Worpławki: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja zweryfikowana]
 
(Nie pokazano 7 wersji utworzonych przez 4 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
 
 
 
{{Wieś infobox
 
{{Wieś infobox
 
  |nazwa                = Worpławki   
 
  |nazwa                = Worpławki   
Linia 7: Linia 5:
 
  |herb artykuł          =
 
  |herb artykuł          =
 
  |dopełniacz wsi        = Worpławek   
 
  |dopełniacz wsi        = Worpławek   
  |zdjęcie              = Worpławki.jpg   
+
  |zdjęcie              = worplawki.jpg   
  |opis zdjęcia          = Worpławki<br/>Źródło: http://mojemazury.pl/o-miejscowosci/82889/Worplawki, dostęp 26 września 2013  
+
  |opis zdjęcia          = Worpławki. Fot. Ralf Lotys. Źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:2008-02_Worpławki_1.jpg Commons Wikimedia] [12.11.2013
  |rodzaj miejscowości  = Wieś sołecka
+
  |rodzaj miejscowości  = wieś sołecka
  |województwo          = Warmińsko-Mazurskie
+
  |województwo          = warmińsko-mazurskie
  |powiat                = Kętrzyński
+
  |powiat                = kętrzyński
 
  |gmina                = Reszel  
 
  |gmina                = Reszel  
 
  |miejscowość podstawowa =
 
  |miejscowość podstawowa =
 
  |sołectwo              =
 
  |sołectwo              =
 
  |wysokość              =
 
  |wysokość              =
  |liczba ludności      =
+
  |liczba ludności      = 55
  |rok                  =
+
  |rok                  = 2010
 
  |strefa numeracyjna    = (+48) 89
 
  |strefa numeracyjna    = (+48) 89
 
  |kod pocztowy          =
 
  |kod pocztowy          =
Linia 30: Linia 28:
 
  |wikisłownik          =
 
  |wikisłownik          =
 
  |www                  =
 
  |www                  =
}}
+
}}<br/>
<big>'''Worpławki''' (niem. ''Worplack'') – wieś sołecka położona w Polsce, w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat kętrzyński|powiecie kętrzyńskim]], w [[gmina Reszel|gminie Reszel]]. W latach 1975-1998 miejscowość przynależała administracyjnie do [[województwo olsztyńskie|województwa olsztyńskiego]].  
+
'''Worpławki''' (niem. ''Worplack'') – wieś sołecka położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat kętrzyński|powiecie kętrzyńskim]], w [[Reszel (gmina miejsko-wiejska)|gminie Reszel]]. W latach 1975–1998 miejscowość należała [[Podział administracyjny |administracyjnie]] do [[Województwo olsztyńskie|województwa olsztyńskiego]]. W 2010 r. liczyła 55 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa pełni [[Anna Głuch]]<ref>[http://www.ugreszel.pl/aktualnosci/314-zadanie-inwestycyjne-w-worplawkach-zrealizowane/ Strona Urzędu Gminy Reszel] [12.11.2013]</ref>.  
 
+
<br/><br/>
<br/>
 
 
 
=== Charakterystyka fizjograficzna: ===
 
Krajobraz falisty ziemi kętrzyńskiej ukształtował się w wyniku wzmożonej działalności erozyjnej ostatniego zlodowacenia. Lodowiec wielokrotnie powracał, poczym zatrzymywał się i cofał na północ, pozostawiając w swej wędrówce wały [moreny czołowe|moren czołowych]]. Obecnie tworzą one spore wzgórza. Główne pasmo [[moreny czołowe|moren czołowych]] biegnie w kierunku z południowego zachodu na północny wschód. Podąża od [[Święta Lipka|Świętej Lipki]], którą otacza od północy łukiem, następnie na [[Bezławki]], [[Wilknowo]], [[Pręgowo]]. Z topniejących lodów wytworzyły się jeziora zastoiskowe. O istnieniu tych jezior, na obszarze powiatu świadczą nieckowate zagłębienia. Występują w nich iły piaszczyste, które wypełniają środek dawnego jeziora, ponadto gliny margliste, osadzające się na brzegach zbiornika. Ziemię kętrzyńską oraz okoliczne wsie w XII i XIII wieku pokrywała gęsta sieć osadnicza. Podstawą działalności gospodarczej [[Prusowie|Prusów]] było rolnictwo, które uzupełniało bartnictwo, łowiectwo oraz rybołówstwo. W wyniku dużego zapotrzebowania na żelazo, w okolicach [[Kętrzyn|Kętrzyna]] zaczęto eksploatować bogate rudy darniowe.
 
