Rogale (gmina Dźwierzuty)

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
Rogale

Rodzaj miejscowości wieś niesołecka
Państwo  Polska
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiat szczycieński
Gmina Dźwierzuty
Sołectwo Rańsk
Liczba ludności (2010) 139
Strefa numeracyjna (+48) 89
Kod pocztowy 12-120
Tablice rejestracyjne NSZ
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa lokalizacyjna województwa warmińsko-mazurskiego
Rogale
Rogale
Położenie na mapie Polski
Mapa lokalizacyjna Polski
Rogale
Rogale
Ziemia

{{#invoke:Koordynaty|szablon}}


Rogale (niem. Rogallen, od 1938 r. Rogenau) – wieś niesołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie szczycieńskim, w gminie Dźwierzuty. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego. W 2010 roku wieś liczyła 139 mieszkańców[1].

Położenie

Wieś położona jest na Pojezierzu Mazurskim, w południowo–wschodniej części województwa warmińsko–mazurskiego, w północnej części powiatu szczycieńskiego. Miejscowość leży w odległości 15 km na północny wschód od Dźwierzut, w pobliżu drogi wojewódzkiej nr 600 i granicy z powiatem mrągowskim.

Dzieje miejscowości

Początkowo w XV wieku istniał tu folwark wchodzący w skład dóbr rańskich i obejmujący 8 łanów. W 1539 roku liczył sześć gospodarstw. W następnych stuleciach był to samodzielny dwór, który w połowie XIX wieku obejmował ponad 41 łanów. W drugiej połowie XIX wieku wybudowano tu dwór z parkiem. W latach 20. XX wieku majątek liczył 650 ha, znajdowała się w nim gorzelnia.


Liczba mieszkańców i gospodarstw rolnych w poszczególnych okresach:

  • 1539 r. – 6 gospodarstw
  • 1782 r. – 12 gospodarstw
  • 1818 r. – 70 osób, 13 gospodarstw
  • 1939 r. – 255 osób

Zabytki

  • dobrze zachowane dawne założenie dworsko–folwarczne: dwór między parkiem a zabudowaniami gospodarczymi; przebudowywany po 1945 roku, w dużym stopniu zatracił dawny charakter; obecnie własność Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa; dwór zamieszkały przez kilka rodzin
  • park dworski o charakterze krajobrazowym
  • za parkiem na wzgórzu dawny cmentarz rodowy z murowaną z czerwonej cegły kaplicą rodową; kaplica w stanie ruiny, kilka zdewastowanych grobów
  • zabudowania gospodarcze, m.in. spichlerz z końca XIX wieku, czworaki

Turystyka

Miejscowość znajduje się na szlaku pałacowo-dworskim: MałszewkoBudyGrądyGrodziskaZalesie – Rogale – PrzytułyTargowska WolaPopowa WolaOrzynyTargowoJabłonka.

Bibliografia

Achremczyk Stanisław, Historia Warmii i Mazur, t. I, Olsztyn 2011.
Grabowski Sławomir, Z dziejów gminy Dźwierzuty, Rocznik Mazurski, t. 10, 2006, ss. 3–6.
Jackiewicz-Garniec Małgorzata, Garniec Mirosław, Pałace i dwory dawnych Prus Wschodnich, Olsztyn 2001.
Liżewska Iwona, Knercer Wiktor, Przewodnik po historii i zabytkach ziemi szczycieńskiej, Olsztyn 1998.
Szczytno. Z dziejów miasta i powiatu, red. Jan Jałoszyński i in., Olsztyn 1962.
Bank Danych Lokalnych GUS [28.09.2013]
Deutsche Verwaltungsgeschichte [28.09.2013]
Wojewódzka Ewidencja Zabytków [28.09.2013]

Przypisy

  1. łącznie Rogale i Przytuły