Soplówka jeżowata: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
(Utworzono nową stronę "{{Roślina infobox |Nazwa rośliny = Soplówka bukowa |Nazwałacińska = Hericium coralloides |L = (Scop.) Pers. |Pusta linia = <br/> |grafika = |podpis grafiki =...")
 
Linia 1: Linia 1:
 
{{Roślina infobox
 
{{Roślina infobox
  |Nazwa rośliny = Soplówka bukowa
+
  |Nazwa rośliny = Soplówka jeżowata
  |Nazwałacińska = Hericium coralloides
+
  |Nazwa łacińska = Hericium erinaceum
  |L = (Scop.) Pers.
+
  |L =(Bull.) Pers.
 
  |Pusta linia = <br/>
 
  |Pusta linia = <br/>
 
  |grafika =  
 
  |grafika =  
 
  |podpis grafiki =  
 
  |podpis grafiki =  
|Systematyka = Systematyka
+
|Systematyka = Systematyka
 
  |Domena = eukarionty  
 
  |Domena = eukarionty  
 
  |Królestwo = grzyby
 
  |Królestwo = grzyby
Linia 12: Linia 12:
 
  |Gromada = grzyby podstawkowe
 
  |Gromada = grzyby podstawkowe
 
  |Klasa = pieczarniaki
 
  |Klasa = pieczarniaki
  |Rząd = gołąbkowce
+
  |Rząd =gołąbkowce
  |Rodzina = soplówkowate
+
  |Rodzina =soplówkowate
 
  |Rodzaj = soplówka
 
  |Rodzaj = soplówka
  |Gatunek = Soplówka bukowa
+
  |Gatunek = soplówka jeżowata
  |Synonimy = Soplówka gałęzista
+
  |Synonimy = Synonimy
 
  |Lista synonimów = }}
 
  |Lista synonimów = }}
 
<br/>
 
<br/>
  
'''Soplówka bukowa''' (''Hericium coralloides'' (Scop.) Pers.) – gatunek grzyba wielkoowocnikowego z rodziny soplówkowatych (Hericiaceae), rzędu gołąbkowców (Russulales).
+
''' Soplówka jeżowata ''' ('' Hericium erinaceum '' (Bull.) Pers.) – gatunek grzyba wielkoowocnikowego z rodziny soplówkowatych (Hericiaceae), rzędu gołąbkowców (Russullales).
<br/>
+
 
  
 
=== Owocnik ===
 
=== Owocnik ===
Soplówka bukowa tworzy owocniki koralowato rozgałęzione, nieregularnie owalne, duże, wysokości 10-40cm.U młodych okazów owocnik jest czystobiały, u starszych staje się kremowy, żółtawy do brązowawego. Posiada krótki trzon rozgałęziający się na gałązki osiągające w starszych okazach grubość 3 cm. Gałązki te porastane są równomiernie igiełkamiizakończone są pęczkami miękkich, cienkich kolców o długości 1-2 cm. Miąższ zabarwiony jak owocnik, gąbczasty, bez szczególnego zapachu i smaku.
+
Owocnik w  zarysie kulisty lub pólkolisty, nie rozgałęziony, wielkości od 8-20 cm, ale dorastający nawet do 30 cm. Przyrasta do drzewa bokiem lub bulwiastą częścią, która w starszych okazach drewnieje. Początkowo białawy, żółknący i ochrowobrązowy z wiekiem, jego powierzchnia gęsto pokryta długimi do 4 (6) cm i o grubości (przy podstawie) 1,5-2 mm, zwieszającymi się kolcami. Kolce za młodu są białawożółte, później śmietankowe, na starość mają kolor od żółtopomarańczowego do siwobrązowawego. Miąższ owocnika Mięsisty, elastyczny, sprężysty i trochę włóknisty. Ma biały kolor jest zwarty i dziurkowany. Smak słodkawy, zapach grzybowy. Jest to gatunek o charakterystycznym wyglądzie i łatwy do oznaczenia.
 
