Rezerwat Rzeka Drwęca: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja zweryfikowana] | [wersja zweryfikowana] |
| Linia 5: | Linia 5: | ||
| rodzaj_rezerwatu= wodny | | rodzaj_rezerwatu= wodny | ||
|charakter_rezerwatu= | |charakter_rezerwatu= | ||
| − | | położenie= | + | | położenie= województwo warmińsko-mazurskie, gmina Olsztynek, gmina Ostróda, gmina Grunwald, gmina Miłomłyn, gmina Iława, gmina Lubawa, gmina Nowe Miasto Lubawskie, gmina Kurzętnik |
| data= 1961 | | data= 1961 | ||
| kod mapy= PL-WN | | kod mapy= PL-WN | ||
| Linia 16: | Linia 16: | ||
| sekundE= 21 | | sekundE= 21 | ||
}} | }} | ||
| − | '''Rezerwat przyrody Rzeka Drwęca''' – | + | '''Rezerwat przyrody Rzeka Drwęca''' – rezerwat przyrody utworzony w 1961 r. (MP nr 71, poz. 302) w celu zachowania i ochrony środowiska wodnego i ryb, głównie [[pstrąg potokowy|pstrąga]], łososia, troci i certy. Obszar chroniony zajmuje powierzchnię 1344,87 ha. W [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]] znajduje się górny odcinek [[Rzeka Drwęca|Drwęcy]] oraz rzeki: Grabiczek wraz z dopływami: Bałcynką, Iławką, Elszką, Welą (w skład rezerwatu wchodzą ich dolne odcinki) oraz [[Jezioro Ostrowin|jeziora Ostrowin]] i [[Jezioro Drwęckie|Drwęckie]]. W województwie kujawsko-pomorskim ochronie podlega pozostały odcinek rzeki Drwęcy oraz dolne odcinki jej odpływów: Rypienicy i Ruźca. Ponadto ochroną objęto tereny ciągnące się pasami szerokości 5 m wzdłuż brzegów rzek i jezior. |
<br/><br/> | <br/><br/> | ||
[[Plik:rzeka_drweca_rp_w.png|thumb|right|290px|Rezerwat Rzeka Drwęca]] | [[Plik:rzeka_drweca_rp_w.png|thumb|right|290px|Rezerwat Rzeka Drwęca]] | ||
[[Plik:rzeka_drweca_rp_g.png|thumb|right|290px|Rezerwat Rzeka Drwęca]] | [[Plik:rzeka_drweca_rp_g.png|thumb|right|290px|Rezerwat Rzeka Drwęca]] | ||
=== Fizjogeografia terenu i szata roślinna === | === Fizjogeografia terenu i szata roślinna === | ||
| − | Rzeka Drwęca jest największym prawobrzeżnym dopływem Wisły w województwie kujawsko-pomorskim. Jej długość | + | Rzeka Drwęca jest największym prawobrzeżnym dopływem Wisły w województwie kujawsko-pomorskim. Jej długość – od źródeł koło Drwęcka (na pograniczu gmin [[Olsztynek (gmina miejsko-wiejska)|Olsztynek]] i [[Grunwald (gmina wiejska)|Grunwald]]) na wysokości 191 m n.p.m. do ujścia w Złotoryi na rzędnej 39 m n.p.m. – wynosi 207,2 km. Jest to typowa rzeka nizinna. Jej dolina ukształtowała się u schyłku zlodowacenia bałtyckiego po przelaniu się Wisły i Odry do bałtyckiego jeziora lodowego. Wcześniej wody topniejącego lodowca odpływały na zachód systemem pradoliny toruńsko-eberswaldzkiej. Fragmenty tej pradoliny wykorzystuje dzisiejsza Drwęca w swoim środkowym i dolnym biegu. Drwęca przyjmuje szereg dopływów, które głęboko (nawet do 40–60 m) rozcinają wysoczyzny morenowe i sandry. Bogactwo młodoglacjalnych form geomorfologicznych i sporo dużych kompleksów leśnych powoduje, że zlewnia Drwęcy tworzy kompleks przyrodniczy o znaczeniu ponadregionalnym i stanowi korytarz ekologiczny między Doliną Wisły a Pojezierzem Mazurskim. W wyniku znacznej różnicy poziomów Drwęcy i jej dopływów, cieki spływające z wysoczyzny bardzo często mają charakter rzek podgórskich, a ich lokalne spadki osiągają 4%. Na powierzchni 42,8 ha (w gminach Brodnica i Brzozie) rezerwat leży na terenie Brodnickiego Parku Krajobrazowego. |
=== Zwierzęta === | === Zwierzęta === | ||
