Talki: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja zweryfikowana] | [wersja zweryfikowana] |
(→Dzieje miejscowości) |
|||
| Linia 31: | Linia 31: | ||
|www = | |www = | ||
}} | }} | ||
| − | <big>'''Talki''' (niem. ''Talken'') – wieś sołecka położona w Polsce, w [[ | + | <big>'''Talki''' (niem. ''Talken'') – [[wieś sołecka]] położona w Polsce, w [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat giżycki|powiecie giżyckim]] w [[Wydminy (gmina wiejska)|gminie Wydminy]]. Do 1954 roku były siedzibą gminy Talki. W latach 1975-1998 miejscowość [[Podział administracyjny |administracyjnie]] należała do [[Województwo suwalskie|województwa suwalskiego]]. Obecnie sołtysem wsi jest [[Ewa Kulpińska-Mejor]]. |
<br/> | <br/> | ||
=== Charakterystyka fizjograficzna === | === Charakterystyka fizjograficzna === | ||
| − | Wieś położona w [[Kraina Wielkich Jezior Mazurskich|Krainie Wielkich Jezior Mazurskich]]. W Talkach znajdują się cztery jeziora: [[Jezioro Pamerek]], [[Jezioro Osiołek]], [[Jezioro Talki Małe]] oraz [[Jezioro Talki Wielkie]]. Od [[Rudziska|Rudzisk]] w kierunku [[Ryn|Rynu]] przebiega linia moren. Tworzy ona na wschód od Talek kilka kulminacji, wznoszących się na 180 metrów n.p.m. Zewnętrzna linia moren tej fazy | + | Wieś położona w [[Kraina Wielkich Jezior Mazurskich|Krainie Wielkich Jezior Mazurskich]]. W Talkach znajdują się cztery jeziora: [[Jezioro Pamerek]], [[Jezioro Osiołek]], [[Jezioro Talki Małe]] oraz [[Jezioro Talki Wielkie]]. Od [[Rudziska|Rudzisk]] w kierunku [[Ryn|Rynu]] przebiega linia moren. Tworzy ona na wschód od Talek kilka kulminacji, wznoszących się na 180 metrów n.p.m. Zewnętrzna linia moren tej fazy biegnie w kierunku [[Prażmowo|Prażmowa]] dalej nad [[Jezioro Jagodne]]. Wewnętrzna linia moren biegnie równolegle do szosy [[Ryn]]–[[Giżycko]]. Pomiędzy [[Szczybały Giżyckie|Szczybałami Giżyckimi]] i [[Wilkasy|Wilkasami]] skręca na południowy wschód w kierunku [[Bogaczewo|Bogaczewa]]. Następnie łuki morenowe przecinają rynnę jeziorną, biegną dalej na [[Paprotki]], [[Jezioro Buwełno]], aż znajdą przedłużenie we wzgórzach koło Talk. W okolicy Talk występują niewielkie lasy, w strefie [[moreny czołowe|moren czołowych]] oraz na południowy wschód od [[Wydminy|Wydmin]]. |
| − | |||
| − | |||
=== Dzieje miejscowości === | === Dzieje miejscowości === | ||
| − | Okolice [[Niegocin|Niegocina]] posiadały dużą liczbę grodzisk. Przyczyną mogło być to, że był to teren graniczny między trzema zespołami plemiennymi: [[Galindowie|Galindów]], [[Sudowie|Sudowów]] ([[Jaćwingowie|Jaćwingów]]) i [[Bartowie|Bartów]]. W miejscowości Talki zachowały się resztki tych grodzisk. Talki istniały już w 1534 roku. Na podstawie zapisów w księgach rachunkowych [[ | + | Okolice [[Niegocin|Niegocina]] posiadały dużą liczbę grodzisk. Przyczyną mogło być to, że był to teren graniczny między trzema zespołami plemiennymi: [[Galindowie|Galindów]], [[Sudowie|Sudowów]] ([[Jaćwingowie|Jaćwingów]]) i [[Bartowie|Bartów]]. W miejscowości Talki zachowały się resztki tych grodzisk. Talki istniały już w 1534 roku. Na podstawie zapisów w księgach rachunkowych [[Powiat giżycki|powiatu giżyckiego]] z 1625 roku w Talkach mieszkali tylko Polacy. W 1939 roku we wsi mieszkało 228 osób. W latach sześćdziesiątych XX wieku ostatni [[Mazurzy]] wyjechali do [[Niemiec]]. Szkoła w Talkach została założona w 1737 roku. |
| − | + | === Zabytki === | |
| + | Zabytkowy cmentarz, znajdujący się na wzgórzu, pośród zarośli. | ||
| − | === | + | ===Przyroda=== |
| − | + | W pobliżu wsi, w jednym z lasów, znajdują się dwa pomniki przyrody. Pierwszym jest [[głaz narzutowy]], w kolorze szaro różowym. Jest to granit o obwodzie 13 metrów. W okresie zlodowaceń dotarł tu z okolic Skandynawii. Drugi pomnik przyrody jest to kompleks wiekowych dębów. | |
| − | |||
=== Gospodarka === | === Gospodarka === | ||
W miejscowości znajduje się pole golfowe oraz stoki narciarskie. | W miejscowości znajduje się pole golfowe oraz stoki narciarskie. | ||
| − | + | ===Religia=== | |
