Sowiróg: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja zweryfikowana][wersja zweryfikowana]
 
(Nie pokazano 6 wersji utworzonych przez 3 użytkowników)
Linia 6: Linia 6:
 
  |dopełniacz wsi        = Sowirogu   
 
  |dopełniacz wsi        = Sowirogu   
 
  |zdjęcie              = Sowiróg przed 1945 rokiem.jpg
 
  |zdjęcie              = Sowiróg przed 1945 rokiem.jpg
  |opis zdjęcia          = Sowiróg przed 1945 rokiem [http://www.rygielpisz.eu/dawnypisz/powiat/sowirog.html/ Rygielpisz] [10.11.2014]     
+
  |opis zdjęcia          = Sowiróg przed 1945 rokiem. Źródło: [http://www.rygielpisz.eu/dawnypisz/powiat/sowirog.html www.rygielpisz.eu] [10.11.2014]     
 
  |rodzaj miejscowości  = nie istnieje
 
  |rodzaj miejscowości  = nie istnieje
 
  |województwo          = warmińsko-mazurskie  
 
  |województwo          = warmińsko-mazurskie  
Linia 29: Linia 29:
 
  |www                  =
 
  |www                  =
 
}}<br/>
 
}}<br/>
''' Sowiróg''' (niem. ''Sowirog'', od 1934 r. ''Loterswalde'') – dawna wieś położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat piski|powiecie piskim]], w [[Pisz (gmina miejsko-wiejska)|gminie Pisz]].
+
'''Sowiróg''' (niem. ''Sowirog'', od 1934 r. ''Loterswalde'') – dawna wieś położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat piski|powiecie piskim]], w [[Pisz (gmina miejsko-wiejska)|gminie Pisz]].
 
<br/><br/>
 
<br/><br/>
{{Galeria|Nazwa= Sowiróg |wielkość=290|pozycja=right
+
[[File: Sowiróg na mapie sprzed 1945 roku.gif|thumb|right|290px|Sowiróg na mapie sprzed 1945 roku. Źródło: [http://www.fotosik.pl/u/remes/tagi/Loterswalde www.fotosik.pl] [25.08.2013] ]]
|File: Sowiróg na mapie sprzed 1945 roku.gif|Sowiróg na mapie sprzed 1945 roku [http://www.polskieradio.pl/8/196/Artykul/177796,Mapa-miejsc-odnalezionych-Sowirog/ Mapa miejsc odnalezionych] [25.08.2013]
 
}}
 
 
==Położenie==
 
==Położenie==
 
Wieś położona była w [[Puszcza Piska|Puszczy Piskiej]], w południowo–wschodniej części województwa warmińsko–mazurskiego, nad [[Jezioro Nidzkie|Jeziorem Nidzkim]], około 15 km na południowy zachód od [[Pisz|Pisza]], na południe od [[Jaśkowo|Jaśkowa]] i [[Wiartel|Wiartla]].  
 
Wieś położona była w [[Puszcza Piska|Puszczy Piskiej]], w południowo–wschodniej części województwa warmińsko–mazurskiego, nad [[Jezioro Nidzkie|Jeziorem Nidzkim]], około 15 km na południowy zachód od [[Pisz|Pisza]], na południe od [[Jaśkowo|Jaśkowa]] i [[Wiartel|Wiartla]].  
Linia 48: Linia 46:
 
''Nikt nie napisał jeszcze kroniki wsi Sowiegorogu. Zagubione wsie nie mają kroniki. Leżą wśród jezior i bagien mazurskiego kraju, mają szare dachy i ślepe okna, stare studnie z żurawiami i dzikie grusze rosnące na kamienistej ziemi. Otacza je wielki las i wisi nad nimi wysokie niebo z ciemnymi chmurami. Droga biegnie między chylącymi się ku upadkowi płotami, jej piaszczyste pasmo przychodzi z bezkresnych lasów i wśród nich znów ginie. Wędruje po drodze listonosz, a jeszcze częściej żandarm. Czasami barwny i hałaśliwy orszak weselny przetoczy się jej głębokimi koleinami.''
 
''Nikt nie napisał jeszcze kroniki wsi Sowiegorogu. Zagubione wsie nie mają kroniki. Leżą wśród jezior i bagien mazurskiego kraju, mają szare dachy i ślepe okna, stare studnie z żurawiami i dzikie grusze rosnące na kamienistej ziemi. Otacza je wielki las i wisi nad nimi wysokie niebo z ciemnymi chmurami. Droga biegnie między chylącymi się ku upadkowi płotami, jej piaszczyste pasmo przychodzi z bezkresnych lasów i wśród nich znów ginie. Wędruje po drodze listonosz, a jeszcze częściej żandarm. Czasami barwny i hałaśliwy orszak weselny przetoczy się jej głębokimi koleinami.''
 
''Lecz najczęściej droga odpoczywa w spokoju i tylko młode brzózki rzucają swój delikatny cień na zarośnięte trzciną rowy. Piasek nie pamięta tych, którzy po nim szli na spotkanie z życiem lub śmiercią. Droga nie ma krzyży ani pomników. Jest bezimienna.''  
 
''Lecz najczęściej droga odpoczywa w spokoju i tylko młode brzózki rzucają swój delikatny cień na zarośnięte trzciną rowy. Piasek nie pamięta tych, którzy po nim szli na spotkanie z życiem lub śmiercią. Droga nie ma krzyży ani pomników. Jest bezimienna.''  
 
'''Niniejsze hasło dedykowane jest wszystkim zaginionym mazurskim wsiom.'''
 
