Turowo Duże: Różnice pomiędzy wersjami
Z Encyklopedia Warmii i Mazur
| [wersja zweryfikowana] | [wersja zweryfikowana] |
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| − | |||
| − | |||
{{Wieś infobox | {{Wieś infobox | ||
|nazwa = Turowo Duże | |nazwa = Turowo Duże | ||
| Linia 7: | Linia 5: | ||
|herb artykuł = | |herb artykuł = | ||
|dopełniacz wsi = Turowa Dużego | |dopełniacz wsi = Turowa Dużego | ||
| − | |zdjęcie = | + | |zdjęcie = |
| − | |opis zdjęcia = | + | |opis zdjęcia = |
|rodzaj miejscowości = wieś sołecka | |rodzaj miejscowości = wieś sołecka | ||
|województwo = warmińsko-mazurskie | |województwo = warmińsko-mazurskie | ||
| Linia 16: | Linia 14: | ||
|sołectwo = | |sołectwo = | ||
|wysokość = | |wysokość = | ||
| − | |liczba ludności = 330 | + | |liczba ludności = 330 |
|rok = 2010 | |rok = 2010 | ||
|strefa numeracyjna =(+48) 87 | |strefa numeracyjna =(+48) 87 | ||
| Linia 30: | Linia 28: | ||
|wikisłownik = | |wikisłownik = | ||
|www = | |www = | ||
| − | }} | + | }}<br/> |
| − | < | + | ''' Turowo Duże''' (dawniej Rakówko, niem. ''Rakowken'', od 1938 r. ''Sernau'') – wieś sołecka położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat piski|powiecie piskim]], w [[Pisz (gmina miejsko-wiejska)|gminie Pisz]]. W latach 1975–1998 miejscowość [[Podział administracyjny |administracyjnie]] należała do [[Województwo suwalskie|województwa suwalskiego]]. W 2010 roku wieś liczyła 330 mieszkańców<ref>łącznie Turowo i Turowo Duże</ref>. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Bożena Malinowska]]<ref>[http://www.bip.pisz.hi.pl/index.php?k=853/ Strona Urzędu Gminy Pisz] [20.09.2013]</ref>. |
| + | <br/><br/> | ||
| + | ==Położenie== | ||
| + | Wieś położona jest w południowo–wschodniej części województwa warmińsko–mazurskiego na [[Równina Mazurska|Równinie Mazurskiej]], 15 km na południe od [[Pisz|Pisza]], na wschód od drogi krajowej nr 63, w pobliżu granicy z powiatem kolneńskim w województwie podlaskim. | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | == | + | == Dzieje miejscowości == |
| − | + | Rakówko powstało w 1429 roku na 10 łanach na [[Prawo chełmińskie|prawie chełmińskim]], wydzielonych z 50 łanów należących do Turowa, choć informacje na ten temat pochodzą z dużo późniejszych źródeł. Dobra te nie były jeszcze wówczas odrębną osadą – po raz pierwszy wystąpiły samodzielnie w 1539 roku jako ''Reckoffsky'' (Rakowskie, Rakówko) od ówczesnego właściciela Mikołaja Rakowskiego. Możliwe, że dla Rakówka nie został wystawiony żaden osobny przywilej, bowiem jego mieszkańcy jeszcze w XVIII wieku wykazywali się przywilejem lokacyjnym Turowa. W XVI wieku Turowo, Rakówko i dwa inne majątki ([[Siedliska (gmina Pisz)|Siedliska]] i [[Lipniki]]) znajdowały się w posiadaniu jednej rodziny i wszystkie je łącznie nazywano Krzysztofami; później ustaliła się nazwa ''Rakowken''. | |
| + | |||
| + | W pierwszej połowie XX wieku znajdowała się tutaj stacja przy linii Pisz – [[Dłutowo]]. Działała ona w związku ze znajdującym się tu wówczas tartakiem. Linia została zdemontowana w 1945 roku; ze stacji zachowały się pozostałości rampy przeładunkowej. | ||
| − | + | Aktualnie wieś jest siedzibą sołectwa. | |
| − | |||
| − | |||
| − | + | Liczba mieszkańców w poszczególnych okresach: | |
| − | |||
| − | + | *1857 r. – 99 osób | |
| − | + | *1864 r. – 94 osoby | |
| − | + | *1867 r. – 90 osób | |
| − | + | *1933 r. – 128 osób | |
| − | + | *1939 r. – 107 osób | |
| − | + | *1988 r. – 300 osób (łącznie z Turowem) | |
| − | + | =Gospodarka= | |
| + | W miejscowości funkcjonuje [[Stowarzyszenie na Rzecz Rozwoju Wsi Turowo Duże]] założone w 2009 roku. | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | == | + | ==Kultura== |
| − | W miejscowości działa | + | W miejscowości działa świetlica wiejska. |
<br/> | <br/> | ||
| − | + | == Bibliografia == | |
#Białuński Grzegorz, ''Kolonizacja „Wielkiej Puszczy” (do 1568 roku) – starostwa piskie, ełckie, straduńskie, zelkowskie i węgoborskie (węgorzewskie)'', Olsztyn 2002. | #Białuński Grzegorz, ''Kolonizacja „Wielkiej Puszczy” (do 1568 roku) – starostwa piskie, ełckie, straduńskie, zelkowskie i węgoborskie (węgorzewskie)'', Olsztyn 2002. | ||
| − | #Hippel Rudolf von, ''Przegląd statystycznych i innych uwarunkowań powiatu Johannisburg na podstawie przeprowadzonego spisu powszechnego w dniu 3 grudnia 1867 r. wg zestawienia starosty von Hippela w roku 1868'', Znad Pisy, nr | + | #Hippel Rudolf von, ''Przegląd statystycznych i innych uwarunkowań powiatu Johannisburg na podstawie przeprowadzonego spisu powszechnego w dniu 3 grudnia 1867 r. wg zestawienia starosty von Hippela w roku 1868'', Znad Pisy, nr 19–20, 2010–2011, ss. 83–157. |
