Rogale Wielkie: Różnice pomiędzy wersjami
Z Encyklopedia Warmii i Mazur
| [wersja zweryfikowana] | [wersja zweryfikowana] |
(→Dzieje miejscowości) |
|||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| − | |||
| − | |||
{{Wieś infobox | {{Wieś infobox | ||
|nazwa = Rogale Wielkie | |nazwa = Rogale Wielkie | ||
| Linia 7: | Linia 5: | ||
|herb artykuł = | |herb artykuł = | ||
|dopełniacz wsi = Rogali Wielkich | |dopełniacz wsi = Rogali Wielkich | ||
| − | |zdjęcie = | + | |zdjęcie = |
| − | |opis zdjęcia = | + | |opis zdjęcia = |
|rodzaj miejscowości = wieś sołecka | |rodzaj miejscowości = wieś sołecka | ||
|województwo = warmińsko-mazurskie | |województwo = warmińsko-mazurskie | ||
| Linia 30: | Linia 28: | ||
|wikisłownik = | |wikisłownik = | ||
|www = | |www = | ||
| − | }} | + | }}<br/> |
| − | < | + | ''' Rogale Wielkie''' (niem. ''Gross Rogallen'') – wieś sołecka położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie| województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat piski |powiecie piskim]], w [[Biała Piska (gmina miejsko-wiejska)|gminie Biała Piska]]. W latach 1975–1998 miejscowość [[Podział administracyjny |administracyjnie]] należała do [[Województwo suwalskie|województwa suwalskiego]]. W 2010 roku wieś liczyła 82 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Radosław Szczesik]]<ref> [http://bialapiska.eu/index.php?option=com_content&task=view&id=18&Itemid=22/ Strona Gminy Biała Piska] [30.08.2013]</ref>. |
| − | <br/> | + | <br/><br/> |
| − | == | + | ==Położenie== |
| − | Wieś położona jest na terenie [[Pojezierze Ełckie|Pojezierza Ełckiego]] wchodzącego w skład [[Kraina Wielkich Jezior Mazurskich|Krainy Wielkich Jezior Mazurskich]], w pobliżu granicy województwa | + | Wieś położona jest na terenie [[Pojezierze Ełckie|Pojezierza Ełckiego]] wchodzącego w skład [[Kraina Wielkich Jezior Mazurskich|Krainy Wielkich Jezior Mazurskich]], w pobliżu granicy województwa warmińsko–mazurskiego z województwem podlaskim, 14 km na wschód od [[Biała Piska|Białej Piskiej]], 7 km na północ od Szczuczyna (woj. podlaskie). Na północ od wsi (około 3 km) leży [[Jezioro Borowe]]. |
<br/> | <br/> | ||
| − | + | == Dzieje miejscowości == | |
| − | Osada istniała już przed | + | Osada istniała już przed wojną trzynastoletnią (1454–1466). Przywilej otrzymała w 1471 roku na [[Prawo magdeburskie| prawie magdeburskim]] – 30 łanów dostał Maciej Rogala oraz spokrewnieni z nim: Maciej, Grzegorz i Stefan. Nazwa wsi pochodzi od jednego z właścicieli. W maju 1710 roku dotarła tutaj wielka epidemia dżumy, w wyniku której populacja wsi poważnie się zmniejszyła (zmarło 81 osób). |
Rogale Wielkie długo należały do [[Parafia ewangelicka w Różyńsku Wielkim|parafii ewangelickiej w Różyńsku Wielkim]]; dopiero w 1902 roku zostały włączone do nowo utworzonej [[Parafia ewangelicka w Skarżynie|parafii w Skarżynie]]. | Rogale Wielkie długo należały do [[Parafia ewangelicka w Różyńsku Wielkim|parafii ewangelickiej w Różyńsku Wielkim]]; dopiero w 1902 roku zostały włączone do nowo utworzonej [[Parafia ewangelicka w Skarżynie|parafii w Skarżynie]]. | ||
Szkoła we wsi powstała w 1855 roku. W 1935 roku jeden nauczyciel nauczał w niej 35 dzieci. Po [[II wojna światowa na Warmii i Mazurach|II wojnie światowej]] uruchomiono ją ponownie pod koniec 1946 roku w odremontowanym dawnym budynku; funkcjonowała do lat 70. | Szkoła we wsi powstała w 1855 roku. W 1935 roku jeden nauczyciel nauczał w niej 35 dzieci. Po [[II wojna światowa na Warmii i Mazurach|II wojnie światowej]] uruchomiono ją ponownie pod koniec 1946 roku w odremontowanym dawnym budynku; funkcjonowała do lat 70. | ||
| − | Aktualnie wieś jest siedzibą | + | Aktualnie wieś jest siedzibą sołectwa. |
| + | |||
| − | Liczba mieszkańców | + | Liczba mieszkańców w poszczególnych latach: |
| − | 1857 – 172 osoby | + | *1857 r. – 172 osoby |
| − | 1864 – 211 osób | + | *1864 r. – 211 osób |
| − | 1867 – 224 osoby | + | *1867 r. – 224 osoby |
| − | 1871 – 228 osób | + | *1871 r. – 228 osób |
