Grabnik

Grabnik
Grabnik. Wnętrze kościoła. Fot. Mieczysław Kalski
Rodzaj miejscowości	wieś sołecka
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	ełcki
Gmina	Stare Juchy
Liczba ludności (2010)	409
Strefa numeracyjna	(+48) 87
Kod pocztowy	19-330
Tablice rejestracyjne	NEL
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Grabnik
Położenie na mapie Polski Grabnik
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Grabnik (niem. Grabnick) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie ełckim, w gminie Stare Juchy. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa suwalskiego. W 2010 roku wieś liczyła 409 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Lucyna Tokarzewska.

Położenie

Grabnik znajduje się w odległości 12 km na północny wschód od Ełku nad Jeziorem Grabnickim (Grabnick See). Na południowy wschód od Grabnika leży jezioro Sawinda Mała oraz Sińczek (Szienszek See, Kleiner Grabnick See). Na wschód od miejscowości usytuowane jest jezioro Sawinda Wielka ('Grosser Sawinda See, Grosser Margen See).

Dzieje miejscowości

W 1484 roku komtur ryński Jerzy Ramung von Rameck nadał 60 łanów na prawie chełmińskim między jeziorami Rogale i Sawindą Wielką. Cztery łany przypadły sołtysowi Jerzemu Suczce, pozostałe otrzymali chłopi. Nazwa miejscowości wywodzi się od staropruskiego słowa grabnis oznaczającego buk. W XVI wieku w miejscowości funkcjonowała szkółka parafialna. Istnienie szkoły w latach 1740-1742 potwierdzają ówczesne spisy z tego okresu. Na początku XVII wieku wieś miała wyłącznie polski charakter. Najazdy tatarskie w roku 1656 dotknęły również Grabnik. Wieś została doszczętnie zniszczona. Zginęło 17 mieszkańców, a 174 zabrano w jasyr. W latach 1565–1566 został wybudowany kościół. W XVIII wieku Grabnik składał się z 63 domów. W 1821 roku wieś zamieszkiwały 482 osoby. W latach 90. XIX wieku liczba mieszkańców wzrosła do 800 osób. W 1890 roku na 2275 parafian przypadało 325 Niemców. W 1912 roku na 2100 parafian 1000 było Polakami. U progu II wojny światowej wieś liczyła 685 mieszkańców. Aktualnie jest siedzibą sołectwa.

Zabytki

• kościół wzniesiony w XVI wieku
• cmentarz wojenny z okresu I wojny światowej
• pomnik ku czci mieszkańców parafii poległych w czasie I wojny światowej

Religia

Tutejszy kościół od 1982 r. jest siedzibą parafii.

Bibliografia

Białuński Grzegorz, Kolonizacja „Wielkiej Puszczy” (do 1568 roku) – starostwa piskie, ełckie, straduńskie, zelkowskie i węgoborskie (węgorzewskie), Olsztyn 2002.
Kawecki Jan, Roman Bolesław, Ełk. Z dziejów miasta i powiatu, Olsztyn 1970.
Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany, red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.
Bank Danych lokalnych GUS [19.07.2013]
Deutsche Verwaltungsgeschichte [19.07.2013]
Olsztyńska Strona Rowerowa [19.07.2013]
Strona poświęcona cmentarzom i pomnikom wojennym w powiecie ełckim [19.07.2013]
Strona Urzędu Gminy Stare Juchy [30.08.2013]
Moje Mazury [08.07.2014]