Turzyca bagienna: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
(→Rozmieszczenie i ekologia) |
|||
| Linia 2: | Linia 2: | ||
|Nazwa rośliny = Turzyca bagienna | |Nazwa rośliny = Turzyca bagienna | ||
|Nazwa łacińska = Carex limosa | |Nazwa łacińska = Carex limosa | ||
| − | | | + | |L = L. |
| − | + | |grafika = limo.jpg | |
| − | |grafika = | + | |podpis grafiki = Turzyca bagienna |
| − | |podpis grafiki = | + | Fot. http://en.wikipedia.org/wiki/Carex_limosa |
|Systematyka = Systematyka | |Systematyka = Systematyka | ||
|Domena = eukarionty | |Domena = eukarionty | ||
| Linia 15: | Linia 15: | ||
|Rodzina = ciborowate | |Rodzina = ciborowate | ||
|Rodzaj = turzyca | |Rodzaj = turzyca | ||
| − | |Gatunek = | + | |Gatunek = turzyca bagienna |
|Synonimy = Synonimy | |Synonimy = Synonimy | ||
|Lista synonimów = | |Lista synonimów = | ||
| Linia 21: | Linia 21: | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | ''' Turzyca bagienna ''' ('' Carex limosa '' L. ) – gatunek rośliny należący do rodziny ciborowatych (''Cyperaceae ''), rzędu wiechlinowców (''Poales''). | + | |
| + | '''Turzyca bagienna''' (''Carex limosa'' L.) – gatunek rośliny należący do rodziny ciborowatych (''Cyperaceae''), rzędu wiechlinowców (''Poales''). | ||
=== Morfologia === | === Morfologia === | ||
| − | |||
| + | Turzyca bagienna jest rośliną wieloletnią o wysokości do 40 cm, rosnącą w luźnych darniach. Tworzy wzniesione cienkie i ostrokanciaste łodygi, w górnej części szorstkie. Łodyga wyrasta z kłącza. Liście wąskie, sine, rynienkowate, szerokości 1–2 mm. Kwiaty drobne, wiatropylne, zebrane są w czerwono-brunatne kłosy. Pojedynczy szczytowy kłos jest męski. Ma on długość 1–2 cm, grubość ok. 1 cm, jest walcowaty i wyrasta na długiej szypułce. Znajdujące się w nim kwiaty męskie mają 3 pręciki. Jeden lub dwa jajowate kłosy żeńskie, zwieszone na dość długich szypułkach, wyrastają poniżej kłosa męskiego. Mają długość około 1–1,5 cm i szerokość 5 mm. Kwiaty żeńskie wyrastają w kątach czerwono-brunatnej przysadki z zielonym grzbietem. Mają słupek z 3 znamionami. Sinego koloru pęcherzyki są szersze i krótsze od przysadek. Kwitnie od maja do lipca. Nasiona są rozsiewane przez wiatr i wodę. Występuje wyłącznie na torfowiskach mszarnych. Owocem są drobne, trójkanciaste orzeszki o długości ok. 2,5 mm. | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | === Rozmieszczenie i ekologia === | + | |
| − | Gatunek wokółbiegunowy | + | |
| − | + | === Rozmieszczenie i ekologia === | |
| + | |||
| + | Gatunek wokółbiegunowy, występuje w Ameryce Północnej, Azji i Europie. Jej europejski zasięg koncentruje się w północnej i środkowej części kontynentu. Stanowiska wysunięte najdalej na południe obejmują Pireneje, Alpy oraz północną część Półwyspu Bałkańskiego. | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | Na Warmii i Mazurach turzyca bagienna występuje m.in. na terenie [[Brodnicki Park Krajobrazowy |Brodnickiego Parku Krajobrazowego]]oraz na obszarze [[Natura 2000 | + | W Polsce turzyca bagienna osiąga skraj zwartego zasięgu. Reprezentuje we florze polskiej grupę gatunków cyrkumborealnych. Najwięcej stanowisk odnotowano w północnej oraz wschodniej części kraju. Rozproszone stanowiska spotyka się również na Pojezierzu Wielkopolskim, Nizinie Śląskiej i Wyżynie Śląskiej. Natomiast w środkowej i południowej Polsce turzyca bagienna uznana jest za bardzo rzadki i ginący gatunek. Jest ona charakterystyczna dla torfowisk przejściowych oraz torfowisk wysokich typu bałtyckiego i atlantyckiego, gdzie porasta zbiorowiska dolinkowe oraz tworzy pło mszarne nasuwające się na dystroficzne zbiorniki wodne |
