Lichtajny

Lichtajny
Rodzaj miejscowości	wieś sołecka
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	olsztyński
Gmina	Olsztynek
Liczba ludności (2010)	209
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Lichtajny
Położenie na mapie Polski Lichtajny
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Lichtajny (niem. Königlich Lichteinen, 1931–1939 r. Lichteinen bei Hohenstein, 1939-1945 r. Köllmisch Lichteinen) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie olsztyńskim, w gminie Olsztynek. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego. Miejscowość w 2010 roku była zamieszkana przez 209 osób. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Rafał Orzechowski.

Położenie

Miejscowość jest położona na Pojezierzu Olsztyńskim, w odległości 6 km na południowy zachód od Olsztynka, przy drodze prowadzącej do Drwęcka.

Dzieje miejscowości

Pierwsza wiadomość dotycząca wsi pochodzi z 1410 roku. Miejscowość została wówczas zniszczona w czasie w wojny polsko–krzyżackiej. W 1475 roku Lichtajny zostały nadane Piotrowi z Gąsiorowa. W kolejnych dziesięcioleciach wieś stanowiła własność rodziny Radzymińskich. W 1599 roku Lichtajny były zamieszkane wyłącznie przez ludność polską. Wieś ucierpiała w okresie wojen szwedzkich. W latach 1709–1711 Lichtajny, podobnie jak pozostała część Prus, borykała się ze strasznymi skutkami epidemii dżumy.

W 1894 roku zbudowana została linia kolejowa z Olsztynka do Ostródy – w Lichtajnach w tym czasie utworzono przystanek kolejowy. Do czasów dzisiejszych zachował się dawny budynek stacyjny. Szkoła podstawowa została założona w roku 1871. W 1939 roku wieś była zamieszkana przez 317 osób. W tym czasie w miejscowości działał sklep, poczta, karczma, szkoła i przystanek kolejowy. Po zakończeniu II wojny światowej Lichtajny zostały zasiedlone przez przybyszy z Kresów. Doszło również do likwidacji połączenia kolejowego Olsztynek – Ostróda. W 2005 roku Lichtajny były zamieszkane przez 194 osoby.

Kultura

W miejscowości działał zespół śpiewaczy "Lichtajninki".

Zabytki

• przydrożne kapliczki warmińskie
• przydrożne krzyże warmińskie
• budynek stacji kolejowej z końca XIX wieku
• budynek dawnej szkoły wiejskiej z II połowy XIX stulecia
• cmentarz ewangelicki z roku 1860, zlokalizowany w odległości 500 m od wsi, przy szosie do Olsztynka
• cmentarz ewangelicki z początków XX wieku, zlokalizowany przy drodze polnej w odległości 200 m na południe od wsi
• pozostałości dawnych wiaduktów i nasypów kolejowych – symboli zlikwidowanej linii kolejowej
• chałupa warmińska zbudowana w XIX wieku; drewniana z kamienną podmurówką

Bibliografia

Kuźniewski Bogumił, Olsztynek: miasto i gmina, Olsztynek 2007.
Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany, red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.
Bank Danych Lokalnych GUS [12.12.2013]
Dom Warmiński [12.12.2013]
Genealogy.net [12.12.2013]
Portal Informacyjny Olsztynka] [12.12.2013]
Wikpiedia [12.12.2013]