Worpławki: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja zweryfikowana]
 
(Nie pokazano 9 wersji utworzonych przez 4 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
 
 
 
{{Wieś infobox
 
{{Wieś infobox
 
  |nazwa                = Worpławki   
 
  |nazwa                = Worpławki   
Linia 7: Linia 5:
 
  |herb artykuł          =
 
  |herb artykuł          =
 
  |dopełniacz wsi        = Worpławek   
 
  |dopełniacz wsi        = Worpławek   
  |zdjęcie              = [[Plik:Worpławki.jpg|240px|thumb|Worpławki<br/>Źródło: http://mojemazury.pl/o-miejscowosci/82889/Worplawki, dostęp 26 września 2013]]   
+
  |zdjęcie              = worplawki.jpg  
|opis zdjęcia          =   
+
|opis zdjęcia          = Worpławki. Fot. Ralf Lotys. Źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:2008-02_Worpławki_1.jpg Commons Wikimedia] [12.11.2013]   
  |rodzaj miejscowości  =
+
  |rodzaj miejscowości  = wieś sołecka
  |województwo          = Warmińsko-Mazurskie
+
  |województwo          = warmińsko-mazurskie
  |powiat                = Kętrzyński
+
  |powiat                = kętrzyński
 
  |gmina                = Reszel  
 
  |gmina                = Reszel  
 
  |miejscowość podstawowa =
 
  |miejscowość podstawowa =
 
  |sołectwo              =
 
  |sołectwo              =
 
  |wysokość              =
 
  |wysokość              =
  |liczba ludności      =
+
  |liczba ludności      = 55
  |rok                  =
+
  |rok                  = 2010
  |strefa numeracyjna    =
+
  |strefa numeracyjna    = (+48) 89
 
  |kod pocztowy          =
 
  |kod pocztowy          =
  |tablice rejestracyjne =
+
  |tablice rejestracyjne = NKE
 
  |SIMC                  =
 
  |SIMC                  =
 
  |mapa wsi              =
 
  |mapa wsi              =
Linia 30: Linia 28:
 
  |wikisłownik          =
 
  |wikisłownik          =
 
  |www                  =
 
  |www                  =
}}
+
}}<br/>
<big>'''Worpławki''' (niem. ''Worplack'') – wieś sołecka położona w Polsce, w województwie warmińsko – mazurskim, w powiecie kętrzyńskim, w gminie Reszel. W latach 1975-1998 miejscowość przynależała administracyjnie do województwa olsztyńskiego.  
+
'''Worpławki''' (niem. ''Worplack'') – wieś sołecka położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat kętrzyński|powiecie kętrzyńskim]], w [[Reszel (gmina miejsko-wiejska)|gminie Reszel]]. W latach 1975–1998 miejscowość należała [[Podział administracyjny |administracyjnie]] do [[Województwo olsztyńskie|województwa olsztyńskiego]]. W 2010 r. liczyła 55 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa pełni [[Anna Głuch]]<ref>[http://www.ugreszel.pl/aktualnosci/314-zadanie-inwestycyjne-w-worplawkach-zrealizowane/ Strona Urzędu Gminy Reszel] [12.11.2013]</ref>.  
 
+
<br/><br/>
<br/>
 
 
 
=== Charakterystyka fizjograficzna: ===
 
Krajobraz falisty ziemi kętrzyńskiej ukształtował się w wyniku wzmożonej działalności erozyjnej ostatniego zlodowacenia. Lodowiec wielokrotnie powracał, poczym zatrzymywał się i cofał na północ, pozostawiając w swej wędrówce wały moren czołowych. Obecnie tworzą one spore wzgórza. Główne pasmo moren czołowych biegnie w kierunku z południowego zachodu na północny wschód. Podąża od Świętej Lipki, którą otacza od północy łukiem, następnie na Bezławki, Wilknowo, Pręgowo. Z topniejących lodów wytworzyły się jeziora  zastoiskowe. O istnieniu tych jezior, na obszarze powiatu świadczą nieckowate zagłębienia. Występują w nich iły piaszczyste, które wypełniają środek dawnego jeziora, ponadto gliny margliste, osadzające się na brzegach zbiornika. Ziemię kętrzyńską oraz okoliczne wsie w XII i XIII wieku pokrywała gęsta sieć osadnicza. Podstawą działalności gospodarczej Prusów było rolnictwo, które uzupełniało bartnictwo, łowiectwo oraz rybołówstwo. W wyniku dużego zapotrzebowania na żelazo, w okolicach Kętrzyna zaczęto eksploatować bogate rudy darniowe.
 