| − | Rzeka Drwęca stanowi doskonałe siedlisko dla bytowania rzadkich gatunków ryb i minogów, które potrzebują wody o dużym natlenieniu. Już w latach | + | Rzeka Drwęca stanowi doskonałe siedlisko dla bytowania rzadkich gatunków ryb i minogów, które potrzebują wody o dużym natlenieniu. Już w latach 1957–1959 badania ichtiologiczne wykazały występowanie 34 gatunków ryb. W rzece notowano takie gatunki, jak: pstrąg, łosoś szlachetny, troć, certa, minóg rzeczny oraz głowacze białopłetwy i pręgopłetwy. |
<br/> | <br/> | ||
| − | Z innych zwierząt w rezerwacie występuje bóbr, wydra, zimorodek, pluszcz (zimujący), orlik krzykliwy, bielik i bocian czarny. Ekosystem rzeki stwarza dogodne warunki do występowania licznych gatunków ptactwa wodno-błotnego. Na szczególną uwagę zasługuje tzw. Bagienna Dolina Drwęcy, uznana za ostoję ptactwa o randze europejskiej, zlokalizowana pomiędzy Brodnicą a Nowym Miastem Lubawskim. | + | Z innych zwierząt w rezerwacie występuje bóbr, [[wydra]], zimorodek, pluszcz (zimujący), [[orlik krzykliwy]], bielik i bocian czarny. Ekosystem rzeki stwarza dogodne warunki do występowania licznych gatunków ptactwa wodno-błotnego. Na szczególną uwagę zasługuje tzw. Bagienna Dolina Drwęcy, uznana za ostoję ptactwa o randze europejskiej, zlokalizowana pomiędzy Brodnicą a [[Nowe Miasto Lubawskie|Nowym Miastem Lubawskim]]. |
<br/> | <br/> | ||
| − | Drwęca jest rzeką o bardzo istotnym znaczeniu dla populacji troci wiślanej. Jest to obecnie najważniejszy i najbardziej charakterystyczny gatunek tego rezerwatu. Spośród trzech jej form w Drwęcy występują dwie: osiadła | + | Drwęca jest rzeką o bardzo istotnym znaczeniu dla populacji troci wiślanej. Jest to obecnie najważniejszy i najbardziej charakterystyczny gatunek tego rezerwatu. Spośród trzech jej form w Drwęcy występują dwie: osiadła – pstrąg potokowy oraz wędrowna – troć wędrowna. Ta ostatnia jest (podobnie jak jesiotr, łosoś i certa) rybą dwuśrodowiskową. |
<br/> | <br/> | ||
=== Ciekawostki === | === Ciekawostki === | ||
| − | Na terenie rezerwatu prowadzona jest tzw. aktywna ochrona przyrody w ramach | + | Na terenie rezerwatu prowadzona jest tzw. aktywna ochrona przyrody w ramach "Projektu restytucji ryb wędrownych w Polsce". Projekt zakładał możliwość restytucji gatunkowej jesiotra zachodniego i łososia atlantyckiego, ze względu na to że rzeka Drwęca jest jedną z niewielu rzek stwarzających odpowiednie warunki dla rozwoju narybku tych gatunków ryb. |
<br/> | <br/> | ||
Jesiotr zachodni wyginął w całym zlewisku bałtyckim. W systemie Wisły wstępował na tarło do Drwęcy. Spadek jego liczebności nastąpił na przełomie XIX i XX wieku. Ostatnie okazy jesiotra zachodniego zarejestrowano w Polsce ok. 1950 r. w Warcie i Wiśle. Badania genetyczne z ostatnich lat wskazują jednak, że w Polsce nie występował jesiotr zachodni (''Acipenser sturio''), tylko jesiotr ostronosy (''Acipenser oxyrhynchus'') lub krzyżówki tych gatunków. | Jesiotr zachodni wyginął w całym zlewisku bałtyckim. W systemie Wisły wstępował na tarło do Drwęcy. Spadek jego liczebności nastąpił na przełomie XIX i XX wieku. Ostatnie okazy jesiotra zachodniego zarejestrowano w Polsce ok. 1950 r. w Warcie i Wiśle. Badania genetyczne z ostatnich lat wskazują jednak, że w Polsce nie występował jesiotr zachodni (''Acipenser sturio''), tylko jesiotr ostronosy (''Acipenser oxyrhynchus'') lub krzyżówki tych gatunków. | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | Łosoś atlantycki notowany był w Wiśle ostatnio w latach 60 | + | Łosoś atlantycki notowany był w Wiśle ostatnio w latach 60. Lata 80. traktuje się jako kres łososia atlantyckiego w Polsce. Za przyczyny stopniowego zanikania łososi uważa się zanieczyszczenia i zabudowę rzek postępującą od przełomu XIX i XX wieku oraz gwałtowny rozwój morskiego rybołówstwa łososiowego. Program restytucji łososia w Polsce realizowany jest przez Instytut Rybactwa Śródlądowego, Morski Instytut Rybacki – Komisję ds. zarybiania i gospodarki łososiowej. |
