Kamienie milowe

Kamienie milowe
Kamień milowy we wsi Lutry (gm. Kolno). Fot. Adam Płoski.
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	olsztyński
Gmina	Jeziorany
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Kamienie milowe
Położenie na mapie Polski Kamienie milowe
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Kamienie milowe – zabytki techniki związane z drogownictwem, zapisały się także w historii poczty regionu Warmii i Mazur. Tradycja ich umieszczania w pobliżu dróg sięga starożytnego Rzymu.

Charakterystyka

W pobliżu warmińsko-mazurskich dróg można natrafić na kilka rodzajów kamieni tworzących historyczną infrastrukturę komunikacyjną, wśród nich znajdują się także kamienie milowe. W państwie pruskim rozpoczęto ich ustawianie w 1722 r. W Prusach Wschodnich przy podziale milowym punktem wyjścia był główny węzeł komunikacyjny i stolica prowincji – Królewiec.

W większości ówczesne kamienie milowe były wykonywane z piaskowca w formie obelisku lub sześcianu; później ich formy zostały określone urzędowo. Powszechnym materiałem, z którego wyrabiano kamienie, stał się granit. W rozporządzeniu z 1835 r. określono parametry kamieni milowych, które ustawiano w miejscach, w których dotąd nie było żadnych oznaczeń odległościowych.

W momencie wprowadzenia w Niemczech systemu metrycznego w latach 1872–1873 oznaczenia kamieni milowych przestały automatycznie spełniać swoją rolę i tym samym kamienie utraciły swe znaczenie. Nieliczne z kamieni zostały oznaczone w nowy sposób lub przestawione. Te zachowane do dziś na terenie województwa warmińsko-mazurskiego to głównie cylindryczne kamienie milowe pochodzą z XIX w. Znajdują się one obecnie m.in. w Lutrach w gminie Kolno czy w Kętrzynie przy ul. Sikorskiego. W Kętrzynie ponadto, w pobliżu miejscowego zamku, przechowywane są odzyskane po kradzieży kamenie milowe znajdujące się pierwotnie przy drodze Święta Lipka – Reszel.

Zobacz też

Narodowy Instytut Dziedzictwa [08.02.2015]
Adam Płoski, Zapomniane zabytki przy drodze, sadybamazury.wordpress.com [08.02.2015]

Bibliografia

A. Płoski, Zapomniane zabytki przy drodze, [w:] Aleje przydrożne. Historia, znaczenie, zagrożenie, ochrona, Kadzidłowo-Olsztyn 2009, s. 140-153.