Zwiniarz: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja zweryfikowana]
(Charakterystyka fizjograficzna)
 
(Nie pokazano 20 wersji utworzonych przez 5 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
 
 
 
{{Wieś infobox
 
{{Wieś infobox
 
  |nazwa                = Zwiniarz  
 
  |nazwa                = Zwiniarz  
Linia 8: Linia 6:
 
  |dopełniacz wsi        = Zwiniarza  
 
  |dopełniacz wsi        = Zwiniarza  
 
  |zdjęcie              = Grodzisko w Zwiniarzu.jpg  
 
  |zdjęcie              = Grodzisko w Zwiniarzu.jpg  
  |opis zdjęcia          = Grodzisko w Zwiniarzu, źródło: www.grodzisko.blox.pl, 12.09.2013.    
+
  |opis zdjęcia          = Grodzisko w Zwiniarzu. Źródło: [http://grodziska.blox.pl/2012/01/Grodziska-Zwiniarz.html www.grodziska.blox.pl] [12.09.2013]    
 
  |rodzaj miejscowości  = wieś sołecka
 
  |rodzaj miejscowości  = wieś sołecka
  |województwo          = warmińsko - mazurskie  
+
  |województwo          = warmińsko-mazurskie  
 
  |powiat                = nowomiejski
 
  |powiat                = nowomiejski
 
  |gmina                = Grodziczno  
 
  |gmina                = Grodziczno  
Linia 17: Linia 15:
 
  |wysokość              =
 
  |wysokość              =
 
  |liczba ludności      = 281  
 
  |liczba ludności      = 281  
  |rok                  = 2012, źródło: www.grodziczno.pl
+
  |rok                  = 2012
 
  |strefa numeracyjna    = (+48) 56
 
  |strefa numeracyjna    = (+48) 56
 
  |kod pocztowy          =  
 
  |kod pocztowy          =  
Linia 30: Linia 28:
 
  |wikisłownik          =
 
  |wikisłownik          =
 
  |www                  =
 
  |www                  =
}}
+
}}<br/>
<big>'''Zwiniarz'''</big>  (Swiner, Swyn, Schwenichen, Swiniarz, Świniarz, Swiniarz Major, niem. Schwenichen ) – wieś sołecka w Polsce w [[województwo warmińsko - mazurskie| województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat nowomiejski| powiecie nowomiejskim]], w [[gmina Grodziczno |gminie Grodziczno]]. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie przynależała do województwa toruńskiego.
+
'''Zwiniarz''' (''Swiner'', ''Swyn'', ''Schwenichen'', ''Swiniarz'', ''Świniarz'', ''Swiniarz Major'', niem. ''Schwenichen'') – wieś sołecka położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie| województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat nowomiejski| powiecie nowomiejskim]], w [[Grodziczno (gmina wiejska)|gminie Grodziczno]]. W latach 1975–1998 miejscowość [[Podział administracyjny|administracyjnie]] należała do województwa toruńskiego. W 2012 r. liczyła 281 mieszkańców. W kadencji 2011–2015 sołtysem wsi jest [[Jadwiga Weiner]]<ref>[http://www.grodziczno.pl/ Strona Gminy Grodziczno] [12.11.2013]</ref>.
 +
<br/><br/>
 +
[[File:Kościół w Zwiniarzu.jpg|thumb|right|290px|Kościół w Zwiniarzu. Fot. Stanisław R. Ulatowski. Źródło: [http://www.grodziczno.wm.pl/ www.grodziczno.wm.pl] [12.09.2013] ]]
  
 +
==Położenie==
 +
Miejscowość położona jest z dala od głównych tras komunikacyjnych i szlaków turystycznych, w odległości ok. 6 km od [[Grodziczno| Grodziczna]].
 
<br/>
 
<br/>
 +
== Dzieje miejscowości ==
 +
Wieś powstało przed 1336 r. Nieznana jest dokładna data lokacji wsi. Początkowo należała do biskupów chełmińskich. W 1472 r. fakt ten potwierdził biskup [[Wincenty Kiełbasa]]. W tym okresie teren wsi obejmował 60 [[Włóka |włók]], w tym 4 należące do proboszcza.
  
=== Charakterystyka fizjograficzna ===
+
W XVII w. przy kościele istniała szkoła. Na początku XVIII w. wybudowano nowy kościół drewniany ze szpitalem dla ubogich. W XIX w. we wsi powstało bractwo trzeźwości.  
Miejscowość znajduje się na terenie [[gmina Grodziczno| gminy Grodziczno]] w obszarze, której występuje tu wyjątkowo duże nagromadzenie polodowcowych form rzeźby terenu, takich jak m.in. moreny denne, pagórki i wzgórza morenowe, rynny subglacjalne, płaty sandru, wytopiskowe. Najniżej położonym obszarem jest dolina [[rzeka Wel |rzeki Wel]] - poniżej 100m n.p.m. W kierunku północno-wschodnim gminy ([[Garb Lubawski]]) teren wznosi się i w rejonie na wschód od m. Zwiniarz osiąga największą wysokość 200,8 m n.p.m. Powierzchnia gminy dzieli się na: wysoczyznę morenową, dolinę [[rzeka Wel |rzeki Weli]] rynnę [[Jezioro Kiełpińskie |Jeziora Kiełpińskiego]], fragmentem sandru Skrwy. Ponadto odnajdziemy tutaj gleby brunatne właściwe i brunatne wyługowan, czarne ziemie, gleby organiczne – torfowe, murszasto-torfowe oraz mułowo-torfowe.
 
