Pluskwica europejska
| Pluskwica europejska | |
| | |
| Actaea europaea | |
| Schipcz. | |
 Pluskwica europejska (Actaea europaea Schipcz.) | |
| Systematyka | |
| Królestwo | rośliny |
| Podkrólestwo | rośliny naczyniowe |
| Gromada | okrytonasienne |
| Klasa | dwuliścienne |
| Rząd | jaskrowce |
| Rodzina | jaskrowate |
| Rodzaj | pluskwica |
| Gatunek | pluskwica europejska |
| pluskwica cuchnąca | |
Pluskwica europejska (Actaea europaea Schipcz.) – gatunek rośliny należący do rodziny jaskrowatych (Ranunculceae).
Spis treści
Morfologia
Pluskwica europejska jest okazałą byliną, dochodzącą do 1,5 m wysokości. Tworzy sztywną, wzniesioną i ulistnioną łodygę wyrastającą z podziemnego kłącza. Liście są potrójnie sieczne, o odcinkach nierówno, podwójnie piłkowanych, na spodniej stronie lekko owłosione. Kwitnie od lipca do sierpnia. Kwiaty drobne, zielonkawe, skupione w kwiatostan typu grona. Kwiaty mają 4 zielonkawe i wcześnie odpadające działki kielicha, 4 zielonkawo-białe płatki korony, 2-5 owłosionych słupków i liczne pręciki. W nasadzie dzbanuszkowatych płatków korony występują zagłębienia miodnikowe. Owocem jest mieszek. Nasiona na powierzchni posiadają haczykowaty dzióbek, za pomocą którego przyczepiają się do sierści zwierząt (zoochoria).
Rozmieszczenie i ekologia
Obszar występowania pluskwicy obejmuje całą Europę, choć w Polsce jest gatunkiem dość rzadkim. Notowana na południu kraju, w dorzeczu dolnej Wisły oraz na Pojezierzu Mazurskim - m.in. w Rezerwacie Jar Brynicy. W Karpatach jest bardzo rzadka, podano ją z ok. 20 stanowisk. Tutaj występuje głównie w Pieninach (Zielone Skałki, Upszar, Masyw Trzech Koron, Wąwóz Szopczański, Podskalnia Góra, pod Kopą Siana, podnóża Facimiecha, Małe i Wielkie Przechodki, Wysokie Skałki, Rabsztyn, Ligarki, Kiczora), poza nimi tylko na Pogórzu Bukowskim i w Tatrach Zachodnich na dwóch stanowiskach (Organy i Wąwóz Kraków). Preferuje siedliska wilgotne, lasy liściaste, zarośla. Dobrze rośnie na glebach o odczynie obojętnym lub zasadowym. Występuje głównie na próchnicznych rędzinach powstałych z wapieni, rzadko tylko na glebach brunatnych powstałych z lessu i na czarnoziemach. W górach występuje po regiel dolny. Najwyższe opisane jej stanowisko znajduje się w Wąwozie Kraków w Tatrach.
Wartość użytkowa
Roślina objęta w Polsce ścisłą ochroną gatunkową. Niepokojącą tendencją jest zmniejszanie się powierzchni jej siedlisk oraz ich niszczenie w wyniku gospodarczego użytkowania lasów. Wiele stanowisk jej występowania jest chronione w parkach narodowych, np. w Ojcowskim, Pienińskim, Roztoczańskim, Tatrzańskim.
Ciekawostki
Cała roślina nieprzyjemnie pachnie pluskwami, stąd prawdopodobnie nazwa. Roślina trująca, zawiera alkaloidy i glikozydy.
Pluskwica europejska ma właściwości lecznicze. Preparat na bazie wyciągu z tej rośliny pod nazwą Remens łagodzi objawy klimakterium u kobiet oraz reguluje cykl miesiączkowy.
Można uprawiać. Nadaje się na rabaty bylinowe, jako roślina okrywowa, a także jako soliter. Rozmnaża się przez wysiew nasion jesienią lub przez podział rośliny wiosną lub jesienią.
Bibliografia
Piękoś-Mirkowa Halina, Mirek Zbigniew: Rośliny chronione. Multico Oficyna Wyd., Warszawa 2006. ISBN 978-83-7073-444-2.
Linki zewnętrzne
http://pl.wikipedia.org/wiki/Pluskwica_europejska
http://www.atlas-roslin.pl/gatunki/Cimicifuga_europaea.htm
