Tolniki Małe

Tolniki Małe
Rodzaj miejscowości	wieś sołecka
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	kętrzyński
Gmina	Reszel
Liczba ludności (2010)	72
Strefa numeracyjna	(+48) 89
Tablice rejestracyjne	NKE
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Tolniki Małe
Położenie na mapie Polski Tolniki Małe
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Tolniki Małe (niem. Tollnigk) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie kętrzyńskim, w gminie Reszel. Wieś w latach 1975–1998 należała administracyjnie do województwa olsztyńskiego. W 2010 roku wieś liczyła 72 mieszkańców. Obecnie sołtysem wsi jest Andżelika Filipiak.

Położenie

Miejscowość położona jest w odległości ok. 5 km od Reszla.

Dzieje miejscowości

W 1338 roku Prus o imieniu Tulniko otrzymał przywilej od biskupa warmińskiego i kapituły na założenie wsi, która liczyła 40 łanów (672 ha). Wieś miała nosić nazwę Saladin. Mieszkańcom, którzy byli zmuszani karczować puszczę, zostało przyznane 14 lat wolnych od czynszu. Pod wpływem Prusów zamieszkujących te tereny utrwaliła się nazwa od imienia ich ziomka – Tulnik. Słowo oznaczjące „dużo” było tłumaczone jako synonim pomyślności, jakiej doświadczyli tutejsi pół–rycerze, pół–chłopi, zwani „wolnymi”. W 1594 roku został tylko jeden z kategorii „wolnych”. Reszta nie sprostała obowiązkom i została przydzielona do chłopów czynszowych, obłożonych licznymi powinnościami.

W 1656 roku wieś miała 40 łanów, dwóch sołtysów, jednego „wolnego” i 9 chłopów czynszowych. Znajdowała się tu także karczma. W 1785 roku w Tolnikach były 32 chałupy, w 1820 roku 37 chałup i 204 mieszkańców, a w 1939 roku - 270 mieszkańców. Po wojnie istniała szkoła wieczorowa dla pracujących.

Religia

Wieś znajduje się na terenie parafii greckokatolickiej w Reszlu.

Zabytki

W centrum wsi stoi zabytkowa kapliczka z 1684 roku.

Ludzie związani z miejscowością

• Gerhard Fittkau - urodzony w Tolnikach duchowny rzymskokatolicki, profesor teologii, pisarz.

Bibliografia

Licharewa Zofia, Kętrzyn z dziejów miasta i powiatu, Olsztyn 1962.
Małecki Andrzej, Kętrzyn i okolice. Informator turystyczny, 1990. Michniewska-Szczepkowska Barbara, Szczepkowski Bohdan, Województwo olsztyńskie, środowisko geograficzne tekst i mapy krajoznawcze, Olsztyn 1969.
Panfil Jan, Pojezierze Mazurskie, Warszawa 1968.
Bank Danych Lokalnych GUS [12.11.2013]