Pomocnik baldaszkowy
To jest | Pomocnik baldaszkowy | |
| | |
| Chimaphila umbellata | |
| (L.) W. P. C. Barton | |
 Pomocnik baldaszkowy. Fot. Christian Fischer. Źródło: Commons Wikimedia | |
| Systematyka | |
| Królestwo | rośliny |
| Podkrólestwo | rośliny naczyniowe |
| Gromada | okrytonasienne |
| Klasa | dwuliścienne |
| Rząd | wrzosowce |
| Rodzina | wrzosowate |
| Rodzaj | pomocnik |
| Gatunek | pomocnik baldaszkowy |
| Synonimy | |
Pomocnik baldaszkowy (Chimaphila umbellata (L.) W.P.C. Barton) – gatunek rośliny z rodziny wrzosowatych (Ericaceae).
Spis treści
Morfologia
Pomocnik baldaszkowy to niewielka bylina (do 25 cm wysokości), z czołgającymi się, białymi korzeniami. Wzniesiona, nieco zdrewniała łodyga jest gruczołkowato owłosiona, ulistniona jedynie w dolnej części. Liście są zimotrwałe, drobne, skórzaste, lancetowate, z brzegu drobnopiłkowane, ciemnozielone, osadzone na krótkich ogonkach.
Kwiaty wyrastają pojedynczo na szczycie łodygi. Mają średnicę 4–6 cm, z pięcioma białymi lub różowawymi płatkami okwiatu o zarysie jajowatym, spodem owłosionymi. Roślina kwitnie w kwietniu i maju. Wytwarza dużo pyłku i jest zapylana przez owady. Pod wieczór kwiaty zamykają się i zwisają w dół. Owocem jest 5-komorowa torebka.
Rozmieszczenie i ekologia
Gatunek ten występuje w północnej, wschodniej i środkowej Europie, w centralnej Azji, w Północnej Ameryce od Kanady po Meksyk. W Polsce występuje na rozproszonych stanowiskach, głównie na niżu. Najczęściej spotykany jest na Pojezierzu Mazurskim, na Wyżynie Lubelskiej i Małopolskiej, nad dolną Wisłą i Odrą. W górach jest bardzo rzadki.
Pomocnik baldaszkowy to gatunek ciepłolubny i światłolubny. Występuje przeważnie na słonecznych wzgórzach, w świetlistych zaroślach z leszczyną i na obrzeżach lasów. Preferuje gleby typu rędziny gipsowe lub węglanowe. Jego populacje liczą do kilkuset osobników. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych jest to gatunek charakterystyczny dla borów sosnowych.
Na Warmii i Mazurach gatunek ten występuje m.in. w obszarze Natura 2000 Ostoja Napiwodzko-Ramucka.
Wartość użytkowa
Roślina objęta w Polsce ścisłą ochroną gatunkową. Zagrożeniem dla gatunku jest zrywanie go oraz wykopywanie z naturalnych siedlisk i przesadzanie do ogródków, a także użytkowanie gospodarcze stanowisk na których występuje.
Ciekawostki
Pomocnik baldaszkowy jest rośliną o właściwościach leczniczych.
Zobacz też
pl.wikipedia.org, pomocnik baldaszkowy [09.06.2014]
pl.wikipedia.org, Lista gatunków roślin objętych ścisłą ochroną w Polsce [08.06.2014]
Bibliografia
Laskowska Wanda, Rośliny borów, Warszawa 1963.