  
 +
==Położenie==
 +
Miejscowość położona jest z dala od głównych tras komunikacyjnych i szlaków turystycznych, w odległości ok. 4 km od [[Reszel| Reszla]].
 
<br/>
 
<br/>
  
=== Dzieje miejscowości: ===
+
== Dzieje miejscowości ==
Nazwa miejscowości pojawiła się w 1326 roku, Wope - oznaczało imię własne, lauken - pole, a zatem Wopelaukin można tłumaczyć jako pole Wopego.
+
Nazwa miejscowości pojawiła się w 1326 roku, "Wope" - oznaczało imię własne, "lauken" - pole, a zatem ''Wopelaukin'' można tłumaczyć jako pole Wopego. Worpławki od 1573 roku do 1745 roku były w posiadaniu rodziny v. Mulbe, a następnie v. Schmiedesecków.  
Worpławki od 1573 roku do 1745 roku były w posiadaniu rodziny v. Mulbe, a następnie v. Schmiedesecków. Rycerz Nikolaus 18 sierpnia 1341 roku dostał na zasadzie lenna, od biskupa warmińskiego, majątek na prawie chełmińskim, który liczył 21 łanów (352,8 ha). Ponadto otrzymał 12 lat wolnych od podatku, z racji tego, że jego obszar porastała puszcza. Obszar ten od dawna zasiedlali Prusowie, zwali go Warpelauks, czyli „Pole Warpego”. Lennik otrzymał duże i małe sądownictwo. W zamian musiał na każde wezwanie  zwierzchności stawać konno, w lekkiej zbroi. Ponadto zobowiązany był wspomagać budowę zamków. Tradycje osadnicze Worpławek sięgają w odległą przeszłość. Na tych terenach bowiem archeolodzy znaleźli dwa ostrza kościane, liczące kilkanaście centymetrów. Po wojnie trzynastoletniej z lat 1454 – 1466 majątek objął w posiadanie Bartłomiej Schoneflies. Obszar liczył 21 łanów. W 1484 roku, za zgodą  biskupa warmińskiego, Schoneflies odstąpił 7 łanów  kościołowi parafialnemu w Reszlu. Sto lat później majątek przejął wójt biskupiej Warmii, Krzysztof Troszke. Po stu kilkunastu latach rodzina ta sprzedała Reszlowi cały majątek. W 1719 roku 14 łanów odkupił od Reszla szlachcic Stefan Romaironi. W momencie zaboru Warmii przez Prusy w 1772 roku majątek liczył 11 łanów szlacheckich i 10 szarwarcznych.  Mieszkało tu 91 osób, właścicielem był wówczas szlachcic trzciński.  W 1785 roku we wsi Worpławki stało 12 chałup. Podczas wojen napoleońskich część zabudowy spłonęła. W 1820 roku było 8 chałup i 88 mieszkańców. We wsi nadal przebywali Trzcińscy,  którzy zbudowali dwór. W 1905 roku majątek należał do rodziny von Frankenberg, która do 1932 roku gospodarowała na obszarze liczącym 407,85 ha.. Wówczas majątek został wykupiony przez Elektrownię Wschodniopruską. W 1939 roku został poddany parcelacji. Powstała, jak przed wiekami, wieś chłopska.
 
 
 
 
 
<br/>
 
  
=== Ludzie związani z miejscowością: ===
+
Rycerz Nikolaus 18 sierpnia 1341 roku dostał od biskupa warmińskiego majątek na [[Prawo chełmińskie|prawie chełmińskim]], który liczył 21 łanów (352,8 ha). Ponadto otrzymał 12 lat wolnych od podatku. W zamian musiał na każde wezwanie zwierzchności stawać konno, w lekkiej zbroi. Ponadto zobowiązany był wspomagać budowę zamków.
  
