Lechowo

Lechowo
Kościół w Lechowie Fot.: © Mieczysław Wieliczko
Rodzaj miejscowości	wieś sołecka
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	braniewski
Gmina	Pieniężno
Liczba ludności (2010)	268
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Lechowo
Położenie na mapie Polski Lechowo
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Lechowo (niem. Lichtenau) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie braniewskim, w gminie Pieniężno. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa elbląskiego. Miejscowość w 2010 roku liczyła 268 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Paulina Ponichtera.

Położenie

Wieś położona jest w północnej części województwa warmińsko–mazurskiego, w południowo–zachodniej części Wzniesień Górowskich, 10 km na południowy wschód od Pieniężna i 18 km na północny wschód od Ornety, w pobliżu granicy z powiatem lidzbarskim.

Dzieje miejscowości

Wieś została założona na starym pruskim polu osadniczym zwanym Colkstitien. Przywilej lokacyjny otrzymała 23 października 1326 roku. Obejmowała wówczas 70 łanów, z których cztery przeznaczono dla kościoła, a siedem dla sołtysa; osadnikom przyznano jedenastoletnią wolniznę. W 1330 roku wieś otrzymała zgodę na założenie karczmy. Miejscowość znacznie ucierpiała podczas ostatniej wojny polsko–krzyżackiej – odłogiem leżało wówczas 41 spośród 59 łanów ziemi. Ponowne zasiedlenie szło bardzo powoli; wieś w pełni zagospodarowana została dopiero u schyłku XVI wieku. W 1656 roku było w Lechowie 20 gospodarzy (w tym dwóch sołtysów) oraz karczmarz. W 1783 roku była to wieś królewska. Kościół wybudowano już w XIV wieku, a w następnym stuleciu został on rozbudowany i podwyższony. Nie zachowały się źródła dotyczące istnienia ewentualnej szkoły parafialnej.

Przed wybuchem II wojny światowej większość mieszkańców utrzymywała się z rolnictwa i leśnictwa, 83 osoby pracowały w przemyśle i rzemiośle, a 22 w handlu i komunikacji.

Liczba mieszkańców i gospodarstw w poszczególnych latach:

• 1783 r. – 35 gospodarstw

• 1820 r. – 320 osób, 53 gospodarstwa

• 1857 r. – 510 osób

• 1905 r. – 622 osoby

• 1933 r. – 573 osoby

• 1939 r. – 590 osób, 133 gospodarstwa

Szkolnictwo

• szkoła podstawowa

Kultura

W miejscowości działa Stowarzyszenie Przyjaciół Lechowa "Lechowianie".

Religia

W Lechowie znajduje się siedziba parafii rzymskokatolickiej.

Zabytki

• kościół
• cmentarz przykościelny
• częściowo zachowany średniowieczny układ ruralistyczny

Bibliografia

Braniewo. Z dziejów miasta i powiatu, red. Andrzej Wakar i in., Olsztyn 1973.
Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany, red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.
Wojewódzka ewidencja zabytków [12.11.2013]
Strona Urzędu Gminy Pieniężno [12.11.2013]
Bank Danych Lokalnych GUS [12.11.2013]
Verwaltungsgeschichte [12.11.2013]