Sarniak świerkowy: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
| Linia 9: | Linia 9: | ||
|Domena = eukarionty | |Domena = eukarionty | ||
|Królestwo = grzyby | |Królestwo = grzyby | ||
| + | |Podkrólestwo = | ||
|Gromada = grzyby podstawkowe | |Gromada = grzyby podstawkowe | ||
|Klasa = pieczarniaki | |Klasa = pieczarniaki | ||
| Linia 20: | Linia 21: | ||
'''Sarniak świerkowy''' (''Sarcodon imbricatus'' L.P. Karst.) – gatunek grzyba wielkoowocnikowego z rodziny kolcownicowatych (Bankeraceae), rzędu chropiatkowców (Telephorales). | '''Sarniak świerkowy''' (''Sarcodon imbricatus'' L.P. Karst.) – gatunek grzyba wielkoowocnikowego z rodziny kolcownicowatych (Bankeraceae), rzędu chropiatkowców (Telephorales). | ||
| − | + | <br/> | |
=== Owocnik === | === Owocnik === | ||
| − | Sarniak świerkowy tworzy owocniki jednoroczne, złożone z kapelusza i trzonu. Kapelusz o średnicy 6-25 cm,brązowawy z lekkim czerwonawym odcieniem, pokryty ciemniejszymi (nieraz prawie czarnymi), trójkątnymi lub prostokątnymi łuskami, odstającymi dachówkowato i ułożonymi zwykle koncentrycznie. Początkowo kapelusz wypukły z podwiniętymi brzegami, później rozpostarty z zagłębionym centrum i płatowato powyginany. Spód kapelusza kolczasty- kolce początkowo białawe, potem szare lub brązowawe z purpurowym odcieniem, zbiegające po trzonie. Trzon pełny wielkości 3-8 cm | + | Sarniak świerkowy tworzy owocniki jednoroczne, złożone z kapelusza i trzonu. Kapelusz o średnicy 6-25 cm, brązowawy z lekkim czerwonawym odcieniem, pokryty ciemniejszymi (nieraz prawie czarnymi), trójkątnymi lub prostokątnymi łuskami, odstającymi dachówkowato i ułożonymi zwykle koncentrycznie. Początkowo kapelusz wypukły z podwiniętymi brzegami, później rozpostarty z zagłębionym centrum i płatowato powyginany. Spód kapelusza kolczasty - kolce początkowo białawe, potem szare lub brązowawe z purpurowym odcieniem, zbiegające po trzonie. Trzon pełny wielkości 3-8 cm x 1-3cm, młody białawy o gładkiej, aksamitnej powierzchni. |
<br/> | <br/> | ||
| Linia 30: | Linia 31: | ||
=== Rozmieszczenie i ekologia === | === Rozmieszczenie i ekologia === | ||
| − | Sarniak świerkowy rośnie na ziemi, w borach iglastych, świerkowych i sosnowych, głównie na glebach kwaśnych i piaszczystych. W Polsce tylko w niektórych okolicach (w górach) częstszy, w innych rzadki.Owocniki wyrastają pojedynczo lub w grupach, czasem w tzw. czarcich kręgach, od sierpnia do listopada. | + | Sarniak świerkowy rośnie na ziemi, w borach iglastych, świerkowych i sosnowych, głównie na glebach kwaśnych i piaszczystych. W Polsce tylko w niektórych okolicach (w górach) częstszy, w innych rzadki. Owocniki wyrastają pojedynczo lub w grupach, czasem w tzw. czarcich kręgach, od sierpnia do listopada. |
| − | Sarniak świerkowy jest grzybem symbiotycznym, tworzy mykoryzę ze świerkiem. Bardzo podobny jest sarniak sosnowy (S. squamosus), odróżniający się głównie partnerem mykoryzowym, którym jest [[sosna]]. Innym podobnym gatunkiem jest rzadki sarniak gorzki (S. scabrosus), który występuje w lasach liściastych pod [[buk/bukami]]. | + | <br/> |
| − | Sarniak świerkowy podlega | + | Sarniak świerkowy jest grzybem symbiotycznym, tworzy mykoryzę ze świerkiem. Bardzo podobny jest sarniak sosnowy (''S. squamosus''), odróżniający się głównie partnerem mykoryzowym, którym jest [[sosna]]. Innym podobnym gatunkiem jest rzadki sarniak gorzki (''S. scabrosus''), który występuje w lasach liściastych pod [[buk/bukami]]. |
| − | Na Warmii i Mazurach sarniak świerkowy został odnotowany w [[Rezerwat Las Warmiński im. prof. Benona Polakowskiego| | + | <br/> |
| + | Sarniak świerkowy podlega ochronie gatunkowej. Znajduje się na na "Czerwonej liście roślin i grzybów Polski", o statusie V – narażony na wyginięcie. | ||
| + | <br/> | ||