 +
Po wojnie trzynastoletniej z lat 1454–1466 majątek objął w posiadanie [[Bartłomiej Schoneflies]]. Obszar wsi liczył wówczas 21 łanów. W 1484 roku, za zgodą  biskupa warmińskiego, Schoneflies odstąpił 7 łanów kościołowi parafialnemu w Reszlu.
 +
Sto lat później majątek przejął wójt biskupiej [[Warmia| Warmii]] [[Krzysztof Troszke]]. W 1719 roku 14 łanów odkupił od Reszla szlachcic [[Stefan Romaironi]].
 +
W momencie zaboru Warmii przez [[Prusy]] w 1772 roku majątek liczył 11 łanów szlacheckich i 10 [[Szarwark| szarwarcznych]]. Mieszkało tu 91 osób, właścicielem był szlachcic o nazwisku Trzciński. 
 +
W 1785 roku we wsi stało 12 chałup. Podczas wojen napoleońskich część zabudowy spłonęła. W 1820 roku było 8 chałup i 88 mieszkańców. We wsi nadal przebywali Trzcińscy, którzy zbudowali dwór.
  
 +
W 1905 roku majątek należał do rodziny von Frankenberg, która do 1932 roku gospodarowała na obszarze liczącym 407,85 ha. Wówczas majątek został wykupiony przez Elektrownię Wschodniopruską. W 1939 roku został poddany parcelacji. Powstała, jak przed wiekami, wieś chłopska.
 
<br/>
 
<br/>
  
 
+
==Kultura==
=== Zabytki: ===
+
W 2013 r. powstało we wsi [[Stowarzyszenie Worpławki]].
W Worpławkach znajduje się barokowy pałac, pochodzący z XVII wieku. W parku znajduje się kaplica grobowa, zbudowana w stylu neogotyckim, powstała w XIX wieku.
 
 
 
 
<br/>
 
<br/>
  
=== Gospodarka: ===
+
==Religia==
 
+
Wieś znajduje się na terenie [[Parafia greckokatolicka pw. Przemienienia Pańskiego w Reszlu |parafii greckokatolickiej w Reszlu]].
 
 
 
<br/>
 
<br/>
  
=== Kultura: ===
+
== Zabytki ==
 
+
*barokowy [[Pałac w Worpławkach |pałac]] z XVII wieku
 
+
*kaplica grobowa, zbudowana w stylu neogotyckim, powstała w XIX wieku
<br/>
 
 
 
 
 
=== Bibliografia: ===
 
  
 +
== Bibliografia ==
 
Licharewa Zofia, ''Kętrzyn z dziejów miasta i powiatu'', Olsztyn 1962.<br/>
 
Licharewa Zofia, ''Kętrzyn z dziejów miasta i powiatu'', Olsztyn 1962.<br/>
 
Małecki Andrzej, ''Kętrzyn i okolice. Informator turystyczny'', 1990.<br/>
 
Małecki Andrzej, ''Kętrzyn i okolice. Informator turystyczny'', 1990.<br/>
 +
Michniewska-Szczepkowska Barbara, Szczepkowski Bohdan, ''Województwo olsztyńskie, środowisko geograficzne tekst i mapy krajoznawcze'', Olsztyn 1969.<br/>
 
Panfil Jan, ''Pojezierze Mazurskie'', Warszawa 1968.<br/>
 
Panfil Jan, ''Pojezierze Mazurskie'', Warszawa 1968.<br/>
Michniewska-Szczepkowska Barbara, Szczepkowski Bohdan, ''Województwo olsztyńskie, środowisko geograficzne tekst i mapy krajoznawcze'', Olsztyn 1969.<br/>
+
[http://stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims/ Bank Danych Lokalnych GUS] [12.11.2013]
 
 
 
 
<br/>
 
 
 
== Zobacz też ==
 
  
 +
{{Przypisy}}
 +
<references/>
  
[[Kategoria: Miejscowość]]
+
[[Kategoria: Powiat kętrzyński]]
[[Użytkownik:Boss|Boss]] ([[Dyskusja użytkownika:Boss|dyskusja]]) 10:53, 23 wrz 2013 (CEST)
+
[[Kategoria: Reszel (gmina miejsko-wiejska)]]
 +
[[Kategoria: Wsie sołeckie]]
 +
[[Kategoria: 1301-1400]]

