Wrzesina

Wrzesina
Kościół pw. św. Magdaleny we Wrzesinie
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	olsztyński
Gmina	Jonkowo
Liczba ludności (2010)	409
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Wrzesina
Położenie na mapie Polski Wrzesina
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Wrzesina (Szombark, niem. Alt Schöneberg) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie olsztyńskim, w gminie Jonkowo. Do 1954 roku istniała gmina Wrzesina. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego.

Miejscowość w 2010 roku liczyła 409 mieszkańców (łącznie z Szelągowem i Trojanem).

Położenie

Miejscowość położona jest na Pojezierzu Olsztyńskim, w odległości 16 km na zachód od Olsztyna.

Dzieje miejscowości

Miejscowość przez zamieszkałą tu ludność była nazywana Szombarkiem. Lokacja wsi na prawie chełmińskim przez kapitułę warmińską miała miejsce w roku 1352. Wrzesina została dotkliwie zniszczona w czasie wojen polsko-krzyżackich. W połowie XVI stulecia obejmowała obszar 27 łąnów. Miejscowość zasiedlono przybyszami z Mazowsza. W 1656 roku gospodarzyło we Wrzesinie 17 chłopów. W 1782 roku miejscowość składała się z 27 budynków. W 1818 roku liczyła 137 mieszkańców. W 1861 roku Wrzesina była zamieszkana przez 369 katolików i 1 ewangelika; 364 osoby posługiwały się językiem polskim. W 1888 roku doszło do założenia biblioteczki Towarzystwa Czytelni Ludowych. W czasie plebiscycie 1920 roku za Prusami oddano 241 głosów, zaś za Polską - 69. W 1939 roku wieś liczyła 137 mieszkańców. Po zakończeniu II wojny światowej miejscowość uzyskała statut wsi sołeckiej. Uruchomiono gimnazjum, ośrodek zdrowia, sklep. W 1946 roku wieś otrzymała nazwę Wrzesina. W 1998 roku liczyła 354 mieszkańców. We Wrzesinie działa ośrodek wypoczynkowy, funkcjonuje również gajówka.

Pierwsza wzmianka o kościele pochodzi z XV wieku. W roku 1500 świątynia została konsekrowana przez biskupa pomocniczego Jan Wilde. W XVIII stuleciu przy kościele funkcjonował szpital.

Edukacja

W we Wrzesinie funkcjonuje szkoła podstawowa.

Sport

W miejscowości działa klub sportowy KS Wrzesina.

Zabytki

• Kościół pw. św. Marii Magdaleny we Wrzesinie z okresu późnego gotyku, renowację przeprowadzono w latach 1870-1873; dobudowane prezbiterium pochodzi z 1936 roku; we wnętrzu ołtarz główny barokowy, chrzcielnica kamienna z XVI wieku; krzyż relikwiarzowy z 1652 roku, puszka eucharystyczna z 1653 roku
• Cmentarz przykościelny
• Cmentarz rzymskokatolicki
• Ogrodzenie cmentarne, pochodzące z XVIII wieku
• Przy kościele zlokalizowana jest pseudoklasycystyczna kapliczka podcieniowa, pochodząca z 1. połowy XX wieku.
• Kapliczka przydrożna, przy drodze do Stękin
• Kapliczka umieszczona w ogrodzeniu kościoła
• Kapliczka przydrożna wzniesiona w roku 1926
• Kapliczka znajdująca się w centrum wioski, wzniesiona w 1888 roku

Wrzesina. Cmentarz rzymskokatolicki

Bibliografia

1. Chłosta Jan, Słownik Warmii, Olsztyn 2002.
2. Przewodnik po zabytkowych kościołach Południowej Warmii, Olsztyn 1973.
3. Syrwid Robert, Kościoły parafialne gminy Jonkowo, Olsztyn 2005.
4. Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany, red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.
5. Bank Danych Lokalnych GUS [data dostępu: 10.03.2014]
6. CiekaweMazury.pl] [data dostępu: 10.03.2014]
7. Dom Warmiński [data dostępu: 10.03.2014]
8. MojeMazury.pl [data dostępu: 10.03.2014]
9. Polska Niezwykła [data dostępu: 5.03.2014]
10. Wojewódzka ewidencja zabytków [data dostępu: 5.03.2014]