Żółtlica chropowata
To jest | Żółtlica chropowata | |
| | |
| Flavoparmelia caperata | |
| (L.) Hale | |
 Żółtlica chropowata. Fot. Dariusz Kubiak. | |
| Systematyka | |
| Królestwo | grzyby |
| Gromada | grzyby workowe |
| Klasa | miseczniaki (Lecanoromycetes) |
| Rząd | misecznicowce |
| Rodzina | tarczownicowate |
| Rodzaj | żótlica |
| Gatunek | żółtlica chropowata |
| Synonimy | |
| Parmelia caperata (L.) Ach. | |
Żółtlica chropowata (Flavoparmelia caperata (L.) Hale) – gatunek zlichenizowanego grzyba workowego (porostu) z rodziny tarczownicowatych (Parmeliaceae), rzędu misecznicowców (Lecanorales). Jedyny porost z tego rodzaju w Polsce.
Plecha
Plecha żółtlicy chropowatej jest listkowata, często duża (do 20 cm średnicy), żółtozielona lub żółtawa, w miejscach zacienionych szarozielona, o szerokich (do 1,5 cm), pofałdowanych i zwykle pomarszczonych odcinkach. Izydiów brak. Soralia wydłużone, na brzegach lub na powierzchni odcinków. Liczne, czarne chwytniki nie dochodzą do brzegu plechy; na obwodzie występuje szeroki pas bez chwytników. Miąższ i soralia P+ pomarańczowoczerwone, K-, C-. Owocniki – apotecja, występują wyjątkowo.
Rozmieszczenie i ekologia
Gatunek ten występuje na korze drzew, rzadziej na skałach, w miejscach o dużej wilgotności powietrza i podłoża, na niżu głównie w lasach, na wyżynach i w górach, również w miejscach otwartych. Porost dość częsty na południu Polski, na pozostałym obszarze kraju rzadki i ginący, wrażliwy na zanieczyszczenia powietrza.
Na Warmii i Mazurach gatunek ten występuje w dobrze zachowanych zbiorowiskach leśnych, głównie w rezerwatach przyrody, m.in. w rezerwacie Koniuszanka II oraz w Las Warmiński. Wyjątkowo spotkać go można na korze drzew w dobrze zachowanych alejach przydrożnych.
Wartość użytkowa
Gatunek ginący, umieszczony na czerwonej liście jako porost zagrożony wymarciem (EN). W Polsce podlega ścisłej ochronie.
Zobacz też
en.wikipedia.org, Flavoparmelia caperata [20.04.2014]
Bibliografia
Czyżewska Krystyna, Cieśliński Stanisław, Porosty – wskaźniki niżowych lasów puszczańskich w Polsce, "Monographiae Botanicae" 2003, z. 91, s. 223–239.
Cieśliński Stanisław, Czyżewska Krystyna, Fabiszewski Jerzy, Czerwona lista porostów w Polsce. Red list of the lichens in Poland, [w:] Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Red lists of plants and fungi in Poland, red. Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki, Władysław Wojewoda i Zbigniew Szeląg, Kraków 2006, s. 71–89.
Fałtynowicz Wiesław, Porosty w lasach. Przewodnik terenowy dla leśników i taksatorów, Warszawa, 2012.
