Pisanica: Różnice pomiędzy wersjami
Z Encyklopedia Warmii i Mazur
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja zweryfikowana] |
(→Ludzie związani z miejscowością:) |
|||
| (Nie pokazano 14 wersji utworzonych przez 5 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| − | |||
| − | |||
{{Wieś infobox | {{Wieś infobox | ||
|nazwa = Pisanica | |nazwa = Pisanica | ||
| Linia 6: | Linia 4: | ||
|flaga wsi = | |flaga wsi = | ||
|herb artykuł = | |herb artykuł = | ||
| − | |dopełniacz wsi = | + | |dopełniacz wsi = Pisanicy |
| − | |zdjęcie = | + | |zdjęcie = Pisanica. Cmentarz wojenny.jpg |
| − | |opis zdjęcia = | + | |opis zdjęcia = Pisanica. Cmentarz wojenny. Fot. G. Bućko, 2012 r. Źródło: [http://cmentarzewojenne.wordpress.com/2013/05/07/pisanica-cmentarz-wojenny-przy-kosciele/ Strona poświęcona cmentarzom wojennym] [25.07.2013] |
|rodzaj miejscowości =wieś sołecka | |rodzaj miejscowości =wieś sołecka | ||
|województwo = warmińsko-mazurskie | |województwo = warmińsko-mazurskie | ||
| Linia 16: | Linia 14: | ||
|sołectwo = | |sołectwo = | ||
|wysokość = | |wysokość = | ||
| − | |liczba ludności = | + | |liczba ludności = 1 133 |
| − | |rok = | + | |rok = 2010 |
|strefa numeracyjna = (+48) 87 | |strefa numeracyjna = (+48) 87 | ||
|kod pocztowy =19-314 | |kod pocztowy =19-314 | ||
| Linia 30: | Linia 28: | ||
|wikisłownik = | |wikisłownik = | ||
|www = | |www = | ||
| − | }} | + | }}<br/> |
| − | < | + | ''' Pisanica''' (niem. ''Pissanitzen'', ''Ebenfelde'') – wieś sołecka położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat ełcki|powiecie ełckim]], w [[Kalinowo (gmina wiejska)|gminie Kalinowo]]. W latach 1975–1998 miejscowość [[Podział administracyjny |administracyjnie]] należała do [[Województwo suwalskie|województwa suwalskiego]]. W 2010 roku wieś liczyła 1 133 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Krzysztof Liszewski ]]<ref> [http://kalinowo-ug.bip-wm.pl/public/?id=98580/ Strona Urzędu Gminy Kalinowo] [29.08.2013]</ref>. |
| − | + | <br/><br/> | |
| − | W latach | + | [[File: Kościół w Pisanicy współcześnie.jpg|thumb|right|290px|Kościół w Pisanicy współcześnie. Fot. Honza Groh. Źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Pisanica,_04.jpg Commons Wikimedia] [22.10.2014] |
| − | + | ]] | |
| − | + | ==Położenie== | |
| − | <br/> | + | Miejscowość jest położona w odległości 17 km na wschód od [[Ełk|Ełku]], nad rzeką [[Rzeka Pietraska|Pietraską]] – odpływem jeziora [[Jezioro Skomętno|Skomętno]]. |
| − | |||
| − | == | ||
| − | Miejscowość jest położona w odległości 17 km na wschód od Ełku, nad rzeką Pietraską – odpływem [[Jezioro Skomętno| | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | == Dzieje miejscowości == | |
| − | Przywilej został nadany w roku 1504 niejakiemu Janowi Konewce. Od komtura von | + | Przywilej lokacyjny został nadany w roku 1504 niejakiemu Janowi Konewce. Od komtura [[Rudolf von Tippelskirchen|Rudolfa von Tippelskirchen]] otrzymał wtedy 30 łanów ziemi, na której miała zostać założona nowa [[Wieś czynszowa| wieś czynszowa]] na [[Prawo chełmińskie|prawie chełmińskim]]. Miejscowość została wymieniona w wykazie osad [[Prokuratoria ełcka|prokuratorii ełckiej]] z lat 1510–1511. |
| − | + | Około 1565 roku postawiono w Pisanicy kościół i założono [[Parafia ewangelicka w Pisanicy|parafię]]. Pierwszym proboszczem był [[Hieronim Malecki]] (ok. 1527–1583/1584). W 1600 roku Pisanica była zamieszkana wyłącznie przez Polaków. | |
| − | Około 1565 roku postawiono w Pisanicy kościół i założono parafię. Pierwszym proboszczem | + | Podobnie jak większość miejscowości na tym obszarze wieś dotkliwie odczuła skutki najazdu tatarskiego w roku 1656. Pisanica łącznie z kościołem została spalona. |
| − | + | Kolejnym ciosem dla mieszkańców była epidemia dżumy, która wybuchła w początkach XVIII wieku. | |
| − | Podobnie jak większość miejscowości na tym obszarze wieś dotkliwie odczuła skutki najazdu tatarskiego w roku | ||
| − | |||
