Guzki

Guzki
Rodzaj miejscowości	wieś sołecka
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	piski
Gmina	Biała Piska
Liczba ludności (2010)	56
Strefa numeracyjna	(+48) 87
Kod pocztowy	12-230
Tablice rejestracyjne	NPI
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Guzki
Położenie na mapie Polski Guzki
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Guzki (niem. Gusken) – wieś sołecka w Polsce położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie piskim, w gminie Biała Piska. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa suwalskiego. W 2010 roku wieś liczyła 54 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Tomasz Rutkowski.

Położenie

Wieś położona jest południowo–wschodniej części województwa warmińsko–mazurskiego, na Równinie Mazurskiej, około 9 km na południowy zachód od Białej Piskiej, w pobliżu granicy z powiatem kolneńskim w województwie podlaskim.

Dzieje miejscowości

Pierwsze wzmianki o istnieniu osady pochodzą z 1446 roku, natomiast wieś jako dobra służebne lokowana została w 1471 roku na prawie magdeburskim na 10 łanach nadanych Jerzemu Guzce, od którego pochodzi nazwa miejscowości. Nieco później wieś powiększyła się o około 25 łanów. Na części gruntów przyznanych Guzkom wykształciła się następnie jeszcze jedna osada – Zdrojewo. Ostatecznie Guzki objęły 25 łanów, zaś Zdrojewo 10 łanów. W XV i XVI wieku wieś nazywana była Gussken, Gussky lub Guschkenn. W pierwszej połowie XVI wieku istniał w Guzkach niewielki folwark, który około 1555 roku został przeniesiony do wsi Łupki. Wieś poważnie ucierpiała podczas wielkiej epidemii dżumy, która dotarła tu w sierpniu 1710 roku; zmarło wówczas 64 mieszkańców.

W 1854 roku powstała we wsi szkoła, w której w roku 1935 zatrudnionych było dwóch nauczycieli, uczyło się 72 dzieci. Aktualnie wieś jest siedzibą sołectwa.

Liczba mieszkańców wsi Guzki w poszczególnych okresach:

• 1857 r. – 199 osób

• 1933 r. – 348 osób

• 1939 r. – 350 osób

Zabytki

• dawny cmentarz ewangelicki z XIX wieku
• zespół budynków szkolnych z początku XX wieku: szkoła i budynek gospodarczy, murowane
• dwa murowane domy z początku XX wieku (nr 11 i 14)

Bibliografia

Achremczyk Stanisław, Historia Warmii i Mazur, t. I, Olsztyn 2011.
Białuński Grzegorz, Kolonizacja „Wielkiej Puszczy” (do 1568 roku) – starostwa piskie, ełckie, straduńskie, zelkowskie i węgoborskie (węgorzewskie), Olsztyn 2002.
Białuński Grzegorz, Przyczynek do przebiegu zarazy dżumy w starostwie piskim w latach 1709-1711, Znad Pisy, nr 13/14, 2004/2005, ss. 51-57.
von Hippel Rudolf, Przegląd statystycznych i innych uwarunkowań powiatu Johannisburg na podstawie przeprowadzonego spisu powszechnego w dniu 3 grudnia 1867 r. wg zestawienia starosty von Hippela w roku 1868, Znad Pisy, nr 19-20, 2010-2011, ss. 83-157.
Pisz. Z dziejów miasta i powiatu, red. Wanda Korycka, Olsztyn 1970.
Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
Deutsche Verwaltungsgeschichte [27.08.2013]
Bank Danych Lokalnych [27.08.2013]
Strona Urzędu Gminy Biała Piska [27.08.2013]
Strona Gminy Biała Piska [20.09.2013]