Janina Wengris

Janina Wengris
Janina Wengris Źródło: www.uwm.edu.pl
Data i miejsce urodzenia	5 sierpnia 1907 r. Omsk
Data i miejsce śmierci	13 listopada 1978 r. Katowice
Zawód	zoolog, entomolog

Janina Wengris (ur. 5 sierpnia 1907 r. w Omsku, zm. 13 listopada 1978 r. w Katowicach) – zoolog, entomolog, współorganizatorka Wyższej Szkoły Rolniczej w Olsztynie, wykładowca akademicki.

Życiorys

Ojciec Janiny Wengris był inżynierem górnictwa. W 1909 roku rodzina zamieszkała na Śląsku.

Szkoła i wykształcenie

W 1925 roku ukończyła Państwowe Gimnazjum Realne w Zakopanem. W tym samym roku zaczęła studia na Wydziale Filozofii Uniwersytetu Jagiellońskiego. W 1926 roku wraz z rodzicami zamieszkała w Wilnie. Studia kontynuowała na Uniwersytecie Stefana Batorego. W 1933 roku uzyskała dyplom magistra zoologii. Doktorat obroniła na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu.

Praca

W roku 1929 podjęła pierwszą pracę jako zastępca asystenta w Zakładzie Zoologii wileńskiego uniwersytetu. Pierwsze teksty naukowe publikowała w wydawnictwach Towarzystwa Przyjaciół Nauk. W 1940 roku zaczęła pracować na Wydziale Medycznym. W czerwcu 1945 roku przyjechała do Kielc. Pracowała jako inspektor entomolog w Śląskiej Stacji Ochrony Roślin. We wrześniu 1946 roku objęła w Cieszynie stanowisko profesora kontraktowego zoologii i entomologii Państwowej Wyższej Szkoły Gospodarstwa Wiejskiego.

W 1950 roku wraz z innymi wykładowcami cieszyńskiej uczelni zamieszkała w Olsztynie. Rozpoczął się okres organizowania Wyższej Szkoły Rolniczej. Od września 1950 roku kierowała Katedrą Zoologii na Wydziale Zootechnicznym. Opublikowała kilkadziesiąt prac naukowych i artykułów. W 1964 roku uzyskała tytuł profesora nadzwyczajnego. W latach 1955–1956 był prodziekanem Wydziału Zootechnicznego. Od 1956 do 1959 roku pełniła obowiązki prorektora uczelni do spraw nauki. Badała faunę rezerwatów przyrodniczych Pojezierza Mazurskiego, kierowała zespołowymi badaniami Zakładu Zoologii i Zakładu Entomologii Stosowanej.

Działalność społeczna, kulturalna i naukowa

Była członkiem Komitetu Ochrony Przyrody i Komitetu Zoologicznego Polskiej Akademii Nauk, należała także do Ligi Ochrony Przyrody. Od 1956 roku Janina Wengris kierowała redakcją Zeszytów Naukowych Akademii Rolniczo-Technicznej w Olsztynie (seria Zootechnika). Zeszyt o numerze 207, opublikowany w 1980 roku, został poświęcony jej pamięci.

Odznaczenia

• Złoty Krzyż Zasługi (1952),
• Medal 10-lecia Polski Ludowej (1955),
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1960),
• Srebrna Odznaka Zasłużony dla Warmii i Mazur (1960),
• Złota Odznaka Ligi Ochrony Przyrody (1963),
• Złota Odznaka ZNP (1965),
• Odznaka Honorowa WSR (1965),
• Złota Odznaka Zasłużony dla Warmii i Mazur (1969),
• Odznaka Zasłużony Nauczyciel PRL (1962),
• Medal Komisji Edukacji Narodowej (1978),

Nagroda im. Janiny Wengris

Nagroda Marszałka Województwa Warmińsko-Mazurskiego im. prof. Janiny Wengris ma na celu wspieranie postaw proekologicznych oraz propagowanie działań i rozwiązań przyczyniających się do zmniejszenia zagrożenia środowiska naturalnego oraz do jego ochrony. Działalność osób, typowanych do nagrody jest ściśle związana z kształtowaniem postaw ekologicznych na obszarze województwa warmińsko-mazurskiego.

• 2015 - Laureatką została Alicja Szarzyńska, kierownik Olsztyńskiego Centrum Edukacji Ekologicznej, specjalistka doskonalenia nauczycieli w zakresie edukacji ekologicznej i geografii. Została jej przyznana nagroda pieniężna w wysokości 5 tys. zł oraz pamiątkowa statuetka.

• 2016 - Uroczyste podsumowanie III edycji konkursu o Nagrodę im. prof. Janiny Wengris odbyło się 13 czerwca 2016 r. w Muzeum Przyrody w Olsztynie.

Laureatem konkursu został prof. dr hab. Roch Mackowicz, któremu została przyznana nagroda pieniężna oraz pamiątkowa statuetka. Profesor to znany przyrodnik, ornitolog, wieloletni wykładowca akademicki, profesor Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego. Od wielu lat zasiada w prestiżowych gremiach, m.in. w Regionalnej Radzie Ochrony Przyrody w Olsztynie – członek Prezydium, a także w Radzie Naukowo-Społecznej LKP Lasy Mazurskie.

• 2017 - Laureatem IV edycji Nagrody im. prof. Janiny Wengris został Jan Hryniewicz, przedsiębiorca i pasjonat przyrody. Jest on inicjatorem corocznej akcji sprzątania lasów oraz organizatorem corocznej akcji zwalczania kłusownictwa. Ponadto realizował działanie polegające na wsiedlaniu bażanta na tereny dotychczas przez niego niezasiedlane oraz zasiedlanie łowisk dzikimi królikami. Jego dokonaniem jest także budowa domku myśliwskiego oraz sadyby myśliwskiej w miejscowości Baranówka, które pełnią ponadto funkcje edukacyjne – jest miejscem spotkań młodzieży, kynologów, ornitologów oraz leśników. Powołał do życia Stowarzyszenie Kół Łowieckich Ziemi Braniewskiej, którego celem statutowym jest ochrona i rozwój fauny i flory ziemi braniewskiej. Zainicjował także program aktywnej edukacji ekologicznej na obszarze ziemi braniewskiej, obejmujący zakładanie remiz śródpolnych, naturalnych schronień zwierzyny drobnej, bażantów, kuropatw, zajęcy. Dodatkowo corocznie prowadzi akcje sadzenia lasów i dokarmiania zwierząt.

Bibliografia

1. Chłosta Jan, Znani i nieznani olsztyniacy XIX i XX wieku, Olsztyn 1996.
2. https://pl.wikipedia.org/wiki/Janina_Wengris
3. http://archiwalnyportal.warmia.mazury.pl/srodowisko/nagroda-im-prof-janiny-wengris