Zelki: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja zweryfikowana] |
| (Nie pokazano 9 wersji utworzonych przez 5 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| − | |||
| − | |||
{{Wieś infobox | {{Wieś infobox | ||
|nazwa = Zelki | |nazwa = Zelki | ||
| Linia 7: | Linia 5: | ||
|herb artykuł = | |herb artykuł = | ||
|dopełniacz wsi = Zelek | |dopełniacz wsi = Zelek | ||
| − | |zdjęcie = Kościół w Zelkach | + | |zdjęcie = Kościół w Zelkach.jpg |
| − | |opis zdjęcia = Kościół Matki Bożej Gietrzwałdzkiej w Zelkach | + | |opis zdjęcia = Kościół Matki Bożej Gietrzwałdzkiej w Zelkach. Źródło: [http://www.starejuchy.pl/parafia/index.html www.starejuchy.pl] [26.10.2013] |
| − | |rodzaj miejscowości = | + | |rodzaj miejscowości = wieś sołecka |
| − | |województwo = | + | |województwo = warmińsko-mazurskie |
| − | |powiat = | + | |powiat = giżycki |
|gmina = Wydminy | |gmina = Wydminy | ||
|miejscowość podstawowa = | |miejscowość podstawowa = | ||
|sołectwo = | |sołectwo = | ||
|wysokość = | |wysokość = | ||
| − | |liczba ludności = | + | |liczba ludności = 347 |
| − | |rok = | + | |rok = 2010 |
|strefa numeracyjna = (+48) 87 | |strefa numeracyjna = (+48) 87 | ||
|kod pocztowy = 11-510 | |kod pocztowy = 11-510 | ||
| Linia 30: | Linia 28: | ||
|wikisłownik = | |wikisłownik = | ||
|www = | |www = | ||
| − | }} | + | }}<br/> |
| − | < | + | '''Zelki''' (niem. ''Neuhoff'') – wieś sołecka położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat giżycki|powiecie giżyckim]], w [[Wydminy (gmina wiejska)|gminie Wydminy]]. W latach 1975–1998 wieś należała [[Podział administracyjny |administracyjnie]] do [[Województwo suwalskie|województwa suwalskiego]]. W 2010 r. liczyła 347 mieszkańców. Funkcję sołtysa pełni Ewelina Tyszkiewicz. |
| + | ==Położenie== | ||
| + | Miejscowość położona jest przy drodze wojewódzkiej nr 656, w odległości ok. 11 km od [[Wydminy| Wydmin]]. | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | == | + | == Dzieje miejscowości == |
| − | W [[ | + | Wieś pojawiła się w dokumentach w 1513 roku. W połowie XVI wieku została nadana [[Wolf zu Heydeck|Wolfowi zu Heydeckowi]]. Zelki były w posiadaniu tego rodu do 1746 roku. W późniejszym czasie w Zelkach gospodarowali przedstawiciele polskiej szlachty - Drygalscy i Tybowie. |
| + | Zelki kiedyś stanowiły odrębną, wydzieloną jednostkę administracyjną. Dziedziczny urząd został włączony do powiatu giżyckiego w 1818 roku. | ||
| − | + | W 1827 roku wśród parafian było 696 Polaków i 290 Niemców. W 1868 roku na 1431 parafian 949 stanowili Polacy, jednakże w 1897 roku na 1620 parafian 700 było polskiego pochodzenia. Dane w sposób tendencyjny obrazowały proces zanikania elementu polskiego na [[Mazury|Mazurach]]. Władze kościelne wymagały od pastora dobrej znajomości języka „mazurskiego”. | |
| − | + | Szkołę w Zelkach założono razem z parafią w połowie XVI wieku, a zreorganizowano po 1737 roku. | |
| − | |||
| − | + | Zelki składały się z dwóch majątków ziemskich. Jeden – ''Neuhoff'' liczył 304 ha, posiadał tartak, gorzelnie oraz zakład mleczarski, drugi – ''Berghoff'' o powierzchni 378 ha miał tylko gorzelnię. | |
| − | == | + | == Zabytki == |
| − | [[ | + | [[Kościół pw. Matki Bożej Gietrzwałdzkiej w Zelkach |Kościół]] w stylu neogotyckim, pochodzący z 1844 roku; wzniesiony według projektu znanego architekta Karola Fryderyka Schinka, przebudowany w latach 1932–1934. Kościół całkowicie został przebudowany w XX wieku. Posiada dzwon z 1691 roku. Ołtarz jest połączony z amboną. Jest to skromny wiejski kościół ewangelicki. |
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | == Religia == | |
| − | + | We wsi znajduje się siedziba [[Parafia Matki Bożej Gietrzwałdzkiej w Zelkach|parafii rzymskokatolickiej]]. | |
| − | [[ | ||
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
| − | == | + | ==Bibliografia == |