  
 +
==Położenie==
 +
Miejscowość położona jest z dala od głównych tras komunikacyjnych i szlaków turystycznych, w odległości ok. 4 km od [[Reszel| Reszla]].
 
<br/>
 
<br/>
  
=== Dzieje miejscowości: ===
+
== Dzieje miejscowości ==
Nazwa miejscowości pojawiła się w 1326 roku, Wope - oznaczało imię własne, lauken - pole, a zatem Wopelaukin można tłumaczyć jako pole Wopego. Worpławki od 1573 roku do 1745 roku były w posiadaniu rodziny v. Mulbe, a następnie v. Schmiedesecków. Rycerz Nikolaus 18 sierpnia 1341 roku dostał na zasadzie lenna, od biskupa warmińskiego, majątek na [[prawo chełmińskie|prawie chełmińskim]], który liczył 21 łanów (352,8 ha). Ponadto otrzymał 12 lat wolnych od podatku, z racji tego, że jego obszar porastała puszcza. Obszar ten od dawna zasiedlali [[Prusowie]], zwali go Warpelauks, czyli „Pole Warpego”. Lennik otrzymał duże i małe sądownictwo. W zamian musiał na każde wezwanie zwierzchności stawać konno, w lekkiej zbroi. Ponadto zobowiązany był wspomagać budowę zamków. Tradycje osadnicze Worpławek sięgają w odległą przeszłość. Na tych terenach bowiem archeolodzy znaleźli dwa ostrza kościane, liczące kilkanaście centymetrów. Po [[wojna trzynastoletnia|wojnie trzynastoletniej]] z lat 1454–1466 majątek objął w posiadanie [[Bartłomiej Schoneflies]]. Obszar liczył 21 łanów. W 1484 roku, za zgodą  biskupa warmińskiego, Schoneflies odstąpił 7 łanów  kościołowi parafialnemu w [[Reszel|Reszlu]]. Sto lat później majątek przejął wójt biskupiej Warmii, [[Krzysztof Troszke]]. Po stu kilkunastu latach rodzina ta sprzedała [[Reszel|Reszlowi]] cały majątek. W 1719 roku 14 łanów odkupił od [[Reszel|Reszla]] szlachcic [[Stefan Romaironi]]. W momencie zaboru [[Warmia|Warmii]] przez [[Prusy]] w 1772 roku majątek liczył 11 łanów szlacheckich i 10 szarwarcznych.  Mieszkało tu 91 osób, właścicielem był wówczas szlachcic trzciński.  W 1785 roku we wsi Worpławki stało 12 chałup. Podczas wojen napoleońskich część zabudowy spłonęła. W 1820 roku było 8 chałup i 88 mieszkańców. We wsi nadal przebywali Trzcińscy,  którzy zbudowali dwór. W 1905 roku majątek należał do rodziny von Frankenberg, która do 1932 roku gospodarowała na obszarze liczącym 407,85 ha.. Wówczas majątek został wykupiony przez Elektrownię Wschodniopruską. W 1939 roku został poddany parcelacji. Powstała, jak przed wiekami, wieś chłopska.
+
Nazwa miejscowości pojawiła się w 1326 roku, "Wope" - oznaczało imię własne, "lauken" - pole, a zatem ''Wopelaukin'' można tłumaczyć jako pole Wopego. Worpławki od 1573 roku do 1745 roku były w posiadaniu rodziny v. Mulbe, a następnie v. Schmiedesecków.  
 
 
 
 
<br/>
 
 
 
=== Ludzie związani z miejscowością: ===
 
[[Krzysztof Troszke]]<br/>
 
[[Stefan Romaironi]]<br/>
 
<br/>
 
  
 +
Rycerz Nikolaus 18 sierpnia 1341 roku dostał od biskupa warmińskiego majątek na [[Prawo chełmińskie|prawie chełmińskim]], który liczył 21 łanów (352,8 ha). Ponadto otrzymał 12 lat wolnych od podatku. W zamian musiał na każde wezwanie zwierzchności stawać konno, w lekkiej zbroi. Ponadto zobowiązany był wspomagać budowę zamków.
  