| + | <br/> | ||
| + | Na Warmii i Mazurach turzyca bagienna występuje m.in. na terenie [[Brodnicki Park Krajobrazowy |Brodnickiego Parku Krajobrazowego]] oraz na obszarze [[Natura 2000 Ostoja Radomno]]. | ||
| + | <br/> | ||
| + | Gatunek charakterystyczny dla rzędu (O.) ''Scheuchzerietalia palustris'' i zespołu (Ass.) ''Caricetum limosae''. | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | |||
| − | |||
=== Wartość użytkowa === | === Wartość użytkowa === | ||
| − | Gatunek objęty | + | |
| + | Gatunek objęty w Polsce ścisłą ochroną gatunkową. Znajduje się również na "Czerwonej liście roślin i grzybów Polski" (2006) w kategorii zagrożenia V - gatunków zagrożonych, które w najbliższej przyszłości zostaną przesunięte do kategorii wymierających, krytycznie zagrożonych, jeśli nadal będą działać czynniki zagrożenia. Zagrożenie dotyczy głownie obszarów, gdzie występuje rzadko, np. w Karpatach, na Dolnym Śląsku czy w Wielkopolsce. Czynnikami zagrożenia są: eksploatacja i osuszanie torfowisk oraz zagłuszanie przez wyższe rośliny w wyniku naturalnej sukcesji ekologicznej. | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | === Ciekawostki === | + | |
| − | Turzyca bagienna wykazuje podobieństwo do turzycy patagońskiej, z którą tworzy mieszańce | + | |
| + | === Ciekawostki === | ||
| + | |||
| + | Turzyca bagienna wykazuje podobieństwo do turzycy patagońskiej, z którą tworzy mieszańce (''Carex magellanica''). U turzycy patagońskiej dolne podsadki są równie długie jak kwiatostan, a boczne kłosy w nasadzie czasem z kwiatami męskimi. | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | Nazwa ludowa turzycy bagiennej – turzyca szlamowa. | |
<br/> | <br/> | ||
| + | |||
| + | |||
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
| − | Ciaciura M., Wilhelm M. | + | |
| + | Ciaciura M., Wilhelm M.: Turzyca bagienna ''Carex limosa'' na torfowisku Kusowskie Bagno. "Chrońmy Przyrodę Ojczystą", 2005, (61): 31-36. | ||
<br/> | <br/> | ||
| + | Zarzycki K., Szeląg Z.: ''Red list of the vascular plants in Poland''. W: Mirek Z., Zarzycki K., Wojewoda W., Szeląg Z. (red.), ''Red lists of plants and fungi in Poland''. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2006, 11-20. | ||
| + | <br/> | ||
| + | |||
| − | + | == Linki zewnętrzne == | |
| − | |||
| − | |||
http://pl.wikipedia.org/wiki/Turzyca_bagienna | http://pl.wikipedia.org/wiki/Turzyca_bagienna | ||
<br/> | <br/> | ||
http://pl.wikipedia.org/wiki/Hemikryptofit | http://pl.wikipedia.org/wiki/Hemikryptofit | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | ||
| + | [[Kategoria: Przyroda]] [[Kategoria:Rośliny]] [[Kategoria:Rośliny Warmii i Mazur]] [[Kategoria:Rośliny chronione]] | ||
Wersja z 21:39, 8 sie 2014
| Turzyca bagienna | |
| | |
| Carex limosa | |
| L. | |
 Turzyca bagienna | |
| Systematyka | |
| Królestwo | rośliny |
| Podkrólestwo | rośliny naczyniowe |
| Gromada | okrytonasienne |
| Klasa | jednoliścienne |
| Rząd | wiechlinowce |
| Rodzina | ciborowate |
| Rodzaj | turzyca |
| Gatunek | turzyca bagienna |
| Synonimy | |
Turzyca bagienna (Carex limosa L.) – gatunek rośliny należący do rodziny ciborowatych (Cyperaceae), rzędu wiechlinowców (Poales).
