Stoplamek bałtycki

Stoplamek bałtycki
Dactylorhiza baltica
(Klinge) Newski
Źródło: [2]
Systematyka
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny naczyniowe
Gromada	okrytonasienne
Klasa	jednoliścienne
Rząd	szparagowce
Rodzina	storczykowate
Rodzaj	stoplamek
Gatunek	stoplamek bałtycki
kukułka bałtycka, storczyk bałtycki

Stoplamek bałtycki (Dactylorhiza baltica) – gatunek rośliny należący do rodziny storczykowatych (Orchidaceae), rzędu szparagowców (Asparagales).

Morfologia

Stoplamek bałtycki to wieloletnia roślina osiągająca wysokość 30-40 cm (70 cm). Kwitnie od kwietnia do czerwca. Tworzy kwiatostan typu kłos, długości 3-6 cm, gęsty, wielokwiatowy. Kwiaty barwy jasnoróżowej, czerwonej do ciemnofioletowej z bordowym rysunkiem, zwykle bezwonne.

Rozmieszczenie i ekologia

Stoplamek bałtycki występuje od Niemiec na zachodzie po środkową Azję na wschodzie. W Polsce gatunek rzadki, rozmieszczony jest wyspowo w północnej części Polski - na Pomorzu, Mazurach i Suwalszczyźnie. Główne skupisko przypada na Kaszuby i Pobrzeże Gdańskie, poza tym pojedyncze stanowiska odnotowane są na Suwalszczyźnie i w dolinie dolnej Odry.

Stoplamek bałtycki na Warmii i Mazurach notowany m.in. w Puszczy Rominckiej. Na Pojezierzu Iławskim od dawna nie notowany, prawdopodobnie wymarły.
Stoplamek bałtycki najlepiej rośnie na żyznym, wilgotnym i bogatym w wapń podłożu.

Wartość użytkowa

Stoplamek bałtycki objęty jest w Polsce ochroną gatunkową. Roślina umieszczona jest na Czerwonej Liście Roślin i Grzybów Polski w grupie gatunków narażonych na wyginięcie (kategoria zagrożenia V).

Ciekawostki

Inne nazwy zwyczajowe w języku polskim: stoplamek bałtycki, storczyk bałtycki. Według nowszych ujęć taksonomicznych, podgatunek kukułki szerokolistnej (Dactylorhiza majalis subsp. baltica (Klinge) H.Sund.)
Gatunek nadaje się do upraw w przydomowych ogrodach. Chętnie rośnie w pobliżu oczek wodnych.

Bibliografia

Piękoś-Mirkowa Halina, Mirek Zbigniew, Rośliny chronione, Warszawa, Multico Oficyna Wyd., 2006.
Zarzycki Kazimierz, Szeląg Zbigniew, Red list of the vascular plants in Poland, [w:] Red lists of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski, red. Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki, Władysław Wojewoda i Zbigniew Szeląg, Kraków 2006, s. 11-20.

Zobacz też

[[3]]
[[4]]
[[5]]
[[6]]
[[7]]