Pióropusznik strusi

Pióropusznik strusi
Matteuccia struthiopteris
(L.) Todaro
Pióropusznik strusi [2]
Systematyka
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny naczyniowe
Gromada	"paprotniki"
Klasa	paprocie
Rząd	paprotkowce
Rodzina	Onocleaceae
Rodzaj	pióropusznik
Gatunek	pióropusznik strusi
Synonimy

Pióropusznik strusi (Matteuccia struthiopteris (L.) Todaro) – gatunek paproci należący do rodziny Onocleaceae.

Morfologia

Pióropusznik strusi to roślina wieloletnia z krótkim kłączem, z którego wyrastają lejkowato pojedyncze, podwójnie pierzaste liście płonne (asymilacyjne) wysokości 30-150 cm. Są lancetowate w zarysie i mocno zwężają się ku dołowi, mają bardzo krótki ogonek liściowy. W sierpniu lub wrześniu z wnętrza lejka wyrasta krótszy (do 60 cm długości), sztywny, początkowo zielony – później ciemnobrunatny, jednokrotnie pierzasty liść zarodnionośny, podobny do strusiego pióra (skąd pochodzi nazwa paproci). Zarodnikowanie przypada na wrzesień-październik. Stosunkowo duże, ciemnobrunatne (czasem również czarne) zarodniki znajdują się w kubkach zarodnikowych leżących na obrzeżach blaszek liściowych, kiełkują po 14-22 dniach. Liście płonne zasychają wcześniej, pozostawiając na zimę tylko brunatne liście zarodnikowe. Paproć ta odznacza się zatem dwupostaciowością liści, tj. trofofil (część liścia zaopatrująca roślinę w substancje odżywcze) i sporofil (część liścia wytwarzająca zarodniki) występują oddzielne.

Rozmieszczenie i ekologia

W Polsce przebiega północna granica zasięgu tego gatunku. Pióropusznik strusi występuje na pogórzu Karpat i Pienin, w Sudetach Zachodnich, Górach Świętokrzyskich i Bieszczadach. Na niżu znany jest z rozproszonych stanowisk, można go spotkać m.in.: Północno-Wschodniej Polsce, nad Nysą i Bobrem, w Mazowieckim Parku Krajobrazowym.

Siedliska pióropusznika to brzegi potoków, wilgotne zbocza, mokre łąki i leśne polany.

Wartość użytkowa

W Polsce podlega ścisłej ochronie prawnej. Roślina chętnie uprawiana w ogródkach jako ozdobna. Polecana do nasadzeń w wilgotnych i cienistych zakątkach. Szybko wypełnia oferowaną jej przestrzeń, nie jest jednak inwazyjna.

Ciekawostki

Na Warmii i Mazurach pióropusznik strusi jest chroniony w kilku rezerwatach przyrody. Jednym z najbardziej znanych jest rezerwat "Pióropusznikowy Jar" położony na terenie gminy Młynary, na terenie Parku Krajobrazowego Wysoczyzny Elbląskiej. Na uwagę zasługuje również bogate stanowisko tego gatunku w rezerwacie "Czerwona Struga" w Parku Krajobrazowym Puszczy Rominckiej.

Bibliografia

K. Zarzycki, Z. Szeląg: Red list of the vascular plants in Poland. W: Z. Mirek, . Zarzycki, W. Wojewoda Z. Szelag (red.), Red lists of plants and fungi in Poland. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2006, 11-20.

Linki zewnętrzne

http://pl.wikipedia.org/wiki/Pi%C3%B3ropusznik_strusi