  
 
==Turystyka==
 
==Turystyka==
Linia 68: Linia 64:
 
<references/>
 
<references/>
  
 +
'''To hasło dedykowane jest pamięci o wszystkich zaginionych wsiach na Warmii i Mazurach.'''
 
<br/>
 
<br/>
  

Aktualna wersja na dzień 20:05, 22 mar 2015

Sowiróg

Sowiróg przed 1945 rokiem. Źródło: www.rygielpisz.eu [10.11.2014]
Sowiróg przed 1945 rokiem. Źródło: www.rygielpisz.eu [10.11.2014]
Rodzaj miejscowości nie istnieje
Państwo  Polska
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiat piski
Gmina Pisz
Liczba ludności (2014) brak
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa lokalizacyjna województwa warmińsko-mazurskiego
Sowiróg
Sowiróg
Położenie na mapie Polski
Mapa lokalizacyjna Polski
Sowiróg
Sowiróg
Ziemia

{{#invoke:Koordynaty|szablon}}


Sowiróg (niem. Sowirog, od 1934 r. Loterswalde) – dawna wieś położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie piskim, w gminie Pisz.

Sowiróg na mapie sprzed 1945 roku. Źródło: www.fotosik.pl [25.08.2013]

Położenie

Wieś położona była w Puszczy Piskiej, w południowo–wschodniej części województwa warmińsko–mazurskiego, nad Jeziorem Nidzkim, około 15 km na południowy zachód od Pisza, na południe od Jaśkowa i Wiartla.

Dzieje miejscowości

Wieś została założona w 1563 roku, gdy 4 lub 5 łanów na prawie chełmińskim otrzymał tu Abraham Lautterschk, strzelec i borowy z leśnictwa piskiego. Po drugiej stronie jeziora, naprzeciwko Sowirogu znajdowała się Przyrośl, w której była książęca buda myśliwska. Początkowo wieś nazywana była Weiroch, później Sobiroch, Sowirog. W 1857 roku liczyła 56 mieszkańców, zaś w maju 1939 roku – 169 mieszkańców. Między Sowirogiem a Strugą pod drugiej stronie jeziora (ta wieś również już nie istnieje) działała przeprawa promowa

Na przełomie XIX i XX wieku założono we wsi szkołę. W 1935 roku pracował w niej jeden nauczyciel, zaś uczęszczało 18 dzieci.

Po II wojnie światowej zachowało się tu 10 budynków i murowana szkoła, lecz w 1948 roku ostatni mieszkańcy wyjechali do Niemiec, zaś ocalałe budynki rok później rozebrano. Obecnie na miejscu ludnej niegdyś wsi pozostały jedynie fundamenty domów, stary dąb, który niegdyś stał w środku wsi oraz zarośnięty, zdewastowany przez ludzi i puszczę cmentarz. W 2010 roku z inicjatywy stowarzyszenia "Sadyba" cmentarz odnowiono i postawiono tablicę z informacją o historii wsi.

W Sowirogu rozgrywa się akcja znanej powieści Ernsta Wiecherta (1887-1950) Dzieci Jerominów z lat 1945–1947. W książce znalazły się słowa, które w świetle losów wsi nabierają szczególnego wydźwięku[1]: Nikt nie napisał jeszcze kroniki wsi Sowiegorogu. Zagubione wsie nie mają kroniki. Leżą wśród jezior i bagien mazurskiego kraju, mają szare dachy i ślepe okna, stare studnie z żurawiami i dzikie grusze rosnące na kamienistej ziemi. Otacza je wielki las i wisi nad nimi wysokie niebo z ciemnymi chmurami. Droga biegnie między chylącymi się ku upadkowi płotami, jej piaszczyste pasmo przychodzi z bezkresnych lasów i wśród nich znów ginie. Wędruje po drodze listonosz, a jeszcze częściej żandarm. Czasami barwny i hałaśliwy orszak weselny przetoczy się jej głębokimi koleinami. Lecz najczęściej droga odpoczywa w spokoju i tylko młode brzózki rzucają swój delikatny cień na zarośnięte trzciną rowy. Piasek nie pamięta tych, którzy po nim szli na spotkanie z życiem lub śmiercią. Droga nie ma krzyży ani pomników. Jest bezimienna.

Turystyka

Bibliografia

Achremczyk Stanisław, Historia Warmii i Mazur, t. I, Olsztyn 2011.
Białuński Grzegorz, Kolonizacja „Wielkiej Puszczy” (do 1568 roku) – starostwa piskie, ełckie, straduńskie, zelkowskie i węgoborskie (węgorzewskie), Olsztyn 2002.
Mazury. Słownik stronniczy, ilustrowany, red. Waldemar Mierzwa, Dąbrówno 2008.
Pawlicki Ryszard Wojciech, Sowiróg Ernsta Wiecherta, Znad Pisy, nr 2, 1995, ss. 16–23.
Pawlicki Ryszard Wojciech, W poszukiwaniu Sowirogu, Borussia, nr 6, 1993, ss.1-6 Strona Ernsta Wiecherta [25.08.2013]
Pisz. Z dziejów miasta i powiatu, red. Wanda Korycka, Olsztyn 1970.
Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
Deutsche Verwaltungsgeschichte [25.08.2013]
Mapa miejsc odnalezionych [25.08.2013]

Przypisy

  1. Cytat za: Pisz. Z dziejów miasta i powiatu, red. W. Korycka, Pisz 1970, s. 160.


To hasło dedykowane jest pamięci o wszystkich zaginionych wsiach na Warmii i Mazurach.