Prażmowo

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
Prażmowo

Prażmowo. Dawny cmentarz ewangelicki
Prażmowo. Dawny cmentarz ewangelicki
Państwo  Polska
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiat giżycki
Gmina Ryn
Liczba ludności (2010) 94
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa lokalizacyjna województwa warmińsko-mazurskiego
Prażmowo
Prażmowo
Położenie na mapie Polski
Mapa lokalizacyjna Polski
Prażmowo
Prażmowo
Ziemia

{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Prażmowo (niem. Salpia) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie giżyckim, w gminie Ryn. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa suwalskiego. Do 1950 roku wieś wchodziła w skład powiatu mrągowskiego.

Miejscowość w 2010 roku liczyła 94 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Regina Jędrzejczyk[1].

Położenie

Wieś położona jest w północno-wschodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na obszarze Krainy Wielkich Jezior Mazurskich, na zachodnim brzegu Jeziora Jagodne, 18 km na południowy zachód od Giżycka i 14 km na wschód od Rynu; przebiega przez nią droga wojewódzka nr 643 w kierunku Mikołajek.

Dzieje miejscowości

Wieś powstała w ramach kolonizacji wschodnich terenów Prus Książęcych. W 1546 roku Stańko Prażmo z Szymonki nabył w lesie Salpy pięciołanowe sołectwo, w zamian zobowiązując się do założenia wsi czynszowej na 55 łanach na prawie chełmińskim. Osiedleńcy otrzymali 10 lat wolnizny, ale już po siedmiu latach mieli odrabiać szarwark i płacić pastorowi dziesięcinę. W 1548 roku książę Albrecht Hohenzollern poświadczył sprzedaż sołectwa i wystawił przywilej dla wsi, która aż do 1945 roku nosiła nazwę Salpia. Wieś należała do parafii ewangelickiej w Szymonce.

Szkoła we wsi istniała już przed II wojną światową; w 1935 roku uczęszczało do niej 89 uczniów, a zatrudniony był jeden nauczyciel. Po wojnie uruchomiono ją 1 września 1947 roku, a zlikwidowano w 1974 roku. Przez większość tego czasu pracował w niej jeden nauczyciel, jedynie w latach 1959–1964 było ich dwóch).

W 1970 roku Prażmowo składało się z 33 budynków mieszkalnych; znajdowały się tu: klub, punkt biblioteczny, boisko sportowe, sala kinowa na 40 miejsc, sklep wielobranżowy, działało kółko rolnicze. W latach 1954–1972 wieś należała do gromady Ryn.

Liczba mieszkańców na przestrzeni lat:

  • 1857 – 326 osób
  • 1933 – 365 osób
  • 1939 – 347 osób
  • 1970 – 226 osób, 33 gospodarstwa

Zabytki

  • cmentarz ewangelicki z początku XX wieku

Przypisy

  1. bip.warmia.mazury.pl [05.03.2014]

Bibliografia

Białuński Grzegorz, Osadnictwo regionu Wielkich Jezior Mazurskich od XIV do początku XVIII wieku – starostwo leckie (giżyckie) i ryńskie, Olsztyn 1996.
Giżycko. Z dziejów miasta i okolic, red. Andrzej Wakar, Olsztyn 1983.
Orłowicz Mieczysław, Ilustrowany przewodnik po Mazurach Pruskich i Warmii, Na nowo podali do druku Grzegorz Jasiński, Andrzej Rzempołuch, Robert Traba, Olsztyn 1991.
Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany, red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.
Gminna ewidencja zabytków, w: Miasto i gmina Ryn. Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego. Część A, Ryn 2009/2010 [05.03.2014]
Bank Danych Lokalnych GUS [05.03.2014]
Deutsche Verwaltungsgeschichte [05.03.2014]