Muzeum Mazurskie w Działdowie

Muzeum Mazurskie w Działdowie – muzeum powstałe w lipcu 1927 roku z inicjatywy Józefa Biedrawy i Emilii Sukertowej-Biedrawiny. Muzeum znajdowało się w Mazurskim Domu Ludowym założonym 3 grudnia 1922 roku. Była to pierwsza tego typu instytucja poświęcona ludności mazurskiej.

Historia

Inicjatywa Biedrawów była wspierana przez Zrzeszenie Ewangelików Polaków, samorząd miasta Działdowa i instytucje kulturalne Lwowa. Opiekę nad Muzeum sprawowali członkowie Koła Krajoznawczego Młodzieży Mazurskiej im. Emilii Sukertowej-Biedrawiny, które powołano w 1926 roku przy Państwowym Seminarium Nauczycielskim w Działdowie. Celem Muzeum stało się zachowanie od zniszczenia wszelkich elementów mazurskiej tradycji i kultury. Uroczyste otwarcie placówki miało miejsce 17 lipca 1927 roku.

Eksponatów poszukiwano przede wszystkim na mazurskich wsiach, w domach rodzinnych uczniów Seminarium i członków Koła Krajoznawczego, a także wśród sąsiadów, krewnych i znajomych.

Placówka istniała do 1939 roku. Przed wybuchem wojny Rada Miejska przejęła muzeum z rąk Biedrawów. Planowano przenieść je do zamku, który wówczas remontowano. Większość zgromadzonych zbiorów zaginęła w czasie II wojny światowej.

W trakcie dwunastu lat istnienia Muzeum Emilia Sukertowa-Biedrawina zdołała zebrać sto kilkadziesiąt zabytkowych kafli będących niezwykłą formą ludowego rzemiosła. Najstarszy z nich pochodził z 1806 roku. Kafle zgromadzone w muzeum w przeważającej większości pochodziły z wytwórni w Nidzicy, która należała do rodziny Karpowiczów. Wyrabiano je z tłustej gliny, którą następnie wypalano, szlifowano piaskiem, dekorowano ręcznie, a na koniec pokrywano glazurą i ponownie wypalano. Sukertowa-Biedrawina zadbała także o przygotowanie plansz przedstawiających tradycyjne ubiory ludowe noszone w okolicach Działdowa. Pod koniec sierpnia 1939 roku zabytkowe kafle zostały zakopane w pobliskim ogrodzie. Niestety po wojnie nie udało się ich odnaleźć. Dopiero w latach 70. XX wieku część z nich odnalazła się na strychu budynku, w którym mieściła się placówka.

Zobacz też

Muzeum Mazurskie w Szczytnie
Mazurski Dom Ludowy w Działdowie

Bibliografia

Achremczyk Stanisław, Historia Warmii i Mazur, t. II, Olsztyn 2011.
Bystrzycki Piotr, Działdowszczyzna w latach II Rzeczypospolitej: życie społeczno-polityczne.
Cieszyniacy na Warmii i Mazurach, red. Andrzej Faruga, Stanisław Achremczyk, Olsztyn 2008. Działdowo, red. Wanda Korycka, Olsztyn 1966.
Mazury. Słownik stronniczy, ilustrowany, red. Waldemar Mierzwa, Dąbrówno 2008.
Szostakowska Małgorzata, Emilia Sukertowa-Biedrawina 1887-1970: zarys biograficzny, Olsztyn 1978.
Odachowski Marian Andrzej, Spacer po Działdowie, Działdowo 2009.
Wrzesiński Wojciech, Ruch polski na Warmii, Mazurach i Powiślu w latach 1920-1939, Olsztyn 1973.
palade.pl, Nieudana repolonizacja Mazurów z Działdowa [14.10.2014]