Ruda (gmina Miłki): Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja zweryfikowana][wersja zweryfikowana]
Linia 1: Linia 1:
 
 
 
{{Wieś infobox
 
{{Wieś infobox
 
  |nazwa                = Ruda   
 
  |nazwa                = Ruda   
Linia 8: Linia 6:
 
  |dopełniacz wsi        = Rudy  
 
  |dopełniacz wsi        = Rudy  
 
  |zdjęcie              = Nagrobek Ruda.jpg
 
  |zdjęcie              = Nagrobek Ruda.jpg
  |opis zdjęcia          = Nagrobek z czasów I wojny światowej, fot. Krzysztof Stachowski<br/> Źródło: http://www.rowery.olsztyn.pl/wiki/miejsca/1914/warminsko-mazurskie/ruda, dostęp 25 września 2013     
+
  |opis zdjęcia          = Nagrobek z czasów I wojny światowej, fot. Krzysztof Stachowski [http://www.rowery.olsztyn.pl/wiki/miejsca/1914/warminsko-mazurskie/ruda/ Olsztyńska Strona Rowerowa] [25.09.2013]    
  |rodzaj miejscowości  = Wieś sołecka
+
  |rodzaj miejscowości  = wieś sołecka
  |województwo          = Warmińsko-Mazurskie
+
  |województwo          = warmińsko-mazurskie
  |powiat                = Giżycki
+
  |powiat                = giżycki
 
  |gmina                = Miłki  
 
  |gmina                = Miłki  
 
  |miejscowość podstawowa =
 
  |miejscowość podstawowa =
 
  |sołectwo              =
 
  |sołectwo              =
 
  |wysokość              =
 
  |wysokość              =
  |liczba ludności      =
+
  |liczba ludności      = 360
  |rok                  =
+
  |rok                  = 2010
 
  |strefa numeracyjna    = (+48) 87
 
  |strefa numeracyjna    = (+48) 87
 
  |kod pocztowy          =
 
  |kod pocztowy          =
Linia 30: Linia 28:
 
  |wikisłownik          =
 
  |wikisłownik          =
 
  |www                  =
 
  |www                  =
}}
+
}}<br/>
<big>'''Ruda''' (niem. ''Ruhden'', w latach 1938-1945 miejscowość nosiła nazwę ''Eisenwerk'') – [[wieś sołecka]] w Polsce, położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat giżycki|powiecie giżyckim]] w [[Miłki (gmina wiejska)|gminie Miłki]]. W latach 1975-1998 miejscowość przynależała [[Podział administracyjny |administracyjnie]] do [[Województwo suwalskie|województwa suwalskiego]]. Nazwa wsi Ruda pochodzi od rudy przerabianej w uruchomionej tu hamernii.  
+
'''Ruda''' (niem. ''Ruhden'', w latach 1938–1945 miejscowość nosiła nazwę ''Eisenwerk'') – wieś sołecka położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat giżycki|powiecie giżyckim]] w [[Miłki (gmina wiejska)|gminie Miłki]]. W latach 1975–1998 miejscowość należała [[Podział administracyjny |administracyjnie]] do [[Województwo suwalskie|województwa suwalskiego]]. W 2010 roku wieś liczyła 360 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa pełni [[Aneta Baran]]<ref>[http://bip.warmia.mazury.pl/milki_gmina_wiejska/235/Wykaz_solectw/ Wrota Warmii i Mazur] [12.11.2013]</ref>.
 
+
<br/><br/>
<br/>
 
 
 
=== Charakterystyka fizjograficzna: ===
 
Epoka brązu skończyła się około 700 lat prze naszą erą. Od tego momentu zaczęło się rozpowszechniać żelazo, surowiec będący o wiele lepszy do wyrobu narzędzi i broni niż brąz. We wczesnej epoce żelaza uległ zmianie obrządek grzebania zmarłych. Nadal zwłoki ich były palone, a urny z prochami kilku, a nawet kilkudziesięciu zmarłych były składane wewnątrz jednego kurhanu, w jednym grobie. W ten sposób powstawały grobowce rodzinne i rodowe użytkowane w ciągu wielu lat miedzy innymi w Rudzie.  
 
  
 +
==Położenie==
 +
Miejscowość położona jest niedaleko jeziora [[Jezioro Niegocin| Niegocin]], przy drodze krajowej nr 63, w odległości ok. 8 km od [[Giżycko| Giżycka]].
 