| − | 1895 – 230 osób | + | *1895 r. – 230 osób |
| − | 1925 – 252 osoby | + | *1925 r. – 252 osoby |
| − | 1933 – 230 osób | + | *1933 r. – 230 osób |
| − | 1939 – 214 osób | + | *1939 r. – 214 osób |
| − | 1988 – 114 osób | + | *1988 r. – 114 osób |
| − | |||
| − | + | == Religia == | |
| − | Wieś znajduje się na terenie [[Parafia pw. Chrystusa Króla w Skarżynie |parafii rzymskokatolickiej | + | Wieś znajduje się na terenie [[Parafia pw. Chrystusa Króla w Skarżynie |parafii rzymskokatolickiej w Skarżynie]]. |
<br/> | <br/> | ||
| − | + | == Zabytki== | |
| − | * | + | *dawny cmentarz ewangelicki z XIX wieku; pochowanych jest tutaj dwóch żołnierzy armii rosyjskiej poległych w latach 1914–1915 |
| − | * | + | *dawna szkoła (dom nr 14), murowana, z początku XX wieku oraz kilka murowanych zagród z tego samego okresu (nr 2, 4, 8, 11, 15, 17) |
| − | |||
| − | + | == Bibliografia == | |
#Achremczyk Stanisław, ''Historia Warmii i Mazur'', t. I, Olsztyn 2011. | #Achremczyk Stanisław, ''Historia Warmii i Mazur'', t. I, Olsztyn 2011. | ||
#Białuński Grzegorz, ''Kolonizacja „Wielkiej Puszczy” (do 1568 roku) – starostwa piskie, ełckie, straduńskie, zelkowskie i węgoborskie (węgorzewskie)'', Olsztyn 2002. | #Białuński Grzegorz, ''Kolonizacja „Wielkiej Puszczy” (do 1568 roku) – starostwa piskie, ełckie, straduńskie, zelkowskie i węgoborskie (węgorzewskie)'', Olsztyn 2002. | ||
| − | #Białuński Grzegorz, ''Przyczynek do przebiegu zarazy dżumy w starostwie piskim w latach 1709-1711'', Znad Pisy, nr 13/14, 2004/2005, | + | #Białuński Grzegorz, ''Przyczynek do przebiegu zarazy dżumy w starostwie piskim w latach 1709-1711'', Znad Pisy, nr 13/14, 2004/2005, ss. 51–57. |
| − | #Hippel Rudolf | + | #von Hippel Rudolf, ''Przegląd statystycznych i innych uwarunkowań powiatu Johannisburg na podstawie przeprowadzonego spisu powszechnego w dniu 3 grudnia 1867 r. wg zestawienia starosty von Hippela w roku 1868'', Znad Pisy, nr 19–20, 2010–2011, ss. 83–157. |
| − | #Pawlicki Ryszard Wojciech, ''Cmentarze i mogiły wojenne z okresu pierwszej wojny światowej na obszarze byłego powiatu piskiego'', Znad Pisy, nr 4, 1996, | + | #Pawlicki Ryszard Wojciech, ''Cmentarze i mogiły wojenne z okresu pierwszej wojny światowej na obszarze byłego powiatu piskiego'', Znad Pisy, nr 4, 1996, ss. 49–69. |
#''Pisz. Z dziejów miasta i powiatu'', red. Wanda Korycka, Olsztyn 1970. | #''Pisz. Z dziejów miasta i powiatu'', red. Wanda Korycka, Olsztyn 1970. | ||
| − | #Sawicki Ryszard, ''Dzieje wsi i parafii Skarżyn. Monografia historyczno-pastoralna'', Znad Pisy, nr 15, 2006, | + | #Sawicki Ryszard, ''Dzieje wsi i parafii Skarżyn. Monografia historyczno-pastoralna'', Znad Pisy, nr 15, 2006, ss. 52–77. |
#''Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch'', Königsberg 1857. | #''Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch'', Königsberg 1857. | ||
| − | # | + | #[http://www.verwaltungsgeschichte.de/johannisburg.html/ Deutsche Verwaltungsgeschichte] [05.08.2013] |
| − | # | + | #[http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims/ Bank Danych Lokalnych GUS] [05.08.2013] |
| − | # | + | #[http://www.bip.bialapiska.pl/zalaczniki/art/050506130925.doc/ Strona Urzędu Gminy Biała Piska] [05.08.2013] |
{{Przypisy}} | {{Przypisy}} | ||
Wersja z 19:08, 17 lis 2014
| Rogale Wielkie | |
| | |
| Rodzaj miejscowości | wieś sołecka |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | piski |
| Gmina | Biała Piska |
| Liczba ludności (2010) | 82 |
| Strefa numeracyjna | (+48) 87 |
| Kod pocztowy | 12-230 |
| Tablice rejestracyjne | NPI |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Rogale Wielkie | |
| Położenie na mapie Polski  Rogale Wielkie | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Rogale Wielkie (niem. Gross Rogallen) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie piskim, w gminie Biała Piska. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa suwalskiego. W 2010 roku wieś liczyła 82 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Radosław Szczesik[1].