| + | Wieś znajduje się na trenie [[Parafia greckokatolicka pw. Trójcy Świętej w Giżycku |parafii greckokatolickiej pw. Trójcy Świętej w Giżycku]]. | ||
| + | |||
| + | ===Edukacja=== | ||
| + | *[[Szkoła Podstawowa w Talkach]] | ||
| + | |||
=== Bibliografia === | === Bibliografia === | ||
| − | |||
''Talki'', w: ‘’Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich’’, t. 12, red. B. Chlebowski, Warszawa 1892.<br/> | ''Talki'', w: ‘’Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich’’, t. 12, red. B. Chlebowski, Warszawa 1892.<br/> | ||
Wakar Andrzej, Willan Tadeusz, ''Giżycko, z dziejów miasta i powiatu'', Olsztyn 1996.<br/> | Wakar Andrzej, Willan Tadeusz, ''Giżycko, z dziejów miasta i powiatu'', Olsztyn 1996.<br/> | ||
| Linia 60: | Linia 62: | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | [[Kategoria: Powiat giżycki]] | |
| − | + | [[Kategoria: Wydminy (gmina wiejska)]] | |
| − | + | [[Kategoria: Wsie sołeckie]] | |
| − | + | [[Kategoria: 1501-1600]] | |
| − | |||
Wersja z 17:31, 26 sie 2014
| Talki | |
| | |
| Rodzaj miejscowości | Wieś sołecka |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | Warmińsko-Mazurskie |
| Powiat | giżycki |
| Gmina | Wydminy |
| Strefa numeracyjna | (+48) 87 |
| Kod pocztowy | 11-510 |
| Tablice rejestracyjne | NGI |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Talki | |
| Położenie na mapie Polski  Talki | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Talki (niem. Talken) – wieś sołecka położona w Polsce, w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie giżyckim w gminie Wydminy. Do 1954 roku były siedzibą gminy Talki. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa suwalskiego. Obecnie sołtysem wsi jest Ewa Kulpińska-Mejor.
Spis treści
Charakterystyka fizjograficzna
Wieś położona w Krainie Wielkich Jezior Mazurskich. W Talkach znajdują się cztery jeziora: Jezioro Pamerek, Jezioro Osiołek, Jezioro Talki Małe oraz Jezioro Talki Wielkie. Od Rudzisk w kierunku Rynu przebiega linia moren. Tworzy ona na wschód od Talek kilka kulminacji, wznoszących się na 180 metrów n.p.m. Zewnętrzna linia moren tej fazy biegnie w kierunku Prażmowa dalej nad Jezioro Jagodne. Wewnętrzna linia moren biegnie równolegle do szosy Ryn–Giżycko. Pomiędzy Szczybałami Giżyckimi i Wilkasami skręca na południowy wschód w kierunku Bogaczewa. Następnie łuki morenowe przecinają rynnę jeziorną, biegną dalej na Paprotki, Jezioro Buwełno, aż znajdą przedłużenie we wzgórzach koło Talk. W okolicy Talk występują niewielkie lasy, w strefie moren czołowych oraz na południowy wschód od Wydmin.
Dzieje miejscowości
Okolice Niegocina posiadały dużą liczbę grodzisk. Przyczyną mogło być to, że był to teren graniczny między trzema zespołami plemiennymi: Galindów, Sudowów (Jaćwingów) i Bartów. W miejscowości Talki zachowały się resztki tych grodzisk. Talki istniały już w 1534 roku. Na podstawie zapisów w księgach rachunkowych powiatu giżyckiego z 1625 roku w Talkach mieszkali tylko Polacy. W 1939 roku we wsi mieszkało 228 osób. W latach sześćdziesiątych XX wieku ostatni Mazurzy wyjechali do Niemiec. Szkoła w Talkach została założona w 1737 roku.
Zabytki
Zabytkowy cmentarz, znajdujący się na wzgórzu, pośród zarośli.
Przyroda
W pobliżu wsi, w jednym z lasów, znajdują się dwa pomniki przyrody. Pierwszym jest głaz narzutowy, w kolorze szaro różowym. Jest to granit o obwodzie 13 metrów. W okresie zlodowaceń dotarł tu z okolic Skandynawii. Drugi pomnik przyrody jest to kompleks wiekowych dębów.
Gospodarka
W miejscowości znajduje się pole golfowe oraz stoki narciarskie.
Religia
Wieś znajduje się na trenie parafii greckokatolickiej pw. Trójcy Świętej w Giżycku.
Edukacja
Bibliografia
Talki, w: ‘’Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich’’, t. 12, red. B. Chlebowski, Warszawa 1892.
Wakar Andrzej, Willan Tadeusz, Giżycko, z dziejów miasta i powiatu, Olsztyn 1996.
Panfil Jan, Pojezierze Mazurskie, Warszawa 1968.
Michniewska-Szczepkowska Barbara, Szczepkowski Bohdan, Województwo olsztyńskie, środowisko geograficzne tekst i mapy krajoznawcze, Olsztyn 1969.