<br/>
 
<br/>
  
=== Dzieje miejscowości: ===
+
== Dzieje miejscowości==
W roku 1481 przywilej we wsi na prowadzenie młyna wodnego otrzymał [[Marcin Pieczorka]]. Przy młynie około 1504 roku powstała wieś Ruda. Była lokowana na 60 włókach. Nie wszystkie włóki w Rudzie zostały obsadzone osadnikami. W 1539 roku zagospodarowanych było we wsi 28 włók. W 1625 roku żyli tu sami Polacy. Wieś uległa zniszczeniu w 1657 roku. Zniszczeń dokonali najeźdźcy tatarscy. Zniszczona została także hamernia w takim stopniu, że już później jej nie odbudowano.
+
Nazwa wsi pochodzi od rudy przerabianej w uruchomionej tu [[Harmenia| hamernii]]. W roku 1481 przywilej we wsi na prowadzenie młyna wodnego otrzymał [[Marcin Pieczorka]]. Przy młynie około 1504 roku powstała wieś Ruda. Była lokowana na 60 [[Włóka |włókach]]. Nie wszystkie włóki w Rudzie zostały obsadzone osadnikami. W 1539 roku zagospodarowanych było we wsi 28 włók. W 1625 roku żyli tu sami Polacy. Wieś uległa zniszczeniu w 1657 roku. Zniszczeń dokonali najeźdźcy tatarscy. Zniszczona została także hamernia w takim stopniu, że już później jej nie odbudowano.
<br/>
 
  
=== Gospodarka: ===
+
W 1830 roku było w Rudzie 30 gospodarstw chłopskich. Od 1850 roku gospodarstwa wchłaniał majątek ziemski. W roku 1880 pozostały tu tylko dwa gospodarstwa chłopskie. W roku 1939 majątek ziemski w Rudzie liczył 382 ha. W majątku była cegielnia i gorzelnia.
W pierwszych latach powojennych głównym źródłem utrzymania większości ludności [[Powiat giżycki|powiatu giżyckiego]] było rolnictwo. Po 1950 roku dużą rolę zaczął tu odgrywać przemysł. Na początku uruchomiono zakłady przemysłu spożywczego, czyli młyny, mleczarnie.  Również szybko puszczono w ruch gorzelnie miedzy innymi w Rudzie.
 
W 1830 roku było w Rudzie 30 gospodarstw chłopskich. Od 1850 roku gospodarstwa chłopskie były wchłaniane przez majątek ziemski. W roku 1880 pozostały tu tylko dwa gospodarstwa chłopskie. W roku 1939 majątek ziemski w Rudzie liczył 382 ha. W majątku ziemskim była cegielnia i gorzelnia.
 
<br/>
 
  
=== Ludzie związani z miejscowością: ===
+
W pierwszych latach [[II wojna światowa na Warmii i Mazurach |powojennych]] głównym źródłem utrzymania większości ludności powiatu giżyckiego było rolnictwo. Po 1950 roku dużą rolę zaczął tu odgrywać przemysł. Na początku uruchomiono zakłady przemysłu spożywczego, czyli młyny, mleczarnie. Równie szybko puszczono w ruch gorzelnie.  
[[Marcin Pieczorka]] - jako pierwszy otrzymał przywilej prowadzenia młyna wodnego.  
 
 
<br/>
 
<br/>
  
=== Zabytki: ===
+
== Zabytki==
Nagrobki z czasów I wojny światowej.
+
*nagrobki z czasów [[I wojna światowa na Warmii i Mazurach |I wojny światowej]]
<br/>
 
  
=== Turystyka ===
+
== Turystyka ==
Przez wieś przebiega licząca 32 kilometry „Niegocińska” (niebieska) trasa rowerowa. Przebieg trasy: [[Giżycko]] – [[Bystry]] – Ruda – [[Rydzewo]] – [[Bogaczewo]] – [[Strzelce]] – [[Wilkasy]] – Giżycko.
+
*przez wieś przebiega licząca 32 kilometry „Niegocińska” (niebieska) trasa rowerowa; przebieg trasy: Giżycko – [[Bystry]] – Ruda – [[Rydzewo]] – [[Bogaczewo]] – [[Strzelce]] – [[Wilkasy]] – Giżycko
<br/>
 