 
 
  
 +
W 1885 r. we wsi były 53 domy. Miejscowość zamieszkiwało 437 osób, w tym 25 ewangelików i 412 katolików. Nie zachowała się informacja o formie zabudowy wiejskiej. 
 
<br/>
 
<br/>
  
=== Dzieje miejscowości ===
+
==Gospodarka ==
 
 
Po raz pierwszy w przywilejach osada pojawia się w 1336 r. Nie znana jest dokładna data lokacji ani etymologia nazwy miejscowości. Wieś należała w pierwszych wiekach funkcjonowania do biskupów chełmińskich. Potwierdza to w 1472 r. przywilejem sołeckim biskup Wincenty Kiełbasa. W tym okresie wieś obejmowała 60 włók w tym 4 należące do proboszcza. Obok kościoła istniała już w XVII w. szkoła. Na początku XVIII w. wybudowano nowy kościół drewniany z szpitalem dla ubogich. W XIX w. rozpoczęło funkcjonowanie bractwo trzeźwości. W 1885 r. były tutaj 53 domy i 81 dymów. Zamieszkiwało wieś wówczas 437 osób w tym 25 ewangelików i 412 katolików. Nie zachowała się informacja o formie zabudowy wiejskiej. 
 
 
 
<br/>
 
 
 
===Gospodarka ===
 
 
 
 
W Zwiniarzu znajduje się firma usługowa, sklep spożywczy oraz zakład kamieniarski.   
 
W Zwiniarzu znajduje się firma usługowa, sklep spożywczy oraz zakład kamieniarski.   
 
 
<br/>
 
<br/>
  
===Kultura===
+
==Szkolnictwo==
 
+
We wsi działa [[Szkoła Podstawowa w Zwiniarzu| szkoła podstawowa]].  
We wsi działa [[Szkoła Podstawowa]].  
 
 
 
 
<br/>
 
<br/>
  
===Ludzie związani z miejscowościa:===
+
==Religia==
 
+
We wsi znajduje się siedziba [[Parafia pw. Świętego Mikołaja w Zwiniarzu|parafii rzymskokatolickiej]].
W kadencji 2011 - 2015 sołtysem wsi jest [[Jadwiga Weiner]].
 
 
 
<br/>
 
 
 
=== Zabytki: ===
 
 
 
Na terenie miejscowości znajduje się zabytkowy [[Kościół pw. św. Mikołaja]] oraz zbiorowa mogiła wielu narodów z II wojny światowej.
 
 
 
[[File:Kościół w Zwiniarzu.jpg|300 px |thumb|Kościół w Zwiniarzu, źródło: www.grodziczno.wm.pl, 1209.2013.]]
 
 
 
 
<br/>
 
<br/>
  
=== Bibliografia: ===
+
==Ludzie związani z miejscowością==
 +
*[[Nikodem Kowalski]] (1841–1925) – duchowny katolicki, proboszcz miejscowej parafii w latach 1892–1904
 +
*[[Stefan Potęgowski]] (1826–1894) – duchowny katolicki, proboszcz miejscowej parafii w latach 1861–1887
 +
*[[lkwim: Teofil Ruczyński| Teofil Ruczyński]] (1896–1979) – urodzony w Zwiniarzu nauczyciel, poeta, dziennikarz, działacz regionalny
 +
*[[Mateusz Truszczyński]] (1794–1862) – urodzony w [[Kowaliki |Kowalikach]] duchowny katolicki, proboszcz miejscowej parafii w latach 1833–1860
 +
*[[Franciszek Wachowski]] (1870–1927) – duchowny katolicki, proboszcz miejscowej parafii w latach 1905–1927
 +
*[[Andrzej Wielandt]] (1802–1862) – duchowny katolicki, proboszcz miejscowej parafii w latach 1860–1861
  
Korecki Andrzej, '' Z dziejów gminy Grodziczno, Pelplin 2003, 354 ss.
+
== Zabytki==
 +
*[[Kościół pw. św. Mikołaja w Zwiniarzu|kościół]]
 +
*zbiorowa mogiła wielu narodów z [[II wojna światowa na Warmii i Mazurach |II wojny światowej]]
  
''Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich'', pod red. Bronisława Chlebowskiego, Filipa Sulimierskiego, Władysława Walewskiego, t. XIV, Warszawa 1895, 930 ss.  
+
==Bibliografia==
 