| − | #Jasiński Stanisław, Żywiczyński Adam, ''Węzeł kolejowy w Piszu (Część I)'', Znad Pisy, nr 10, 2001, | + | #Jasiński Stanisław, Żywiczyński Adam, ''Węzeł kolejowy w Piszu (Część I)'', Znad Pisy, nr 10, 2001, ss. 122–140. |
#''Pisz. Z dziejów miasta i powiatu'', red. Wanda Korycka, Olsztyn 1970. | #''Pisz. Z dziejów miasta i powiatu'', red. Wanda Korycka, Olsztyn 1970. | ||
#''Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch'', Königsberg 1857. | #''Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch'', Königsberg 1857. | ||
| − | # | + | #[http://www.verwaltungsgeschichte.de/johannisburg.html/ Deutsche Verwaltungsgeschichte] [24.09.2013] |
| − | # | + | #[http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims/ Bank Danych Lokalnych GUS] [24.09.2013] |
| − | # | + | #[http://www.bip.pisz.hi.pl/zalaczniki/prawo/110131120520.doc/ Strona Urzędu Gminy Pisz] [24.09.2013] |
{{Przypisy}} | {{Przypisy}} | ||
Wersja z 20:14, 21 lis 2014
| Turowo Duże | |
| | |
| Rodzaj miejscowości | wieś sołecka |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | piski |
| Gmina | Pisz |
| Liczba ludności (2010) | 330 |
| Strefa numeracyjna | (+48) 87 |
| Kod pocztowy | 12-200 |
| Tablice rejestracyjne | NPI |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Turowo Duże | |
| Położenie na mapie Polski  Turowo Duże | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Turowo Duże (dawniej Rakówko, niem. Rakowken, od 1938 r. Sernau) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie piskim, w gminie Pisz. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa suwalskiego. W 2010 roku wieś liczyła 330 mieszkańców[1]. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Bożena Malinowska[2].
Spis treści
Położenie
Wieś położona jest w południowo–wschodniej części województwa warmińsko–mazurskiego na Równinie Mazurskiej, 15 km na południe od Pisza, na wschód od drogi krajowej nr 63, w pobliżu granicy z powiatem kolneńskim w województwie podlaskim.
Dzieje miejscowości
Rakówko powstało w 1429 roku na 10 łanach na prawie chełmińskim, wydzielonych z 50 łanów należących do Turowa, choć informacje na ten temat pochodzą z dużo późniejszych źródeł. Dobra te nie były jeszcze wówczas odrębną osadą – po raz pierwszy wystąpiły samodzielnie w 1539 roku jako Reckoffsky (Rakowskie, Rakówko) od ówczesnego właściciela Mikołaja Rakowskiego. Możliwe, że dla Rakówka nie został wystawiony żaden osobny przywilej, bowiem jego mieszkańcy jeszcze w XVIII wieku wykazywali się przywilejem lokacyjnym Turowa. W XVI wieku Turowo, Rakówko i dwa inne majątki (Siedliska i Lipniki) znajdowały się w posiadaniu jednej rodziny i wszystkie je łącznie nazywano Krzysztofami; później ustaliła się nazwa Rakowken.
W pierwszej połowie XX wieku znajdowała się tutaj stacja przy linii Pisz – Dłutowo. Działała ona w związku ze znajdującym się tu wówczas tartakiem. Linia została zdemontowana w 1945 roku; ze stacji zachowały się pozostałości rampy przeładunkowej.
Aktualnie wieś jest siedzibą sołectwa.
Liczba mieszkańców w poszczególnych okresach:
- 1857 r. – 99 osób
- 1864 r. – 94 osoby
- 1867 r. – 90 osób
- 1933 r. – 128 osób
- 1939 r. – 107 osób
- 1988 r. – 300 osób (łącznie z Turowem)
Gospodarka
W miejscowości funkcjonuje Stowarzyszenie na Rzecz Rozwoju Wsi Turowo Duże założone w 2009 roku.
Kultura
W miejscowości działa świetlica wiejska.
Bibliografia
- Białuński Grzegorz, Kolonizacja „Wielkiej Puszczy” (do 1568 roku) – starostwa piskie, ełckie, straduńskie, zelkowskie i węgoborskie (węgorzewskie), Olsztyn 2002.
- Hippel Rudolf von, Przegląd statystycznych i innych uwarunkowań powiatu Johannisburg na podstawie przeprowadzonego spisu powszechnego w dniu 3 grudnia 1867 r. wg zestawienia starosty von Hippela w roku 1868, Znad Pisy, nr 19–20, 2010–2011, ss. 83–157.
- Jasiński Stanisław, Żywiczyński Adam, Węzeł kolejowy w Piszu (Część I), Znad Pisy, nr 10, 2001, ss. 122–140.
- Pisz. Z dziejów miasta i powiatu, red. Wanda Korycka, Olsztyn 1970.
- Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
- Deutsche Verwaltungsgeschichte [24.09.2013]
- Bank Danych Lokalnych GUS [24.09.2013]
- Strona Urzędu Gminy Pisz [24.09.2013]
Przypisy
- ↑ łącznie Turowo i Turowo Duże
- ↑ Strona Urzędu Gminy Pisz [20.09.2013]