<br/> | <br/> | ||
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
| − | S. Dąbrowski, B. Polakowski, L. Wołos, ''Obszary chronione i pomniki przyrody województwa | + | S. Dąbrowski, B. Polakowski, L. Wołos, ''Obszary chronione i pomniki przyrody województwa warmińsko-mazurskiego'', Olsztynie 1999. |
<br/> | <br/> | ||
| − | == | + | == Zobacz też == |
| − | Rejestr rezerwatów przyrody województwa warmińsko-mazurskiego | + | Rejestr rezerwatów przyrody województwa warmińsko-mazurskiego, [http://olsztyn.rdos.gov.pl/images/formy_ochrony/rejestr_rezerwatow_przyrody_stan_2014.pdf Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie] [10.12.2014] |
<br/> | <br/> | ||
[http://pl.wikipedia.org/wiki/Rezerwat_przyrody_Rzeka_Drwęca pl.wikipedia.org, Rezerwat Rzeka Drwęca] [22.10.2014] | [http://pl.wikipedia.org/wiki/Rezerwat_przyrody_Rzeka_Drwęca pl.wikipedia.org, Rezerwat Rzeka Drwęca] [22.10.2014] | ||
Aktualna wersja na dzień 10:57, 24 lut 2015
| Rezerwat przyrody Rzeka Drwęca | |
| | |
| Rodzaj rezerwatu | wodny |
| Państwo |  Polska
|
| Data utworzenia | 1961 |
| Powierzchnia | 1344,87 ha |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Rezerwat przyrody Rzeka Drwęca | |
| Położenie na mapie Polski  Rezerwat przyrody Rzeka Drwęca | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Rezerwat przyrody Rzeka Drwęca – rezerwat przyrody utworzony w 1961 r. (MP nr 71, poz. 302) w celu zachowania i ochrony środowiska wodnego i ryb, głównie pstrąga, łososia, troci i certy. Obszar chroniony zajmuje powierzchnię 1344,87 ha. W województwie warmińsko-mazurskim znajduje się górny odcinek Drwęcy oraz rzeki: Grabiczek wraz z dopływami: Bałcynką, Iławką, Elszką, Welą (w skład rezerwatu wchodzą ich dolne odcinki) oraz jeziora Ostrowin i Drwęckie. W województwie kujawsko-pomorskim ochronie podlega pozostały odcinek rzeki Drwęcy oraz dolne odcinki jej odpływów: Rypienicy i Ruźca. Ponadto ochroną objęto tereny ciągnące się pasami szerokości 5 m wzdłuż brzegów rzek i jezior.
Spis treści
Fizjogeografia terenu i szata roślinna
Rzeka Drwęca jest największym prawobrzeżnym dopływem Wisły w województwie kujawsko-pomorskim. Jej długość – od źródeł koło Drwęcka (na pograniczu gmin Olsztynek i Grunwald) na wysokości 191 m n.p.m. do ujścia w Złotoryi na rzędnej 39 m n.p.m. – wynosi 207,2 km. Jest to typowa rzeka nizinna. Jej dolina ukształtowała się u schyłku zlodowacenia bałtyckiego po przelaniu się Wisły i Odry do bałtyckiego jeziora lodowego. Wcześniej wody topniejącego lodowca odpływały na zachód systemem pradoliny toruńsko-eberswaldzkiej. Fragmenty tej pradoliny wykorzystuje dzisiejsza Drwęca w swoim środkowym i dolnym biegu. Drwęca przyjmuje szereg dopływów, które głęboko (nawet do 40–60 m) rozcinają wysoczyzny morenowe i sandry. Bogactwo młodoglacjalnych form geomorfologicznych i sporo dużych kompleksów leśnych powoduje, że zlewnia Drwęcy tworzy kompleks przyrodniczy o znaczeniu ponadregionalnym i stanowi korytarz ekologiczny między Doliną Wisły a Pojezierzem Mazurskim. W wyniku znacznej różnicy poziomów Drwęcy i jej dopływów, cieki spływające z wysoczyzny bardzo często mają charakter rzek podgórskich, a ich lokalne spadki osiągają 4%. Na powierzchni 42,8 ha (w gminach Brodnica i Brzozie) rezerwat leży na terenie Brodnickiego Parku Krajobrazowego.