=== Zabytki: ===
+
Po wojnie trzynastoletniej z lat 1454–1466 majątek objął w posiadanie [[Bartłomiej Schoneflies]]. Obszar wsi liczył wówczas 21 łanów. W 1484 roku, za zgodą  biskupa warmińskiego, Schoneflies odstąpił 7 łanów kościołowi parafialnemu w Reszlu.
W Worpławkach znajduje się barokowy pałac, pochodzący z XVII wieku. W parku znajduje się kaplica grobowa, zbudowana w stylu neogotyckim, powstała w XIX wieku.
+
Sto lat później majątek przejął wójt biskupiej [[Warmia| Warmii]] [[Krzysztof Troszke]]. W 1719 roku 14 łanów odkupił od Reszla szlachcic [[Stefan Romaironi]].
 +
W momencie zaboru Warmii przez [[Prusy]] w 1772 roku majątek liczył 11 łanów szlacheckich i 10 [[Szarwark| szarwarcznych]]. Mieszkało tu 91 osób, właścicielem był szlachcic o nazwisku Trzciński. 
 +
W 1785 roku we wsi stało 12 chałup. Podczas wojen napoleońskich część zabudowy spłonęła. W 1820 roku było 8 chałup i 88 mieszkańców. We wsi nadal przebywali Trzcińscy, którzy zbudowali dwór.  
  
 +
W 1905 roku majątek należał do rodziny von Frankenberg, która do 1932 roku gospodarowała na obszarze liczącym 407,85 ha. Wówczas majątek został wykupiony przez Elektrownię Wschodniopruską. W 1939 roku został poddany parcelacji. Powstała, jak przed wiekami, wieś chłopska.
 
<br/>
 
<br/>
  
=== Gospodarka: ===
+
==Kultura==
 
+
W 2013 r. powstało we wsi [[Stowarzyszenie Worpławki]].
 
 
 
<br/>
 
<br/>
  
=== Kultura: ===
+
==Religia==
 
+
Wieś znajduje się na terenie [[Parafia greckokatolicka pw. Przemienienia Pańskiego w Reszlu |parafii greckokatolickiej w Reszlu]].
 
 
 
<br/>
 
<br/>
  
 +
== Zabytki ==
 +
*barokowy [[Pałac w Worpławkach |pałac]] z XVII wieku
 +
*kaplica grobowa, zbudowana w stylu neogotyckim, powstała w XIX wieku
  
=== Bibliografia: ===
+
== Bibliografia ==
 
 
 
Licharewa Zofia, ''Kętrzyn z dziejów miasta i powiatu'', Olsztyn 1962.<br/>
 
Licharewa Zofia, ''Kętrzyn z dziejów miasta i powiatu'', Olsztyn 1962.<br/>
 
Małecki Andrzej, ''Kętrzyn i okolice. Informator turystyczny'', 1990.<br/>
 
Małecki Andrzej, ''Kętrzyn i okolice. Informator turystyczny'', 1990.<br/>
 +
Michniewska-Szczepkowska Barbara, Szczepkowski Bohdan, ''Województwo olsztyńskie, środowisko geograficzne tekst i mapy krajoznawcze'', Olsztyn 1969.<br/>
 
Panfil Jan, ''Pojezierze Mazurskie'', Warszawa 1968.<br/>
 
Panfil Jan, ''Pojezierze Mazurskie'', Warszawa 1968.<br/>
Michniewska-Szczepkowska Barbara, Szczepkowski Bohdan, ''Województwo olsztyńskie, środowisko geograficzne tekst i mapy krajoznawcze'', Olsztyn 1969.<br/>
+
[http://stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims/ Bank Danych Lokalnych GUS] [12.11.2013]
 
 
 
 
<br/>
 
  
== Zobacz też ==
+
{{Przypisy}}
 +
<references/>
  
[[Kategoria: Miejscowość]][[Kategoria: Powiat]][[Kategoria: Gmina]][[Kategoria: Wieś sołecka]]
+
[[Kategoria: Powiat kętrzyński]]
[[Użytkownik:Boss|Boss]] ([[Dyskusja użytkownika:Boss|dyskusja]]) 10:53, 23 wrz 2013 (CEST)
+
[[Kategoria: Reszel (gmina miejsko-wiejska)]]
 +
[[Kategoria: Wsie sołeckie]]
 +
[[Kategoria: 1301-1400]]