<br/>
 
<br/>
 
  
 
=== Rozmieszczenie i ekologia ===
 
=== Rozmieszczenie i ekologia ===
Występuje w lasach liściastych, owocniki tworzą się w czasie długiej, wilgotnej pogody, na obumarłych, przewróconych lub złamanych pniach drzew liściastych, głównie [[buk |buka]] i [[dąb| dębu]] rzadziej nabrzozie brodawkowatej i topoli osice. Często formują duże, robiące wrażenie grupy. Poza lasami spotykana bardzo rzadko. Preferuje siedliska wilgotne. Owocniki od lata do jesieni.
+
Rośnie w lasach liściastych ze starym drzewostanem jako grzyb saprotroficzny. Owocniki wyrastają późną jesienią głównie na pniach starszych drzew w ich dolnej części, do wysokości kilku metrów, na uszkodzonych i martwych drzewach liściastych, głównie na [[buk zwyczajny|buka zwyczajnego]] i [[dąb szypułkowy| dębie szypułkowym]]  lecz także jabłoni lub orzechów włoskich.  
 
<br/>
 
<br/>
W Polsce gatunek objęty ścisłą ochroną na mocy Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 9 lipca 2004 roku.Znajduje się na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski. Ma status V narażony na wyginięcie.
+
Bardzo rzadki, znany tylko z kilku stanowisk w Polsce. Podlega ochronie prawnej. Znajduje się na „Czerwonej liście roślin i grzybów Polski”. Ma status E wymierający. Znajduje się na listach gatunków zagrożonych także w Austrii, Belgii, Czechach, Szwajcarii, Niemczech, Danii, Anglii, Holandii, Szwecji, Słowacji.
 
<br/>
 
<br/>
 
+
Na Warmii i Mazurach soplówka jeżowata została odnotowana w  [[Rezerwat Niedźwiedzie Wielkie |Rezerwacie Niedźwiedzie Wielkie]].
Na Warmii i Mazurach w  [[Rezerwat Niedźwiedzie Wielkie |Rezerwacie Niedźwiedzie Wielkie]].
 
 
<br/>
 
<br/>
 
  
 
=== Wartość użytkowa ===
 
=== Wartość użytkowa ===
 +
Gatunek jadalny, uważany za smaczny,  ale tylko w fazie młodych owocników . W Polsce podlega ochronie całkowitej, poza tym jest bardzo rzadki.
 +
Grzyb uprawiany na Dalekim Wschodzie, gdzie uważany jest za przysmak i w amatorskiej uprawie w Polsce.
  
Młode owocniki są jadalne.
 
 
<br/>
 
<br/>
 
  
 
=== Ciekawostki ===
 
=== Ciekawostki ===
Do tego rodzaju należą jeszcze: dość podobna soplówka jodłowa (Hericium flagellum), która tworzy owocniki na drewnie jodły i świerku, jej owocniki są bardziej zwarte, igiełki nie obrastają u niej równomiernie rozgałęzień a tworzą pęczki jedynie na ich końcach; ma także nieco dłuższe kolce, do 20 mm i wyraźnie zwieszone do dołu. Drugi gatunek to bardzo rzadka soplówka jeżowata (Hericium erinaceum) jej owocniki wyrastają na drewnie liściastym, są kuliste lub półkuliste, nierozgałęzione, z długimi kolcami (do 60 mm).
+
W Polsce występuje jeszcze [[soplówka bukowa]] (Hericium coralloides) wyrastająca na drewnie drzew liściastych i soplówka jodłowa (Hericium alpestre), wyrastająca na drewnie drzew iglastych. Od soplówki  jeżowatej różnią się znacznie kształtem owocnika i kolcami.
 
<br/>
 
<br/>
  
 
== Bibliografia ==
 
== Bibliografia ==
 
+
W. Wojewoda, M. Ławrynowicz: ''Red list of the macrofungi in Poland''. W: Z. Mirek, . Zarzycki, W. Wojewoda Z. Szelag (red.), ''Red lists of plants and fungi in Poland''. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, PolishAcademy of Sciences, 2006, 55-70.
Wojewoda W., Ławrynowicz M.: ''Red list of the macrofungi in Poland''. W: Mirek Z., Zarzycki K., Wojewoda W., Szeląg Z. (red.), ''Red lists of plants and fungi in Poland''. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2006, 55-70.
 
