Parafia pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa w Pasymiu

Parafia pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa w Pasymiu
Kościół pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa w Pasymiu i Matki Boskiej Różańcowej, fot. Mieczysław Kalski
Siedziba	Pasym
Adres	ul. Ks. Barczewskiego 2, 12-130 Pasym
Data powołania	24 lutego 1901 r.
Wyznanie	katolickie
Kościół	rzymskokatolicki
Archidiecezja	warmińska
Dekanat	Pasym
Kościół	Kościół pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa w Pasymiu

Parafia pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa w Pasymiu — rzymskokatolicka parafia leżąca w dekanacie Pasym należącym do archidiecezji warmińskiej. Kościół parafialny znajduje się przy ul. Barczewskiego w Pasymiu. Od 1987 r. proboszczem parafii jest ks. kan. mgr Józef Grażul.

Historia parafii

Początki Pasymia złączone są ściśle z historią wsi kościelnej Henrykowo. W 1336 roku na miejscu pruskiego osadnictwa lokowano kościelną wieś Henrykowo. Wieś miała stanowić ośrodek z którego zamierzano prowadzić dalszą kolonizację. Wkrótce zbudowano w Henrykowie drewniany kościółek, wieś otoczono murami obronnymi, zbudowano zamek. Przed 1369 rokiem krzyżacy zajęli Henrykowo, które na mocy porozumienia z 1254 roku należało do biskupów warmińskich. Spór rozstrzygnął w 1374 roku sąd papieski w Rzymie na korzyść Zakonu Krzyżackiego. W 1384 roku wielki mistrz Konrad von Rothenstein podniósł Henrykowo do rangi miasta nadając nazwę Passenheim (obecny Pasym). Kościół parafialny pw. Świętej Barbary istniał w Pasymiu już od 1381 roku. Pod koniec XV wieku wybudowano nową obecnie istniejącą gotycką świątynię, która z czasem była wielokrotnie przebudowywana. Od czasów reformacji po dziś dzień pozostaje ona w posiadaniu wspólnoty ewangelickiej.

Kiedy w XVII wieku liczba katolików w na ziemi Mazurskiej się zwiększyła, w recesie z wizytacji kościelnej w Pasymiu w 1667 roku zapisano ustęp traktujący o stosunkach między ewangelikami, a katolikami: "katolicy, włączeni do tutejszej parafii, pilnie uczęszczający do kościoła, aby wysłuchać Słowa Bożego, ich krewni, jak i inni odpowiednio odnoszący się do kościoła, mogą zostać pogrzebani na cmentarzu wraz z temperatis ceremonii" tzn. zgodnie ze stosownym obrządkiem.

Z chwilą napływu ludności katolickiej z Warmii do Pasymia i okolicznych wsi w latach pięćdziesiątych XIX wieku rozpoczęły się starania o założenie nowej parafii rzymskokatolickiej. W tym czasie katolicy z Pasymia uczęszczali na nabożeństwa do Purdy. Od 1851 roku, biskup warmiński Abrozjusz Goritz polecił proboszczowi w Purdzie odprawiać co czternaście dni nabożeństwo katolickie w Pasymiu. Msze odbywały się przez blisko dwadzieścia pięć lat w kościele ewangelickim.

Wnętrze kościoła w Pasymiu, fot. Mieczysław Kalski

W 1868 roku utworzono w Pasymiu placówkę rzymskokatolicką, a w 1870 roku stałe duszpasterstwo.

Budowę rzymskokatolickiego kościoła rozpoczęto 17 września 1873 roku. Cegłę na jego wzniesienie dostarczył bezpłatnie właściciel cegielni w Słoneczniku Langermann — ewangelik. Kamienie na fundamenty przekazali bezpłatnie gospodarze obu wyznań z Pasymia i okolicy. Langermann ofiarował również parafii katolickiej parcelę na założenie cmentarza. 22 czerwca 1884 roku biskup warmiński ksiądz Philipp Krementz, późniejszy kardynał w Kolonii poświęcił nowo wybudowany kościół ku czci Najświętszego Serca Pana Jezusa i Matki Boskiej Różańcowej. Prawa parafialne otrzymał Pasym 24 lutego 1901 roku. Parafia liczyła wówczas 2000 wiernych i była największa w całym dekanacie mazurskim.

Wnętrze kościoła w Pasymiu, fot. Mieczysław Kalski

Pasym. Kościół parafialny katolicki. Widok elewacji północnej. Fotograf 1905/1915. ©IS PAN, źródło: Ciekawe Mazury [18.10.2014]

Kler parafialny

Proboszczowie:

• Józef Hippel (od 1859)
• Franciszek Ritzke (od 1865)
• Antoni Malies (od 1883)
• Andrzej Wunderlich (od 1887)
• Józef Kolberg (od 1893)
• Juliusz Hennig (od 1896)
• Paweł Dobrzyński (od 1907)
• Ferdynand Austen (od 1914)
• Egon Rowiński (1940)
• Jan Skerde (od 1940)
• Brunon Bieniek (1945–1948)
• Franciszek Bryx (1949–1950)
• Rafał Godziński (1950–1956)
• Piotr Kotowski (1952)
• Kazimierz Krepsztul (1956–1962)
• Jan Jakub Jestadt (1962–1965)
• Stanisław Adamski (1965–1971)
• Adam Szabunia (1971–1978)
• Jan Czajkowski (1978–1984)
• Stanisław Borzęcki (1984–1987)
• Józef Grażul (od 1987)

Zobacz też

Archidiecezja Warmińska
Kościół pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa w Pasymiu

Bibliografia

Kościoły i kaplice Archidiecezji Warmińskiej, red. Bronisław Magdziarz, Olsztyn 1999
Katalog duchowieństwa katolickiego diecezji warmińskiej (do 1945 roku), Andrzej Kopiczko, Olsztyn 2003
Katalog duchowieństwa katolickiego diecezji warmińskiej (1945-1992), Andrzej Kopiczko, Olsztyn 2006
Parafia Ewangelicko - Augsburska (Luterańska) w Pasymiu] [18.10.2014]
Pasym Wikipedia [18.10.2014]