+
Korecki Andrzej, '' Z dziejów gminy Grodziczno, Pelplin 2003.<br>
 
+
''Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich'', pod red. Bronisława Chlebowskiego, Filipa Sulimierskiego, Władysława Walewskiego, t. XIV, Warszawa 1895. <br>
<br/>
+
[http://www.grodziczno.pl/ Strona Gminy Grodziczno] [12.09.2013]
  
 +
{{Przypisy}}
 +
<references/>
  
[[Kategoria: Miejscowość]][[Kategoria:Powiat nowomiejski]][[Kategoria:Gmina Grodziczno]][[Kategoria:Wieś sołecka]]
+
[[Kategoria: Powiat nowomiejski]]
[[Użytkownik:Kinlis|Kinlis]] ([[Dyskusja użytkownika:Kinlis|dyskusja]]) 11:43, 13 wrz 2013 (CEST)
+
[[Kategoria: Grodziczno (gmina wiejska)]]
 +
[[Kategoria: Wsie sołeckie]]
 +
[[Kategoria: 1301-1400]]

Aktualna wersja na dzień 16:37, 14 mar 2015

Zwiniarz

Grodzisko w Zwiniarzu. Źródło: www.grodziska.blox.pl [12.09.2013]
Grodzisko w Zwiniarzu. Źródło: www.grodziska.blox.pl [12.09.2013]
Rodzaj miejscowości wieś sołecka
Państwo  Polska
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiat nowomiejski
Gmina Grodziczno
Sołectwo Zwiniarz
Liczba ludności (2012) 281
Strefa numeracyjna (+48) 56
Tablice rejestracyjne NNM
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa lokalizacyjna województwa warmińsko-mazurskiego
Zwiniarz
Zwiniarz
Położenie na mapie Polski
Mapa lokalizacyjna Polski
Zwiniarz
Zwiniarz
Ziemia

{{#invoke:Koordynaty|szablon}}


Zwiniarz (Swiner, Swyn, Schwenichen, Swiniarz, Świniarz, Swiniarz Major, niem. Schwenichen) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie nowomiejskim, w gminie Grodziczno. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa toruńskiego. W 2012 r. liczyła 281 mieszkańców. W kadencji 2011–2015 sołtysem wsi jest Jadwiga Weiner[1].

Kościół w Zwiniarzu. Fot. Stanisław R. Ulatowski. Źródło: www.grodziczno.wm.pl [12.09.2013]

Położenie

Miejscowość położona jest z dala od głównych tras komunikacyjnych i szlaków turystycznych, w odległości ok. 6 km od Grodziczna.

Dzieje miejscowości

Wieś powstało przed 1336 r. Nieznana jest dokładna data lokacji wsi. Początkowo należała do biskupów chełmińskich. W 1472 r. fakt ten potwierdził biskup Wincenty Kiełbasa. W tym okresie teren wsi obejmował 60 włók, w tym 4 należące do proboszcza.

W XVII w. przy kościele istniała szkoła. Na początku XVIII w. wybudowano nowy kościół drewniany ze szpitalem dla ubogich. W XIX w. we wsi powstało bractwo trzeźwości.

W 1885 r. we wsi były 53 domy. Miejscowość zamieszkiwało 437 osób, w tym 25 ewangelików i 412 katolików. Nie zachowała się informacja o formie zabudowy wiejskiej.

Gospodarka

W Zwiniarzu znajduje się firma usługowa, sklep spożywczy oraz zakład kamieniarski.

Szkolnictwo

We wsi działa szkoła podstawowa.

Religia

We wsi znajduje się siedziba parafii rzymskokatolickiej.

Ludzie związani z miejscowością

  • Nikodem Kowalski (1841–1925) – duchowny katolicki, proboszcz miejscowej parafii w latach 1892–1904
  • Stefan Potęgowski (1826–1894) – duchowny katolicki, proboszcz miejscowej parafii w latach 1861–1887
  • Teofil Ruczyński (1896–1979) – urodzony w Zwiniarzu nauczyciel, poeta, dziennikarz, działacz regionalny
  • Mateusz Truszczyński (1794–1862) – urodzony w Kowalikach duchowny katolicki, proboszcz miejscowej parafii w latach 1833–1860
  • Franciszek Wachowski (1870–1927) – duchowny katolicki, proboszcz miejscowej parafii w latach 1905–1927
  • Andrzej Wielandt (1802–1862) – duchowny katolicki, proboszcz miejscowej parafii w latach 1860–1861

Zabytki

Bibliografia

Korecki Andrzej, Z dziejów gminy Grodziczno, Pelplin 2003.
Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, pod red. Bronisława Chlebowskiego, Filipa Sulimierskiego, Władysława Walewskiego, t. XIV, Warszawa 1895.
Strona Gminy Grodziczno [12.09.2013]

Przypisy