 
<br/>
 
<br/>
  
 
== Linki zewnętrzne ==
 
== Linki zewnętrzne ==
http://www.grzyby.pl/gatunki/Hericium_coralloides.htm
+
http://www.grzyby.pl/gatunki/Hericium_erinaceum.htm
 +
<br/>
 +
http://pl.wikipedia.org/wiki/Soplowka_jeżowata
 
<br/>
 
<br/>
 
http://obszary.natura2000.org.pl/index.php?s=obszar&id=495
 
http://obszary.natura2000.org.pl/index.php?s=obszar&id=495
 
<br/>
 
<br/>
http://pl.wikipedia.org/wiki/Ozorek_dębowy
 
<br/>
 
 
  
 
[[Kategoria: Przyroda]]
 
[[Kategoria: Przyroda]]
 
[[Kategoria: Grzyby]]
 
[[Kategoria: Grzyby]]

Wersja z 09:58, 14 kwi 2014

Soplówka jeżowata

Hericium erinaceum
(Bull.) Pers.
Systematyka
Królestwo grzyby
Gromada grzyby podstawkowe
Klasa pieczarniaki
Rząd gołąbkowce
Rodzina soplówkowate
Rodzaj soplówka
Gatunek soplówka jeżowata
Synonimy


Soplówka jeżowata ( Hericium erinaceum (Bull.) Pers.) – gatunek grzyba wielkoowocnikowego z rodziny soplówkowatych (Hericiaceae), rzędu gołąbkowców (Russullales).


Owocnik

Owocnik w zarysie kulisty lub pólkolisty, nie rozgałęziony, wielkości od 8-20 cm, ale dorastający nawet do 30 cm. Przyrasta do drzewa bokiem lub bulwiastą częścią, która w starszych okazach drewnieje. Początkowo białawy, żółknący i ochrowobrązowy z wiekiem, jego powierzchnia gęsto pokryta długimi do 4 (6) cm i o grubości (przy podstawie) 1,5-2 mm, zwieszającymi się kolcami. Kolce za młodu są białawożółte, później śmietankowe, na starość mają kolor od żółtopomarańczowego do siwobrązowawego. Miąższ owocnika Mięsisty, elastyczny, sprężysty i trochę włóknisty. Ma biały kolor jest zwarty i dziurkowany. Smak słodkawy, zapach grzybowy. Jest to gatunek o charakterystycznym wyglądzie i łatwy do oznaczenia.

Rozmieszczenie i ekologia

Rośnie w lasach liściastych ze starym drzewostanem jako grzyb saprotroficzny. Owocniki wyrastają późną jesienią głównie na pniach starszych drzew w ich dolnej części, do wysokości kilku metrów, na uszkodzonych i martwych drzewach liściastych, głównie na buka zwyczajnego i dębie szypułkowym lecz także jabłoni lub orzechów włoskich.
Bardzo rzadki, znany tylko z kilku stanowisk w Polsce. Podlega ochronie prawnej. Znajduje się na „Czerwonej liście roślin i grzybów Polski”. Ma status E – wymierający. Znajduje się na listach gatunków zagrożonych także w Austrii, Belgii, Czechach, Szwajcarii, Niemczech, Danii, Anglii, Holandii, Szwecji, Słowacji.
Na Warmii i Mazurach soplówka jeżowata została odnotowana w Rezerwacie Niedźwiedzie Wielkie.

Wartość użytkowa

Gatunek jadalny, uważany za smaczny, ale tylko w fazie młodych owocników . W Polsce podlega ochronie całkowitej, poza tym jest bardzo rzadki. Grzyb uprawiany na Dalekim Wschodzie, gdzie uważany jest za przysmak i w amatorskiej uprawie w Polsce.


Ciekawostki

W Polsce występuje jeszcze soplówka bukowa (Hericium coralloides) wyrastająca na drewnie drzew liściastych i soplówka jodłowa (Hericium alpestre), wyrastająca na drewnie drzew iglastych. Od soplówki jeżowatej różnią się znacznie kształtem owocnika i kolcami.

Bibliografia

W. Wojewoda, M. Ławrynowicz: Red list of the macrofungi in Poland. W: Z. Mirek, . Zarzycki, W. Wojewoda Z. Szelag (red.), Red lists of plants and fungi in Poland. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, PolishAcademy of Sciences, 2006, 55-70.

Linki zewnętrzne

http://www.grzyby.pl/gatunki/Hericium_erinaceum.htm
http://pl.wikipedia.org/wiki/Soplowka_jeżowata
http://obszary.natura2000.org.pl/index.php?s=obszar&id=495