| − | Kolejnym ciosem dla mieszkańców | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | + | W latach 1740–1742, jak podają źródła, w miejscowości działała szkoła. W roku 1821 wieś zamieszkiwało 348 osób. W 1895 roku liczba mieszkańców wzrosła do 516. W 1926 roku nazwę miejscowości zamieniono na ''Ebenfelde''. U progu [[II wojna światowa na Warmii i Mazurach|II wojny światowej]] Pisanica liczyła 562 mieszkańców. Podczas wojny zarówno plebania, jak i większa część wsi zostały spalone. Po 1945 roku na terenie wsi powstało [[Państwowe Gospodarstwo Rolne]], cegielnia, szkoła i osiedle mieszkaniowe. | |
| + | Po 1945 roku w Pisanicy działała [[Stacja Hodowli Roślin w Pisanicy|Stacja Hodowli Roślin]]. | ||
| − | == | + | Aktualnie wieś jest siedzibą sołectwa. |
| − | + | ==Religia== | |
| + | We wsi znajduje się siedziba [[Parafia pw. Matki Bożej Królowej Polski w Pisanicy |parafii rzymskokatolickiej]]. | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | == | + | == Ludzie związani z miejscowością == |
| − | * | + | *[[Hieronim Malecki]] – pierwszy proboszcz w Pisanicy, tłumacz na język polski licznych utworów o tematyce religijnej i ludowej, syn drukarza i wydawcy [[Jan Malecki|Jana Maleckiego]] |
| − | |||
| − | [[ | + | ==Zabytki == |
| − | [[ | + | *[[lkwim:Kościół pw. Matki Bożej Królowej Polski w Pisanicy|kościół]] wzniesiony w 1864 roku |
| + | *na cmentarzu usytuowanym przy kościele w Pisanicy 9 mogił niemieckich żołnierzy oraz zbiorowa mogiła żołnierzy rosyjskich z okresu [[I wojna światowa na Warmii i Mazurach|I wojny światowej]] | ||
| − | <br/> | + | == Bibliografia == |
| + | Białuński Grzegorz, ''Kolonizacja „Wielkiej Puszczy” (do 1568 roku) – starostwa piskie, ełckie, straduńskie, zelkowskie i węgoborskie (węgorzewskie)'', Olsztyn 2002.<br/> | ||
| + | Kawecki Jan, Roman Bolesław, ''Ełk. Z dziejów miasta i powiatu'', Olsztyn 1970.<br/> | ||
| + | Kossert Andreas, ''Mazury. Zapomniane Południe dawnych Prus Wschodnich'', przeł. Barbara Ostrowska, Warszawa 2004. <br/> | ||
| + | ''Mazury. Słownik stronniczy, ilustrowany'', red. Waldemar Mierzwa, Dąbrówno 2008.<br/> | ||
| + | Orłowicz Mieczysław, ''Ilustrowany przewodnik po Mazurach Pruskich i Warmii'', na nowo podali do druku Grzegorz Jasiński, Andrzej Rzempołuch, Robert Traba, Olsztyn 1991. <br/> | ||
| + | ''Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany'', red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.<br/> | ||
| + | [http://www.stat.gov.pl/bdl/app/miejsc_w.display?p_id=5801&p_token=0.1702456751161705/ Bank Danych Lokalnych GUS] [25.07.2013]<br/> | ||
| + | [http://www.rowery.olsztyn.pl/wiki/miejsca/1914/warminsko-mazurskie/pisanica/ Olsztyńska Strona Rowerowa] [05.07.2013]<br/> | ||
| + | [http://www.verwaltungsgeschichte.de/lyck.html/ Deutsche Verwaltungsgeschichte] [25.07.2013]<br/> | ||
| + | [http://www.wuoz.olsztyn.pl/ Wojewódzka Ewidencja Zabytków] [25.07.2013]<br/> | ||
| + | [http://cmentarzewojenne.wordpress.com/2013/05/07/pisanica-cmentarz-wojenny-przy-kosciele/ Strona poświęcona cmentarzom wojennym] [25.07.2013] | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
{{Przypisy}} | {{Przypisy}} | ||
| − | + | <references/> | |
<br/> | <br/> | ||
| − | + | [[Kategoria: Powiat ełcki]] | |
| − | + | [[Kategoria: Kalinowo (gmina wiejska)]] | |
| − | + | [[Kategoria: Wsie sołeckie]] | |
| − | [[Kategoria: | + | [[Kategoria: 1501-1600]] |
| − | [[ | ||
Aktualna wersja na dzień 17:04, 16 gru 2015
| Pisanica | |
| | |
![Pisanica. Cmentarz wojenny. Fot. G. Bućko, 2012 r. Źródło: Strona poświęcona cmentarzom wojennym [25.07.2013]](/index.php/Plik:Pisanica._Cmentarz_wojenny.jpg) Pisanica. Cmentarz wojenny. Fot. G. Bućko, 2012 r. Źródło: Strona poświęcona cmentarzom wojennym [25.07.2013]
| |
| Rodzaj miejscowości | wieś sołecka |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | ełcki |
| Gmina | Kalinowo |
| Liczba ludności (2010) | 1 133 |
| Strefa numeracyjna | (+48) 87 |
| Kod pocztowy | 19-314 |
| Tablice rejestracyjne | NEL |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Pisanica | |
| Położenie na mapie Polski  Pisanica | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Pisanica (niem. Pissanitzen, Ebenfelde) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie ełckim, w gminie Kalinowo. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa suwalskiego. W 2010 roku wieś liczyła 1 133 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Krzysztof Liszewski [1].