| − | + | Michniewska-Szczepkowska Barbara, Szczepkowski Bohdan, ''Województwo olsztyńskie, środowisko geograficzne tekst i mapy krajoznawcze'', Olsztyn 1969.<br/> | |
| − | + | Panfil Jan, ''Pojezierze Mazurskie'', Warszawa 1968.<br/> | |
| − | <br/> | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
Wakar Andrzej, Willan Tadeusz, ''Giżycko, z dziejów miasta i powiatu'', Olsztyn 1996.<br/> | Wakar Andrzej, Willan Tadeusz, ''Giżycko, z dziejów miasta i powiatu'', Olsztyn 1996.<br/> | ||
| − | + | ''Zelki'', [w:] ''Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich'', t. 14, red. B. Chlebowski, Warszawa 1895.<br/> | |
| − | + | [http://stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims/ Bank Danych Lokalnych GUS] [12.11.2013] | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| + | {{Przypisy}} | ||
| + | <references/> | ||
| − | [[Kategoria: | + | [[Kategoria: Powiat giżycki]] |
| − | [[ | + | [[Kategoria: Wydminy (gmina wiejska)]] |
| + | [[Kategoria: Wsie sołeckie]] | ||
| + | [[Kategoria: 1501-1600]] | ||
Aktualna wersja na dzień 09:46, 11 maj 2020
| Zelki | |
| | |
![Kościół Matki Bożej Gietrzwałdzkiej w Zelkach. Źródło: www.starejuchy.pl [26.10.2013]](/index.php/Plik:Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_w_Zelkach.jpg) Kościół Matki Bożej Gietrzwałdzkiej w Zelkach. Źródło: www.starejuchy.pl [26.10.2013]
| |
| Rodzaj miejscowości | wieś sołecka |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | giżycki |
| Gmina | Wydminy |
| Liczba ludności (2010) | 347 |
| Strefa numeracyjna | (+48) 87 |
| Kod pocztowy | 11-510 |
| Tablice rejestracyjne | NGI |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Zelki | |
| Położenie na mapie Polski  Zelki | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Zelki (niem. Neuhoff) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie giżyckim, w gminie Wydminy. W latach 1975–1998 wieś należała administracyjnie do województwa suwalskiego. W 2010 r. liczyła 347 mieszkańców. Funkcję sołtysa pełni Ewelina Tyszkiewicz.
Położenie
Miejscowość położona jest przy drodze wojewódzkiej nr 656, w odległości ok. 11 km od Wydmin.
Dzieje miejscowości
Wieś pojawiła się w dokumentach w 1513 roku. W połowie XVI wieku została nadana Wolfowi zu Heydeckowi. Zelki były w posiadaniu tego rodu do 1746 roku. W późniejszym czasie w Zelkach gospodarowali przedstawiciele polskiej szlachty - Drygalscy i Tybowie. Zelki kiedyś stanowiły odrębną, wydzieloną jednostkę administracyjną. Dziedziczny urząd został włączony do powiatu giżyckiego w 1818 roku.
W 1827 roku wśród parafian było 696 Polaków i 290 Niemców. W 1868 roku na 1431 parafian 949 stanowili Polacy, jednakże w 1897 roku na 1620 parafian 700 było polskiego pochodzenia. Dane w sposób tendencyjny obrazowały proces zanikania elementu polskiego na Mazurach. Władze kościelne wymagały od pastora dobrej znajomości języka „mazurskiego”.
Szkołę w Zelkach założono razem z parafią w połowie XVI wieku, a zreorganizowano po 1737 roku.
Zelki składały się z dwóch majątków ziemskich. Jeden – Neuhoff liczył 304 ha, posiadał tartak, gorzelnie oraz zakład mleczarski, drugi – Berghoff o powierzchni 378 ha miał tylko gorzelnię.
Zabytki
Kościół w stylu neogotyckim, pochodzący z 1844 roku; wzniesiony według projektu znanego architekta Karola Fryderyka Schinka, przebudowany w latach 1932–1934. Kościół całkowicie został przebudowany w XX wieku. Posiada dzwon z 1691 roku. Ołtarz jest połączony z amboną. Jest to skromny wiejski kościół ewangelicki.
Religia
We wsi znajduje się siedziba parafii rzymskokatolickiej.
Bibliografia
Michniewska-Szczepkowska Barbara, Szczepkowski Bohdan, Województwo olsztyńskie, środowisko geograficzne tekst i mapy krajoznawcze, Olsztyn 1969.
Panfil Jan, Pojezierze Mazurskie, Warszawa 1968.
Wakar Andrzej, Willan Tadeusz, Giżycko, z dziejów miasta i powiatu, Olsztyn 1996.
Zelki, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. 14, red. B. Chlebowski, Warszawa 1895.
Bank Danych Lokalnych GUS [12.11.2013]