  
=== Bibliografia: ===
+
==Bibliografia==
''Ruda'', w: ''Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich'', t. 9, red. B. Chlebowski, Warszawa 1888.<br/>
+
#Michniewska-Szczepkowska Barbara, Szczepkowski Bohdan, ''Województwo olsztyńskie, środowisko geograficzne tekst i mapy krajoznawcze'', Olsztyn 1969.
Wakar Andrzej, Willan Tadeusz, ''Giżycko, z dziejów miasta i powiatu'', Olsztyn 1996.<br/>
+
#Panfil Jan, ''Pojezierze Mazurskie'', Warszawa 1968.
Panfil Jan, ''Pojezierze Mazurskie'', Warszawa 1968.<br/>
+
#''Ruda'', [w:] ''Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich'', t. 9, red. B. Chlebowski, Warszawa 1888.
Michniewska-Szczepkowska Barbara, Szczepkowski Bohdan, ''Województwo olsztyńskie, środowisko geograficzne tekst i mapy krajoznawcze'', Olsztyn 1969.<br/>
+
#Wakar Andrzej, Willan Tadeusz, ''Giżycko, z dziejów miasta i powiatu'', Olsztyn 1996.
 +
#[http://stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims/ Bank Danych Lokalnych GUS] [12.11.2013]
  
<br/>
+
{{Przypisy}}
 +
<references/>
  
 
[[Kategoria: Powiat giżycki]]
 
[[Kategoria: Powiat giżycki]]

Wersja z 19:25, 27 lis 2014

Ruda

Nagrobek z czasów I wojny światowej, fot. Krzysztof Stachowski Olsztyńska Strona Rowerowa [25.09.2013]
Nagrobek z czasów I wojny światowej, fot. Krzysztof Stachowski Olsztyńska Strona Rowerowa [25.09.2013]
Rodzaj miejscowości wieś sołecka
Państwo  Polska
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiat giżycki
Gmina Miłki
Liczba ludności (2010) 360
Strefa numeracyjna (+48) 87
Tablice rejestracyjne NGI
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa lokalizacyjna województwa warmińsko-mazurskiego
Ruda
Ruda
Położenie na mapie Polski
Mapa lokalizacyjna Polski
Ruda
Ruda
Ziemia

{{#invoke:Koordynaty|szablon}}


Ruda (niem. Ruhden, w latach 1938–1945 miejscowość nosiła nazwę Eisenwerk) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie giżyckim w gminie Miłki. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa suwalskiego. W 2010 roku wieś liczyła 360 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa pełni Aneta Baran[1].

Położenie

Miejscowość położona jest niedaleko jeziora Niegocin, przy drodze krajowej nr 63, w odległości ok. 8 km od Giżycka.

Dzieje miejscowości

Nazwa wsi pochodzi od rudy przerabianej w uruchomionej tu hamernii. W roku 1481 przywilej we wsi na prowadzenie młyna wodnego otrzymał Marcin Pieczorka. Przy młynie około 1504 roku powstała wieś Ruda. Była lokowana na 60 włókach. Nie wszystkie włóki w Rudzie zostały obsadzone osadnikami. W 1539 roku zagospodarowanych było we wsi 28 włók. W 1625 roku żyli tu sami Polacy. Wieś uległa zniszczeniu w 1657 roku. Zniszczeń dokonali najeźdźcy tatarscy. Zniszczona została także hamernia w takim stopniu, że już później jej nie odbudowano.

W 1830 roku było w Rudzie 30 gospodarstw chłopskich. Od 1850 roku gospodarstwa wchłaniał majątek ziemski. W roku 1880 pozostały tu tylko dwa gospodarstwa chłopskie. W roku 1939 majątek ziemski w Rudzie liczył 382 ha. W majątku była cegielnia i gorzelnia.

W pierwszych latach powojennych głównym źródłem utrzymania większości ludności powiatu giżyckiego było rolnictwo. Po 1950 roku dużą rolę zaczął tu odgrywać przemysł. Na początku uruchomiono zakłady przemysłu spożywczego, czyli młyny, mleczarnie. Równie szybko puszczono w ruch gorzelnie.

Zabytki

Turystyka

  • przez wieś przebiega licząca 32 kilometry „Niegocińska” (niebieska) trasa rowerowa; przebieg trasy: Giżycko – Bystry – Ruda – RydzewoBogaczewoStrzelceWilkasy – Giżycko

Bibliografia

  1. Michniewska-Szczepkowska Barbara, Szczepkowski Bohdan, Województwo olsztyńskie, środowisko geograficzne tekst i mapy krajoznawcze, Olsztyn 1969.
  2. Panfil Jan, Pojezierze Mazurskie, Warszawa 1968.
  3. Ruda, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. 9, red. B. Chlebowski, Warszawa 1888.
  4. Wakar Andrzej, Willan Tadeusz, Giżycko, z dziejów miasta i powiatu, Olsztyn 1996.
  5. Bank Danych Lokalnych GUS [12.11.2013]

Przypisy

  1. Wrota Warmii i Mazur [12.11.2013]