Aktualna wersja na dzień 12:57, 13 mar 2015

Worpławki

Worpławki. Fot. Ralf Lotys. Źródło: Commons Wikimedia [12.11.2013]
Worpławki. Fot. Ralf Lotys. Źródło: Commons Wikimedia [12.11.2013]
Rodzaj miejscowości wieś sołecka
Państwo  Polska
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiat kętrzyński
Gmina Reszel
Liczba ludności (2010) 55
Strefa numeracyjna (+48) 89
Tablice rejestracyjne NKE
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa lokalizacyjna województwa warmińsko-mazurskiego
Worpławki
Worpławki
Położenie na mapie Polski
Mapa lokalizacyjna Polski
Worpławki
Worpławki
Ziemia

{{#invoke:Koordynaty|szablon}}


Worpławki (niem. Worplack) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie kętrzyńskim, w gminie Reszel. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa olsztyńskiego. W 2010 r. liczyła 55 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa pełni Anna Głuch[1].

Położenie

Miejscowość położona jest z dala od głównych tras komunikacyjnych i szlaków turystycznych, w odległości ok. 4 km od Reszla.

Dzieje miejscowości

Nazwa miejscowości pojawiła się w 1326 roku, "Wope" - oznaczało imię własne, "lauken" - pole, a zatem Wopelaukin można tłumaczyć jako pole Wopego. Worpławki od 1573 roku do 1745 roku były w posiadaniu rodziny v. Mulbe, a następnie v. Schmiedesecków.

Rycerz Nikolaus 18 sierpnia 1341 roku dostał od biskupa warmińskiego majątek na prawie chełmińskim, który liczył 21 łanów (352,8 ha). Ponadto otrzymał 12 lat wolnych od podatku. W zamian musiał na każde wezwanie zwierzchności stawać konno, w lekkiej zbroi. Ponadto zobowiązany był wspomagać budowę zamków.

Po wojnie trzynastoletniej z lat 1454–1466 majątek objął w posiadanie Bartłomiej Schoneflies. Obszar wsi liczył wówczas 21 łanów. W 1484 roku, za zgodą biskupa warmińskiego, Schoneflies odstąpił 7 łanów kościołowi parafialnemu w Reszlu. Sto lat później majątek przejął wójt biskupiej Warmii Krzysztof Troszke. W 1719 roku 14 łanów odkupił od Reszla szlachcic Stefan Romaironi. W momencie zaboru Warmii przez Prusy w 1772 roku majątek liczył 11 łanów szlacheckich i 10 szarwarcznych. Mieszkało tu 91 osób, właścicielem był szlachcic o nazwisku Trzciński. W 1785 roku we wsi stało 12 chałup. Podczas wojen napoleońskich część zabudowy spłonęła. W 1820 roku było 8 chałup i 88 mieszkańców. We wsi nadal przebywali Trzcińscy, którzy zbudowali dwór.

W 1905 roku majątek należał do rodziny von Frankenberg, która do 1932 roku gospodarowała na obszarze liczącym 407,85 ha. Wówczas majątek został wykupiony przez Elektrownię Wschodniopruską. W 1939 roku został poddany parcelacji. Powstała, jak przed wiekami, wieś chłopska.

Kultura

W 2013 r. powstało we wsi Stowarzyszenie Worpławki.

Religia

Wieś znajduje się na terenie parafii greckokatolickiej w Reszlu.

Zabytki

  • barokowy pałac z XVII wieku
  • kaplica grobowa, zbudowana w stylu neogotyckim, powstała w XIX wieku

Bibliografia

Licharewa Zofia, Kętrzyn z dziejów miasta i powiatu, Olsztyn 1962.
Małecki Andrzej, Kętrzyn i okolice. Informator turystyczny, 1990.
Michniewska-Szczepkowska Barbara, Szczepkowski Bohdan, Województwo olsztyńskie, środowisko geograficzne tekst i mapy krajoznawcze, Olsztyn 1969.
Panfil Jan, Pojezierze Mazurskie, Warszawa 1968.
Bank Danych Lokalnych GUS [12.11.2013]

Przypisy