja „Wielkiej Puszczy” (do 1568 roku) – starostwa piskie, ełckie, straduńskie, zelkowskie i węgoborskie (węgorzewskie)'', Olsztyn 2002. | #Białuński Grzegorz, ''Kolonizacja „Wielkiej Puszczy” (do 1568 roku) – starostwa piskie, ełckie, straduńskie, zelkowskie i węgoborskie (węgorzewskie)'', Olsztyn 2002. | ||
| − | #Białuński Grzegorz, ''Przyczynek do przebiegu zarazy dżumy w starostwie piskim w latach 1709-1711'', Znad Pisy, nr 13/14, 2004/2005, | + | #Białuński Grzegorz, ''Przyczynek do przebiegu zarazy dżumy w starostwie piskim w latach 1709-1711'', Znad Pisy, nr 13/14, 2004/2005, ss. 51–57. |
#Kossert Andreas, ''Mazury. Zapomniane Południe dawnych Prus Wschodnich'', przeł. Barbara Ostrowska, Warszawa 2004. | #Kossert Andreas, ''Mazury. Zapomniane Południe dawnych Prus Wschodnich'', przeł. Barbara Ostrowska, Warszawa 2004. | ||
#''Pisz. Z dziejów miasta i powiatu'', red. Wanda Korycka, Olsztyn 1970. | #''Pisz. Z dziejów miasta i powiatu'', red. Wanda Korycka, Olsztyn 1970. | ||
#''Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen'', Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857. | #''Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen'', Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857. | ||
| − | #Worobiec Antoni, Worobiec Krzysztof A., ''Z dziejów szkolnictwa na Ziemi Piskiej'', Znad Pisy, nr 13/14, 2004/2005, | + | #Worobiec Antoni, Worobiec Krzysztof A., ''Z dziejów szkolnictwa na Ziemi Piskiej'', Znad Pisy, nr 13/14, 2004/2005, ss. 73–90. |
| − | # | + | #[http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims/ Bank Danych Lokalnych GUS] [15.08.2013] |
| − | # | + | #[http://www.verwaltungsgeschichte.de/johannisburg.html/ Deutsche Verwaltungsgeschichte] [15.08.2013] |
| − | # | + | #[http://www.bip.bialapiska.pl/zalaczniki/art/050506130925.doc/ Strona Urzędu Gminy Biała Piska] [15.08.2013] |
{{Przypisy}} | {{Przypisy}} | ||
Wersja z 19:21, 13 paź 2014
| Orłowo | |
| | |
| Rodzaj miejscowości | wieś sołecka |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | piski |
| Gmina | Biała Piska |
| Liczba ludności (2010) | 123 |
| Strefa numeracyjna | (+48) 87 |
| Kod pocztowy | 12-230 |
| Tablice rejestracyjne | NPI |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Orłowo | |
| Położenie na mapie Polski  Orłowo | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Orłowo (niem. Orlowen, od 1938 r. Siegmunden) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie piskim, w gminie Biała Piska. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa suwalskiego. W 2010 roku wieś liczyła 123 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Kazimierz Waśkiewicz[1].
Położenie
Wieś położona jest na terenie Pojezierza Ełckiego wchodzącego w skład Krainy Wielkich Jezior Mazurskich. Miejscowość leży w odległości 7 km na północny zachód od Białej Piskiej, na północ od drogi krajowej nr 58.
Dzieje miejscowości
Osada istniała już w roku 1424 (wymieniana w przywileju dla Giętkich) jako dąbrowa obejmująca około 70 łanów, o którą zabiegał wówczas bliżej nieznany Mazowszanin z dwoma braćmi oraz sołtys z Pisza. Prawdopodobnie trafiła ona ostatecznie w ręce tych pierwszych – przywilej lokacyjny z 1448 roku wystawiony został na Adama, jego syna Zygmunta i zięcia Szymona. Wieś liczyć miała 30 łanów na prawie magdeburskim. Z części dóbr należących do Szymona powstały później Szymany, osobna osada na 11 łanach. Od nazwiska jednego z właścicieli wieś początkowo zwano Adams feld; później utrwaliła się nazwa Orlowen. W październiku 1710 roku do wsi dotarła wielka epidemia dżumy, w wyniku której zmarło 26 mieszkańców. Wieś początkowo należała do parafii piskiej; w XVII wieku włączono ją do parafii ewangelickiej w Białej Piskiej.
Szkoła we wsi powstała w 1756 roku. W 1935 roku dwóch nauczycieli zajmowało się w niej nauką 72 dzieci. Szkołę podstawową zorganizowano w Orłowie do końca grudnia 1945 roku; zatrudniony był w niej wówczas jeden nauczyciel. Biblioteka została zorganizowana w latach 1965-1966.
Aktualnie wieś jest siedzibą sołectwa.
Liczba mieszkańców w poszczególnych latach:
- 1857 r. – 145 osób
- 1939 r. – 211 osób
Zabytki
- dawny cmentarz ewangelicki z XIX wieku
- szkoła z pierwszej połowy XX wieku, murowana
Bibliografia
- Białuński Grzegorz, Kolonizacja „Wielkiej Puszczy” (do 1568 roku) – starostwa piskie, ełckie, straduńskie, zelkowskie i węgoborskie (węgorzewskie), Olsztyn 2002.
- Białuński Grzegorz, Przyczynek do przebiegu zarazy dżumy w starostwie piskim w latach 1709-1711, Znad Pisy, nr 13/14, 2004/2005, ss. 51–57.
- Kossert Andreas, Mazury. Zapomniane Południe dawnych Prus Wschodnich, przeł. Barbara Ostrowska, Warszawa 2004.
- Pisz. Z dziejów miasta i powiatu, red. Wanda Korycka, Olsztyn 1970.
- Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
- Worobiec Antoni, Worobiec Krzysztof A., Z dziejów szkolnictwa na Ziemi Piskiej, Znad Pisy, nr 13/14, 2004/2005, ss. 73–90.
- Bank Danych Lokalnych GUS [15.08.2013]
- Deutsche Verwaltungsgeschichte [15.08.2013]
- Strona Urzędu Gminy Biała Piska [15.08.2013]
Przypisy
- ↑ Strona Gminy Biała Piska [30.08.2013]