Położenie
Wieś położona jest na terenie Pojezierza Ełckiego wchodzącego w skład Krainy Wielkich Jezior Mazurskich, w pobliżu granicy województwa warmińsko–mazurskiego z województwem podlaskim, 14 km na wschód od Białej Piskiej, 7 km na północ od Szczuczyna (woj. podlaskie). Na północ od wsi (około 3 km) leży Jezioro Borowe.
Dzieje miejscowości
Osada istniała już przed wojną trzynastoletnią (1454–1466). Przywilej otrzymała w 1471 roku na prawie magdeburskim – 30 łanów dostał Maciej Rogala oraz spokrewnieni z nim: Maciej, Grzegorz i Stefan. Nazwa wsi pochodzi od jednego z właścicieli. W maju 1710 roku dotarła tutaj wielka epidemia dżumy, w wyniku której populacja wsi poważnie się zmniejszyła (zmarło 81 osób). Rogale Wielkie długo należały do parafii ewangelickiej w Różyńsku Wielkim; dopiero w 1902 roku zostały włączone do nowo utworzonej parafii w Skarżynie.
Szkoła we wsi powstała w 1855 roku. W 1935 roku jeden nauczyciel nauczał w niej 35 dzieci. Po II wojnie światowej uruchomiono ją ponownie pod koniec 1946 roku w odremontowanym dawnym budynku; funkcjonowała do lat 70.
Aktualnie wieś jest siedzibą sołectwa.
Liczba mieszkańców w poszczególnych latach:
- 1857 r. – 172 osoby
- 1864 r. – 211 osób
- 1867 r. – 224 osoby
- 1871 r. – 228 osób
- 1895 r. – 230 osób
- 1925 r. – 252 osoby
- 1933 r. – 230 osób
- 1939 r. – 214 osób
- 1988 r. – 114 osób
Religia
Wieś znajduje się na terenie parafii rzymskokatolickiej w Skarżynie.
Zabytki
- dawny cmentarz ewangelicki z XIX wieku; pochowanych jest tutaj dwóch żołnierzy armii rosyjskiej poległych w latach 1914–1915
- dawna szkoła (dom nr 14), murowana, z początku XX wieku oraz kilka murowanych zagród z tego samego okresu (nr 2, 4, 8, 11, 15, 17)
Bibliografia
- Achremczyk Stanisław, Historia Warmii i Mazur, t. I, Olsztyn 2011.
- Białuński Grzegorz, Kolonizacja „Wielkiej Puszczy” (do 1568 roku) – starostwa piskie, ełckie, straduńskie, zelkowskie i węgoborskie (węgorzewskie), Olsztyn 2002.
- Białuński Grzegorz, Przyczynek do przebiegu zarazy dżumy w starostwie piskim w latach 1709-1711, Znad Pisy, nr 13/14, 2004/2005, ss. 51–57.
- von Hippel Rudolf, Przegląd statystycznych i innych uwarunkowań powiatu Johannisburg na podstawie przeprowadzonego spisu powszechnego w dniu 3 grudnia 1867 r. wg zestawienia starosty von Hippela w roku 1868, Znad Pisy, nr 19–20, 2010–2011, ss. 83–157.
- Pawlicki Ryszard Wojciech, Cmentarze i mogiły wojenne z okresu pierwszej wojny światowej na obszarze byłego powiatu piskiego, Znad Pisy, nr 4, 1996, ss. 49–69.
- Pisz. Z dziejów miasta i powiatu, red. Wanda Korycka, Olsztyn 1970.
- Sawicki Ryszard, Dzieje wsi i parafii Skarżyn. Monografia historyczno-pastoralna, Znad Pisy, nr 15, 2006, ss. 52–77.
- Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
- Deutsche Verwaltungsgeschichte [05.08.2013]
- Bank Danych Lokalnych GUS [05.08.2013]
- Strona Urzędu Gminy Biała Piska [05.08.2013]
Przypisy
- ↑ Strona Gminy Biała Piska [30.08.2013]
