Ohar

Ohar
Tadorna tadorna`
Linnaeus, 1758
Tadorna tadorna Linnaeus, 1758
Samica. Fot. André Karwath. Źródło: Commons Wikimedia
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Rząd	blaszkodziobe
Rodzina	kaczkowate
Rodzaj	Tadorna
Gatunek	ohar
Synonimy
Anas Tadorna Linnaeus, 1758; podgorzelec, kaczka norowa

Ohar (Tadorna tadorna) – gatunek wędrownego (poza skrajnie zachodnimi i południowymi populacjami) ptaka wodnego z rodziny kaczkowatych (Anatidae). Osiąga długość ciała ok. 58-70 cm.

Samiec ohara.
Fot. Dick Daniels. Źródło: Commons Wikimedia

Charakterystyka

Kaczka większa od krzyżówki, o bardzo skontrastowanym ubarwieniu ułatwiającym jej identyfikację. Ubarwienie w większości białe, z głową i górną częścią szyi czarną o zielonym połysku (u samicy bardziej czarno-brązową), rdzawobrązową przepaską na piersi, skrzydła i pasy na grzbiecie czarne. Dziób czerwony, u samca ozdobiony guzem na czole. Dymorfizm płciowy jest słabo zaznaczony, samiec jest tylko nieco większy, a samica ma brunatną plamę na brzuchu i białe obrzeżenie rudego pasa na piersi.

Gatunek występuje na wybrzeżach morskich, gdzie gniazduje nad zatokami i jeziorami przymorskimi, a w okresie przelotów widuje się go w głębi lądu na stawach, dużych rzekach, jeziorach i zbiornikach zaporowych. Żywi się głównie drobnymi bezkręgowcami, żerując na lądzie lub w płytkiej wodzie, ale również roślinami, szczególnie wodorostami.

Gniazdo zakłada zwykle w jamie wykopanej przez samicę lub w króliczej, borsuczej czy lisiej norze o głębokości do 4 m. W przypadku braku nory zakłada lęg na powierzchni ziemi, dość często w rozbitych bunkrach, opuszczonych chatach, szczelinach skalnych lub między kamieniami. Rzadziej gniazduje w dziuplach drzew i gęstych krzewach. Gniazdo może znajdować się do 3 km od brzegu. Ohar wraca na tereny lęgowe parami w marcu, kwietniu.

Występowanie

Zamieszkuje wybrzeża Morza Północnego, Bałtyku i Morza Śródziemnego oraz pas od Morza Czarnego do północno-wschodnich Chin. Zimuje w zachodniej i południowej Europie nad Morzem Śródziemnym, w północnej Afryce, Azji Środkowej oraz na subkontynencie indyjskim. Latem, podczas pierzenia, największe stada spotyka się na wybrzeżu Morza Północnego między ujściami Łaby i Wezery. Przyloty w marcu i kwietniu, odloty w październiku, listopadzie.

W Polsce występuje bardzo nielicznie (łącznie 30–50 par), głównie na Wybrzeżu Bałtyku – skupiska lęgowe odkryto w rejonie Zatoki Puckiej, u ujścia Wisły, nad jeziorami Łebsko, Gardno, Jamno i Lubiatowskie, a najstarsze lęgowiska znajdują się na Helu. W głębi kraju pojawia się sporadycznie i nieregularnie.

Na Warmii i Mazurach ohara odnotowano m.in. na obszarze Natura 2000 Wysoczyzna Elbląska należącym do sieci Natura 2000 oraz w Rezerwacie Zatoki Elbląskiej.

W Polsce objęty całkowitą ochroną gatunkową, wymieniony w Polskiej Czerwonej Księdze Zwierząt, potencjalnie zagrożony z powodu niewielkiej populacji i presji człowieka w miejscach gniazdowania.

Zobacz też

Ohar, pl.wikipedia.pl [23.07.2014]
ptaki-polski.pl [23.07.2014]
ptaki.info [23.07.2014]

Bibliografia

Richarz Klaus, Ptaki – przewodnik, Warszawa 2009.
Stastny Karel, Ptaki wodne, Warszawa 1993.
Sterry P., Cleave A., Clements A., Goodfellow P., Ptaki Europy: przewodnik ilustrowany, Warszawa 2002.