Wężewo

Wężewo
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	olecki
Gmina	Kowale Oleckie
Liczba ludności (2010)	160 (łącznie Wężewo i Gościrady)
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Wężewo
Położenie na mapie Polski Wężewo
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Wężewo (niem. Wensöwen, od 1938 r. Eibenau) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie oleckim, w gminie Kowale Oleckie. W latach 1975-1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa suwalskiego. W latach 1999-2001 wieś wchodziła w skład powiatu olecko-gołdapskiego.

Miejscowość w 2010 roku liczyła 160 mieszkańców. W skład sołectwa wchodzą wsie Wężewo i Gościrady. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Tadeusz Hanc.

Położenie

Wieś położona jest w północno-wschodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na Mazurach Garbatych (Wzgórza Szeskie), nad strumieniem Wężówka, 20 km na północny zachód od Olecka i 6 km na południowy zachód od Kowali Oleckich. Na północ od wsi znajduje się niewielkie (1,3 ha) oczko wodne - najwyżej położone jezioro na terenie powiatu oleckiego (220 m n.p.m.).

Dzieje miejscowości

Wieś powstała w ramach kolonizacji północno-wschodnich terenów Prus Książęcych. Osada istniała tutaj już przed 1560 rokiem. W 1562 roku książę Albrecht Hohenzollern nadał 44 łany boru Jerzemu von Nostitzowi na prawie lennym. W XVII i XVIII wieku tutejszy majątek posiadali lub dzierżawiły polskie rodziny szlacheckie: Bieniewscy i Ciesielscy. Na przełomie XVIII i XIX wieku Wężewo składało się ze wsi szlacheckiej i dworu. Pod koniec XIX wieku majątek należał do Gosslerów, obejmował 1659 ha i był największym majątkiem na terenie powiatu oleckiego. Wężewo należało do parafii ewangelickiej w Cichach.

Szkoła we wsi (data jej powstania nie jest znana) w 1935 roku zatrudniała dwóch nauczycieli, a w ośmiu klasach uczęszczało do niej ogółem 83 uczniów.

Po II wojnie światowej na bazie majątku utworzono Państwowe Gospodarstwo Rolne Wężewo.

Liczba mieszkańców

1857 - 205 osób

1933 - 560 osób

1939 - 532 osoby

1988 - 144 osoby

Kultura

W 2000 r. zorganizowano tu paradę "Rzeczpospolita Mazurska", w ramach Plenerów Wielkich Jezior "Festiwal Mazurski".

Przyroda

W pobliżu miejscowości znajduje się Rezerwat Przyrody Cisowy Jar.

Zabytki

• Dwór murowany z przełomu XIX i XX wieku, park podworski, oficyna (ruina), obora murowana, stodoła drewniana; obecnie park i obora są własnością prywatną, a dwór, oficyna i stodoła - państwową.
• Cmentarz ewangelicki z XIX wieku.

Ludzie związani z miejscowością

• Irena Tarasiewicz (ur. 1957) - urodzona w Wężewie malarka amatorka, pisankarka.

Bibliografia

1. Olecko. Z dziejów miasta i powiatu, red. Andrzej Wakar i in., Olsztyn 1974.
2. Orłowicz Mieczysław, Ilustrowany przewodnik po Mazurach Pruskich i Warmii, Na nowo podali do druku Grzegorz Jasiński, Andrzej Rzempołuch, Robert Traba, Olsztyn 1991.
3. Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
4. Wojewódzka Ewidencja Zabytków [data dostępu: 12.11.2013]
5. Gminna Ewidencja Zabytków w: |Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Kowale Oleckie [data dostępu: 12.11.2013]
6. Bank Danych Lokalnych GUS [data dostępu: 12.11.2013]
7. Vervaltugsgeschichte [data dostępu: 12.11.2013]