Zwierzęta
Rzeka Drwęca stanowi doskonałe siedlisko dla bytowania rzadkich gatunków ryb i minogów, które potrzebują wody o dużym natlenieniu. Już w latach 1957–1959 badania ichtiologiczne wykazały występowanie 34 gatunków ryb. W rzece notowano takie gatunki, jak: pstrąg, łosoś szlachetny, troć, certa, minóg rzeczny oraz głowacze białopłetwy i pręgopłetwy.
Z innych zwierząt w rezerwacie występuje bóbr, wydra, zimorodek, pluszcz (zimujący), orlik krzykliwy, bielik i bocian czarny. Ekosystem rzeki stwarza dogodne warunki do występowania licznych gatunków ptactwa wodno-błotnego. Na szczególną uwagę zasługuje tzw. Bagienna Dolina Drwęcy, uznana za ostoję ptactwa o randze europejskiej, zlokalizowana pomiędzy Brodnicą a Nowym Miastem Lubawskim.
Drwęca jest rzeką o bardzo istotnym znaczeniu dla populacji troci wiślanej. Jest to obecnie najważniejszy i najbardziej charakterystyczny gatunek tego rezerwatu. Spośród trzech jej form w Drwęcy występują dwie: osiadła – pstrąg potokowy oraz wędrowna – troć wędrowna. Ta ostatnia jest (podobnie jak jesiotr, łosoś i certa) rybą dwuśrodowiskową.
Ciekawostki
Na terenie rezerwatu prowadzona jest tzw. aktywna ochrona przyrody w ramach "Projektu restytucji ryb wędrownych w Polsce". Projekt zakładał możliwość restytucji gatunkowej jesiotra zachodniego i łososia atlantyckiego, ze względu na to że rzeka Drwęca jest jedną z niewielu rzek stwarzających odpowiednie warunki dla rozwoju narybku tych gatunków ryb.
Jesiotr zachodni wyginął w całym zlewisku bałtyckim. W systemie Wisły wstępował na tarło do Drwęcy. Spadek jego liczebności nastąpił na przełomie XIX i XX wieku. Ostatnie okazy jesiotra zachodniego zarejestrowano w Polsce ok. 1950 r. w Warcie i Wiśle. Badania genetyczne z ostatnich lat wskazują jednak, że w Polsce nie występował jesiotr zachodni (Acipenser sturio), tylko jesiotr ostronosy (Acipenser oxyrhynchus) lub krzyżówki tych gatunków.
Łosoś atlantycki notowany był w Wiśle ostatnio w latach 60. Lata 80. traktuje się jako kres łososia atlantyckiego w Polsce. Za przyczyny stopniowego zanikania łososi uważa się zanieczyszczenia i zabudowę rzek postępującą od przełomu XIX i XX wieku oraz gwałtowny rozwój morskiego rybołówstwa łososiowego. Program restytucji łososia w Polsce realizowany jest przez Instytut Rybactwa Śródlądowego, Morski Instytut Rybacki – Komisję ds. zarybiania i gospodarki łososiowej.
Bibliografia
S. Dąbrowski, B. Polakowski, L. Wołos, Obszary chronione i pomniki przyrody województwa warmińsko-mazurskiego, Olsztynie 1999.
Zobacz też
Rejestr rezerwatów przyrody województwa warmińsko-mazurskiego, Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie [10.12.2014]
pl.wikipedia.org, Rezerwat Rzeka Drwęca [22.10.2014]
- Strony zawierające wywołania szablonów z parametrami o takich samych nazwach
- Przyroda
- Ochrona przyrody
- Rezerwaty przyrody
- Olsztynek (gmina miejsko-wiejska)
- Ostróda (gmina wiejska)
- Grunwald (gmina wiejska)
- Miłomłyn (gmina miejsko-wiejska)
- Iława (gmina wiejska)
- Lubawa (gmina wiejska)
- Nowe Miasto Lubawskie (gmina wiejska)
- Kurzętnik (gmina wiejska)