| + | Na Warmii i Mazurach sarniak świerkowy został odnotowany w [[Rezerwat Las Warmiński im. prof. Benona Polakowskiego|Rezerwacie Las Warmiński im. prof. B. Polakowskiego]]. | ||
<br/> | <br/> | ||
| Linia 44: | Linia 48: | ||
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
| − | Bielli E. | + | Bielli E.: Grzyby. Podręczny leksykon przyrodniczy. 2001. Warszawa. |
| − | Gumińska B., Wojewoda W. Grzyby i ich oznaczanie. Warszawa: PWRiL, 1985. | + | <br/> |
| − | W. | + | Gumińska B., Wojewoda W.: Grzyby i ich oznaczanie. Warszawa: PWRiL, 1985. |
| + | <br/> | ||
| + | Wojewoda W., Ławrynowicz M.: ''Red list of the macrofungi in Poland''. W: Mirek Z., Zarzycki K., Wojewoda W., Szeląg Z. (red.), ''Red lists of plants and fungi in Poland''. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2006, 55-70. | ||
<br/> | <br/> | ||
| Linia 53: | Linia 59: | ||
http://www.grzyby.pl/gatunki/Sarcodon.htm | http://www.grzyby.pl/gatunki/Sarcodon.htm | ||
| + | <br/> | ||
http://pl.wikipedia.org/wiki/Sarniak_dachówkowaty | http://pl.wikipedia.org/wiki/Sarniak_dachówkowaty | ||
<br/> | <br/> | ||
Wersja z 22:59, 12 kwi 2014
| Sarniak świerkowy | |
| | |
| Sarcodon imbricatus | |
| L. P. Karst. | |
 Sarniak świerkowy | |
| Systematyka | |
| Królestwo | grzyby |
| Gromada | grzyby podstawkowe |
| Klasa | pieczarniaki |
| Rząd | chropiatkowce |
| Rodzina | kolcownicowate |
| Rodzaj | sarniak |
| Gatunek | sarniak świerkowy |
| Sarniak dachówkowaty | |
Sarniak świerkowy (Sarcodon imbricatus L.P. Karst.) – gatunek grzyba wielkoowocnikowego z rodziny kolcownicowatych (Bankeraceae), rzędu chropiatkowców (Telephorales).
Spis treści
Owocnik
Sarniak świerkowy tworzy owocniki jednoroczne, złożone z kapelusza i trzonu. Kapelusz o średnicy 6-25 cm, brązowawy z lekkim czerwonawym odcieniem, pokryty ciemniejszymi (nieraz prawie czarnymi), trójkątnymi lub prostokątnymi łuskami, odstającymi dachówkowato i ułożonymi zwykle koncentrycznie. Początkowo kapelusz wypukły z podwiniętymi brzegami, później rozpostarty z zagłębionym centrum i płatowato powyginany. Spód kapelusza kolczasty - kolce początkowo białawe, potem szare lub brązowawe z purpurowym odcieniem, zbiegające po trzonie. Trzon pełny wielkości 3-8 cm x 1-3cm, młody białawy o gładkiej, aksamitnej powierzchni.
Rozmieszczenie i ekologia
Sarniak świerkowy rośnie na ziemi, w borach iglastych, świerkowych i sosnowych, głównie na glebach kwaśnych i piaszczystych. W Polsce tylko w niektórych okolicach (w górach) częstszy, w innych rzadki. Owocniki wyrastają pojedynczo lub w grupach, czasem w tzw. czarcich kręgach, od sierpnia do listopada.
Sarniak świerkowy jest grzybem symbiotycznym, tworzy mykoryzę ze świerkiem. Bardzo podobny jest sarniak sosnowy (S. squamosus), odróżniający się głównie partnerem mykoryzowym, którym jest sosna. Innym podobnym gatunkiem jest rzadki sarniak gorzki (S. scabrosus), który występuje w lasach liściastych pod buk/bukami.
Sarniak świerkowy podlega ochronie gatunkowej. Znajduje się na na "Czerwonej liście roślin i grzybów Polski", o statusie V – narażony na wyginięcie.
Na Warmii i Mazurach sarniak świerkowy został odnotowany w Rezerwacie Las Warmiński im. prof. B. Polakowskiego.
Wartość użytkowa
Grzyb uznany za jadalny, ale tylko w fazie owocników młodych, starsze okazy gorzkie. Bez większej wartości smakowej, ze względu na łykowate owocniki. Surowy może być szkodliwy.
Bibliografia
Bielli E.: Grzyby. Podręczny leksykon przyrodniczy. 2001. Warszawa.
Gumińska B., Wojewoda W.: Grzyby i ich oznaczanie. Warszawa: PWRiL, 1985.
Wojewoda W., Ławrynowicz M.: Red list of the macrofungi in Poland. W: Mirek Z., Zarzycki K., Wojewoda W., Szeląg Z. (red.), Red lists of plants and fungi in Poland. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2006, 55-70.
Linki zewnętrzne
http://www.grzyby.pl/gatunki/Sarcodon.htm
http://pl.wikipedia.org/wiki/Sarniak_dachówkowaty