Kościół w Pisanicy współcześnie. Fot. Honza Groh. Źródło: Commons Wikimedia [22.10.2014]
Spis treści
Położenie
Miejscowość jest położona w odległości 17 km na wschód od Ełku, nad rzeką Pietraską – odpływem jeziora Skomętno.
Dzieje miejscowości
Przywilej lokacyjny został nadany w roku 1504 niejakiemu Janowi Konewce. Od komtura Rudolfa von Tippelskirchen otrzymał wtedy 30 łanów ziemi, na której miała zostać założona nowa wieś czynszowa na prawie chełmińskim. Miejscowość została wymieniona w wykazie osad prokuratorii ełckiej z lat 1510–1511. Około 1565 roku postawiono w Pisanicy kościół i założono parafię. Pierwszym proboszczem był Hieronim Malecki (ok. 1527–1583/1584). W 1600 roku Pisanica była zamieszkana wyłącznie przez Polaków. Podobnie jak większość miejscowości na tym obszarze wieś dotkliwie odczuła skutki najazdu tatarskiego w roku 1656. Pisanica łącznie z kościołem została spalona. Kolejnym ciosem dla mieszkańców była epidemia dżumy, która wybuchła w początkach XVIII wieku.
W latach 1740–1742, jak podają źródła, w miejscowości działała szkoła. W roku 1821 wieś zamieszkiwało 348 osób. W 1895 roku liczba mieszkańców wzrosła do 516. W 1926 roku nazwę miejscowości zamieniono na Ebenfelde. U progu II wojny światowej Pisanica liczyła 562 mieszkańców. Podczas wojny zarówno plebania, jak i większa część wsi zostały spalone. Po 1945 roku na terenie wsi powstało Państwowe Gospodarstwo Rolne, cegielnia, szkoła i osiedle mieszkaniowe. Po 1945 roku w Pisanicy działała Stacja Hodowli Roślin.
Aktualnie wieś jest siedzibą sołectwa.
Religia
We wsi znajduje się siedziba parafii rzymskokatolickiej.
Ludzie związani z miejscowością
- Hieronim Malecki – pierwszy proboszcz w Pisanicy, tłumacz na język polski licznych utworów o tematyce religijnej i ludowej, syn drukarza i wydawcy Jana Maleckiego
Zabytki
- kościół wzniesiony w 1864 roku
- na cmentarzu usytuowanym przy kościele w Pisanicy 9 mogił niemieckich żołnierzy oraz zbiorowa mogiła żołnierzy rosyjskich z okresu I wojny światowej
Bibliografia
Białuński Grzegorz, Kolonizacja „Wielkiej Puszczy” (do 1568 roku) – starostwa piskie, ełckie, straduńskie, zelkowskie i węgoborskie (węgorzewskie), Olsztyn 2002.
Kawecki Jan, Roman Bolesław, Ełk. Z dziejów miasta i powiatu, Olsztyn 1970.
Kossert Andreas, Mazury. Zapomniane Południe dawnych Prus Wschodnich, przeł. Barbara Ostrowska, Warszawa 2004.
Mazury. Słownik stronniczy, ilustrowany, red. Waldemar Mierzwa, Dąbrówno 2008.
Orłowicz Mieczysław, Ilustrowany przewodnik po Mazurach Pruskich i Warmii, na nowo podali do druku Grzegorz Jasiński, Andrzej Rzempołuch, Robert Traba, Olsztyn 1991.
Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany, red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.
Bank Danych Lokalnych GUS [25.07.2013]
Olsztyńska Strona Rowerowa [05.07.2013]
Deutsche Verwaltungsgeschichte [25.07.2013]
Wojewódzka Ewidencja Zabytków [25.07.2013]
Strona poświęcona cmentarzom wojennym [25.07.2013]
Przypisy
- ↑ Strona Urzędu Gminy Kalinowo [29.08.2013]