Spis treści
Morfologia
Turzyca bagienna jest rośliną wieloletnią o wysokości do 40 cm, rosnącą w luźnych darniach. Tworzy wzniesione cienkie i ostrokanciaste łodygi, w górnej części szorstkie. Łodyga wyrasta z kłącza. Liście wąskie, sine, rynienkowate, szerokości 1–2 mm. Kwiaty drobne, wiatropylne, zebrane są w czerwono-brunatne kłosy. Pojedynczy szczytowy kłos jest męski. Ma on długość 1–2 cm, grubość ok. 1 cm, jest walcowaty i wyrasta na długiej szypułce. Znajdujące się w nim kwiaty męskie mają 3 pręciki. Jeden lub dwa jajowate kłosy żeńskie, zwieszone na dość długich szypułkach, wyrastają poniżej kłosa męskiego. Mają długość około 1–1,5 cm i szerokość 5 mm. Kwiaty żeńskie wyrastają w kątach czerwono-brunatnej przysadki z zielonym grzbietem. Mają słupek z 3 znamionami. Sinego koloru pęcherzyki są szersze i krótsze od przysadek. Kwitnie od maja do lipca. Nasiona są rozsiewane przez wiatr i wodę. Występuje wyłącznie na torfowiskach mszarnych. Owocem są drobne, trójkanciaste orzeszki o długości ok. 2,5 mm.
Rozmieszczenie i ekologia
Gatunek wokółbiegunowy, występuje w Ameryce Północnej, Azji i Europie. Jej europejski zasięg koncentruje się w północnej i środkowej części kontynentu. Stanowiska wysunięte najdalej na południe obejmują Pireneje, Alpy oraz północną część Półwyspu Bałkańskiego.
W Polsce turzyca bagienna osiąga skraj zwartego zasięgu. Reprezentuje we florze polskiej grupę gatunków cyrkumborealnych. Najwięcej stanowisk odnotowano w północnej oraz wschodniej części kraju. Rozproszone stanowiska spotyka się również na Pojezierzu Wielkopolskim, Nizinie Śląskiej i Wyżynie Śląskiej. Natomiast w środkowej i południowej Polsce turzyca bagienna uznana jest za bardzo rzadki i ginący gatunek. Jest ona charakterystyczna dla torfowisk przejściowych oraz torfowisk wysokich typu bałtyckiego i atlantyckiego, gdzie porasta zbiorowiska dolinkowe oraz tworzy pło mszarne nasuwające się na dystroficzne zbiorniki wodne
Na Warmii i Mazurach turzyca bagienna występuje m.in. na terenie Brodnickiego Parku Krajobrazowego oraz na obszarze Natura 2000 Ostoja Radomno.
Gatunek charakterystyczny dla rzędu (O.) Scheuchzerietalia palustris i zespołu (Ass.) Caricetum limosae.
Wartość użytkowa
Gatunek objęty w Polsce ścisłą ochroną gatunkową. Znajduje się również na "Czerwonej liście roślin i grzybów Polski" (2006) w kategorii zagrożenia V - gatunków zagrożonych, które w najbliższej przyszłości zostaną przesunięte do kategorii wymierających, krytycznie zagrożonych, jeśli nadal będą działać czynniki zagrożenia. Zagrożenie dotyczy głownie obszarów, gdzie występuje rzadko, np. w Karpatach, na Dolnym Śląsku czy w Wielkopolsce. Czynnikami zagrożenia są: eksploatacja i osuszanie torfowisk oraz zagłuszanie przez wyższe rośliny w wyniku naturalnej sukcesji ekologicznej.
Ciekawostki
Turzyca bagienna wykazuje podobieństwo do turzycy patagońskiej, z którą tworzy mieszańce (Carex magellanica). U turzycy patagońskiej dolne podsadki są równie długie jak kwiatostan, a boczne kłosy w nasadzie czasem z kwiatami męskimi.
Nazwa ludowa turzycy bagiennej – turzyca szlamowa.
Bibliografia
Ciaciura M., Wilhelm M.: Turzyca bagienna Carex limosa na torfowisku Kusowskie Bagno. "Chrońmy Przyrodę Ojczystą", 2005, (61): 31-36.
Zarzycki K., Szeląg Z.: Red list of the vascular plants in Poland. W: Mirek Z., Zarzycki K., Wojewoda W., Szeląg Z. (red.), Red lists of plants and fungi in Poland. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2006, 11-20.
Linki zewnętrzne
http://pl.wikipedia.org/wiki/Turzyca_bagienna
http://pl.wikipedia.org/wiki/Hemikryptofit
