Szczechy Wielkie

Szczechy Wielkie
Szczechy Wielkie. Mogiła żołnierzy rosyjskich poległych w 1914-1915 roku
Rodzaj miejscowości	wieś sołecka
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	piski
Gmina	Pisz
Liczba ludności (2010)	64
Strefa numeracyjna	(+48) 87
Kod pocztowy	12-200
Tablice rejestracyjne	NPI
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Szczechy Wielkie
Położenie na mapie Polski Szczechy Wielkie
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Szczechy Wielkie (niem. Gross Zechen) – wieś sołecka w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie piskim, w gminie Pisz.

W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa suwalskiego.

Charakterystyka fizjograficzna

Wieś położona jest w południowo-wschodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na Równinie Mazurskiej, 8 km na północ od Pisza, a około 2 km na wschód od Jeziora Seksty; przebiega przez nią droga krajowa nr 63.

Dzieje miejscowości

Osada istniała przed 1519 rokiem, wymieniana w źródłach jako Kynorth (1515), Konopke lub Mathes und Konopke (1519). Pierwszy przywilej na tę okolicę wystawiono dopiero w 1531 roku, gdy Jan Szczech zakupił tu 25 morgów lasu. Z kolei w 1538 roku książę Albrecht nadał 10 łanów na prawie magdeburskim kilku osobom: braciom Wawrzyńcowi, Stefanowi i Maciejowi, a także Wojtkowi Kopiszowi i Marcinowi Byczkowi. Zapewne w związku ze zniknięciem stąd osiadłych tu wcześniej Konopków, wieś zwano Szczechami (Sczacher); później utrwaliła się nazwa Zechen, Gross Zechen. W wyniku wielkiej epidemii dżumy, która dotarła do wsi latem 1710 roku, populacja wsi znacznie się zmniejszyła (zmarło 49 mieszkańców). Wieś należała do parafii ewangelickiej w Piszu.

Po II wojnie światowej, w 1949 roku, uruchomiono we wsi urząd pocztowy. Aktualnie wieś jest siedzibą sołectwa. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Jan Łepkowski.

Liczba mieszkańców wsi Szczechy Wielkie w poszczególnych okresach:

1857 – 120 osób

1864 – 129 osób

1867 – 154 osoby

1933 – 158 osób

1939 – 148 osób

1988 – 72 osoby

Zabytki

• Na dawnym cmentarzu ewangelickim zlokalizowana jest kwatera wojenna - miejsce spoczynku 8 nieznanych żołnierzy armii rosyjskiej, poległych w 1914-1915 roku.

Bibliografia:

1. Białuński Grzegorz, Kolonizacja „Wielkiej Puszczy” (do 1568 roku) – starostwa piskie, ełckie, straduńskie, zelkowskie i węgoborskie (węgorzewskie), Olsztyn 2002.
2. Białuński Grzegorz, Przyczynek do przebiegu zarazy dżumy w starostwie piskim w latach 1709-1711, Znad Pisy, nr 13/14, 2004/2005, s. 51-57.
3. Hippel Rudolf von, Przegląd statystycznych i innych uwarunkowań powiatu Johannisburg na podstawie przeprowadzonego spisu powszechnego w dniu 3 grudnia 1867 r. wg zestawienia starosty von Hippela w roku 1868, Znad Pisy, nr 19-20, 2010-2011, s. 83-157.
4. Pisz. Z dziejów miasta i powiatu, red. Wanda Korycka, Olsztyn 1970.
5. Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
6. Deutsche Verwaltungsgeschichte: http://www.verwaltungsgeschichte.de/johannisburg.html [data dostępu: 5.08.2013]
7. Bank Danych Lokalnych GUS: http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims [data dostępu: 5.08.2013]
8. Olsztyńska Strona Rowerowa: http://www.rowery.olsztyn.pl/wiki/miejsca/1914/warminsko-mazurskie/szczechy_wielkie [data dostępu: 5.08.2013]

Przypisy