Aktualna wersja na dzień 12:57, 13 mar 2015

Worpławki

Worpławki. Fot. Ralf Lotys. Źródło: Commons Wikimedia [12.11.2013]
Worpławki. Fot. Ralf Lotys. Źródło: Commons Wikimedia [12.11.2013]
Rodzaj miejscowości wieś sołecka
Państwo  Polska
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiat kętrzyński
Gmina Reszel
Liczba ludności (2010) 55
Strefa numeracyjna (+48) 89
Tablice rejestracyjne NKE
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa lokalizacyjna województwa warmińsko-mazurskiego
Worpławki
Worpławki
Położenie na mapie Polski
Mapa lokalizacyjna Polski
Worpławki
Worpławki
Ziemia

{{#invoke:Koordynaty|szablon}}


Worpławki (niem. Worplack) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie kętrzyńskim, w gminie Reszel. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa olsztyńskiego. W 2010 r. liczyła 55 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa pełni Anna Głuch[1].

Położenie

Miejscowość położona jest z dala od głównych tras komunikacyjnych i szlaków turystycznych, w odległości ok. 4 km od Reszla.

Dzieje miejscowości

Nazwa miejscowości pojawiła się w 1326 roku, "Wope" - oznaczało imię własne, "lauken" - pole, a zatem Wopelaukin można tłumaczyć jako pole Wopego. Worpławki od 1573 roku do 1745 roku były w posiadaniu rodziny v. Mulbe, a następnie v. Schmiedesecków.

Rycerz Nikolaus 18 sierpnia 1341 roku dostał od biskupa warmińskiego majątek na prawie chełmińskim, który liczył 21 łanów (352,8 ha). Ponadto otrzymał 12 lat wolnych od podatku. W zamian musiał na każde wezwanie zwierzchności stawać konno, w lekkiej zbroi. Ponadto zobowiązany był wspomagać budowę zamków.

Po wojnie trzynastoletniej z lat 1454–1466 majątek objął w posiadanie Bartłomiej Schoneflies. Obszar wsi liczył wówczas 21 łanów. W 1484 roku, za zgodą biskupa warmińskiego, Schoneflies odstąpił 7 łanów kościołowi parafialnemu w Reszlu. Sto lat później majątek przejął wójt biskupiej Warmii Krzysztof Troszke. W 1719 roku 14 łanów odkupił od Reszla szlachcic Stefan Romaironi. W momencie zaboru Warmii przez Prusy w 1772 roku majątek liczył 11 łanów szlacheckich i 10 szarwarcznych. Mieszkało tu 91 osób, właścicielem był szlachcic o nazwisku Trzciński. W 1785 roku we wsi stało 12 chałup. Podczas wojen napoleońskich część zabudowy spłonęła. W 1820 roku było 8 chałup i 88 mieszkańców. We wsi nadal przebywali Trzcińscy, którzy zbudowali dwór.

W 1905 roku majątek należał do rodziny von Frankenberg, która do 1932 roku gospodarowała na obszarze liczącym 407,85 ha. Wówczas majątek został wykupiony przez Elektrownię Wschodniopruską. W 1939 roku został poddany parcelacji. Powstała, jak przed wiekami, wieś chłopska.

Kultura

W 2013 r. powstało we wsi Stowarzyszenie Worpławki.

Religia

Wieś znajduje się na terenie parafii greckokatolickiej w Reszlu.

Zabytki

  • barokowy pałac z XVII wieku
  • kaplica grobowa, zbudowana w stylu neogotyckim, powstała w XIX wieku

Bibliografia

Licharewa Zofia, Kętrzyn z dziejów miasta i powiatu, Olsztyn 1962.
Małecki Andrzej, Kętrzyn i okolice. Informator turystyczny, 1990.
Michniewska-Szczepkowska Barbara, Szczepkowski Bohdan, Województwo olsztyńskie, środowisko geograficzne tekst i mapy krajoznawcze, Olsztyn 1969.
Panfil Jan, Pojezierze Mazurskie, Warszawa 1968.
Bank Danych Lokalnych GUS [12.11.2013]

Przypisy