Węgajty: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja zweryfikowana] |
| (Nie pokazano 4 wersji utworzonych przez 3 użytkowników) | |||
| Linia 5: | Linia 5: | ||
|herb artykuł = | |herb artykuł = | ||
|dopełniacz wsi = | |dopełniacz wsi = | ||
| − | |zdjęcie = | + | |zdjęcie = |
| − | |opis zdjęcia = | + | |opis zdjęcia = |
|rodzaj miejscowości = | |rodzaj miejscowości = | ||
|województwo = warmińsko-mazurskie | |województwo = warmińsko-mazurskie | ||
| Linia 30: | Linia 30: | ||
}} | }} | ||
''' Węgajty ''' (niem. ''Wengaithen'') – wieś sołecka położona w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat olsztyński|powiecie olsztyńskim]], w [[Jonkowo (gmina wiejska)|gminie Jonkowo]]. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa olsztyńskiego. | ''' Węgajty ''' (niem. ''Wengaithen'') – wieś sołecka położona w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat olsztyński|powiecie olsztyńskim]], w [[Jonkowo (gmina wiejska)|gminie Jonkowo]]. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa olsztyńskiego. | ||
| − | |||
W 2010 roku wieś liczyła 186 mieszkańców. | W 2010 roku wieś liczyła 186 mieszkańców. | ||
<br/><br/> | <br/><br/> | ||
| − | + | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
== Położenie == | == Położenie == | ||
Wieś położona jest w zachodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na [[Pojezierze Olsztyńskie|Pojezierzu Olszyńskim]], 2 km na zachód od [[Jonkowo|Jonkowa]] i 7 km na zachód od [[Olsztyn|Olsztyna]]; przebiega przez nią linia kolejowa na odcinku Olsztyn – [[Morąg]]. | Wieś położona jest w zachodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na [[Pojezierze Olsztyńskie|Pojezierzu Olszyńskim]], 2 km na zachód od [[Jonkowo|Jonkowa]] i 7 km na zachód od [[Olsztyn|Olsztyna]]; przebiega przez nią linia kolejowa na odcinku Olsztyn – [[Morąg]]. | ||
| Linia 53: | Linia 49: | ||
*1939 – 215 osób | *1939 – 215 osób | ||
== Kultura == | == Kultura == | ||
| − | *Od 1986 roku we wsi działa [[lkwim: Teatr | + | *Od 1986 roku we wsi działa [[lkwim: Teatr „Węgajty”|Teatr "Węgajty"]], który corocznie (od 2003 r.) przy współudziale [[lkwim:Centrum Edukacji i Inicjatyw Kulturalnych w Olsztynie|Centrum Edukacji i Inicjatyw Kulturalnych w Olsztynie]] organizuje [[lkwim: Festiwal „Wioska Teatralna”|Festiwal "Wioska Teatralna"]]. |
== Ludzie związani z miejscowością == | == Ludzie związani z miejscowością == | ||
Aktualna wersja na dzień 23:44, 27 mar 2015
| Węgajty | |
| | |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | olsztyński |
| Gmina | Jonkowo |
| Liczba ludności (2010) | 186 |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Węgajty | |
| Położenie na mapie Polski  Węgajty | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Węgajty (niem. Wengaithen) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie olsztyńskim, w gminie Jonkowo. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa olsztyńskiego.
W 2010 roku wieś liczyła 186 mieszkańców.
Spis treści
Położenie
Wieś położona jest w zachodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na Pojezierzu Olszyńskim, 2 km na zachód od Jonkowa i 7 km na zachód od Olsztyna; przebiega przez nią linia kolejowa na odcinku Olsztyn – Morąg.
Dzieje miejscowości
W 1366 roku kapituła warmińska powierzyła Prusowi Wiscantowi zadanie założenia wsi czynszowej na 30 łanach; nazwa wsi wywodzi się od pruskiego słowa vanga oznaczającego pole. Wieś była kilkakrotnie plądrowana podczas wojen polsko-krzyżackich w XV i na początku XVI wieku. W czasie ostatniej z nich, w 1520 roku, w Węgajtach odnotowano dziewięć łanów leżących odłogiem. Kapituła zagospodarowała wieś ponownie już do 1541 roku. Aż do I rozbioru Polski obejmowała ona obszar 30 łanów; w 1770 roku trzy łany były własnością sołtysa, a na pozostałych gospodarowali czynszownicy. Węgajty posiadały też własnego ogrodnika i kołodzieja.
Na początku XIX wieku w ramach reform uwłaszczeniowych tutejsi chłopi za odszkodowaniem otrzymali uprawianą przez nich ziemię. W tym samym czasie założono tu szkołę elementarną, do której w 1858 roku uczęszczało 152 dzieci. W latach 60. tego samego stulecia Węgajty liczyły 26 budynków mieszkalnych i 561 ha powierzchni (ogromną większość stanowiła ziemia uprawna).
We wsi działa obecnie sklep spożywczo-przemysłowy oraz posterunek Ochotniczej Straży Pożarnej.
Liczba mieszkańców w następujących latach wynosiła:
- 1857 – 178 osób
- 1861 – 188 osób
- 1933 – 240 osób
- 1939 – 215 osób
Kultura
- Od 1986 roku we wsi działa Teatr "Węgajty", który corocznie (od 2003 r.) przy współudziale Centrum Edukacji i Inicjatyw Kulturalnych w Olsztynie organizuje Festiwal "Wioska Teatralna".
Ludzie związani z miejscowością
- Wacław Sobaszek (ur. 1953) – reżyser teatralny, aktor, muzyk, kierownik artystyczny Teatru "Węgajty"
Zabytki
- kapliczka przydrożna z pierwszej połowy XIX wieku
- dwie inne kapliczki z XIX wieku
Zobacz też
Bibliografia
Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
Syrwid Robert, Warmińska gmina Jonkowo: historia i współczesność, Jonkowo 2010.
Historia wsi na stronie gminy Jonkowo [05.03.2014]
Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Jonkowo, bip.warmia.mazury.pl [05.03.2014]
Bank Danych Lokalnych GUS [05.03.2014]
verwaltungsgeschichte.de [05.03.2014]
ciekawemazury.pl [05.03.2014]
polskaniezwykla.pl[05.03.2014]
domwarminski.pl [05.03.2014]
