Turowo (gmina Pisz)

Turowo
Rodzaj miejscowości	wieś sołecka
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	piski
Gmina	Pisz
Liczba ludności (2010)	330
Strefa numeracyjna	(+48) 87
Kod pocztowy	12-200
Tablice rejestracyjne	NPI
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Turowo
Położenie na mapie Polski Turowo
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Turowo (niem. Turowen, od 1938 r. Turau) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie piskim, w gminie Pisz. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa suwalskiego. W 2010 roku wieś liczyła 330 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Grażyna Cicha.

Położenie

Wieś położona jest 14 km na południe od Pisza, na wschód od drogi krajowej nr 63, w pobliżu granicy z powiatem kolneńskim w województwie podlaskim. W Turowie zaczyna swój bieg strumyk Dziadówka, lewy dopływ Pisy, a na wschód od wsi płynie strumyk Jankowa Struga, prawy dopływ Wincenty.

Dzieje miejscowości

Osada istniała już w 1424 roku, gdy o 60 łanów dąbrowy w tej okolicy starał się niejaki Jone. Przywilej został wydany w 1429 roku dla Mikołaja von Sernaw na prawie chełmińskim na 50 łanów. Okolica ta już wówczas zwana była Thuraw. W 1445 roku wieś należała do niejakiego Tomka i zwana była Tomken feld; z kolei w XVI wieku Turowo, Rakówko i dwa inne majątki (Siedliska i Lipniki) znajdowały się w posiadaniu jednej rodziny i wszystkie je łącznie nazywano Krzysztofami. Tak więc w XV i XVI wieku zmiany nazw są dla tych dóbr charakterystyczne i prawdopodobnie wiązały się z kolejnymi właścicielami: Thuraw,Turenn, Tomken feld, Turoβtzicken, Turoffczicken, Stennicko Turoffsken, Krzysztofy, alten Christffs; ostatecznie jednak utrwaliła się nazwa Turowen. W 1750 roku wieś należała do Urszuli Ślesińskiej i Stanisława Karpińskiego.

Szkoła we wsi powstała w 1737 roku. W 1935 roku dwóch nauczycieli zajmowało się tu edukacją 82 dzieci.

Aktualnie wieś jest siedzibą sołectwa.

Liczba mieszkańców w poszczególnych okresach:

• 1857 r. – 304 osoby

• 1864 r. – 333 osoby

• 1867 r. – 320 osób

• 1933 r. – 364 osoby

• 1939 r. – 305 osób

• 1988 r. – 300 osób (łącznie z Turowem Dużym)

Zabytki

• dawny cmentarz ewangelicki z XIX wieku, wpisany do gminnej ewidencji zabytków

Bibliografia

Achremczyk Stanisław, Historia Warmii i Mazur, t. I, Olsztyn 2011.
Białuński Grzegorz, Kolonizacja „Wielkiej Puszczy” (do 1568 roku) – starostwa piskie, ełckie, straduńskie, zelkowskie i węgoborskie (węgorzewskie), Olsztyn 2002.
Gąsiorowski Andrzej, Podróże historyczne i krajoznawcze po pograniczu pruskim 1466-1939, Olsztyn 2005.
von Hippel Rudolf, Przegląd statystycznych i innych uwarunkowań powiatu Johannisburg na podstawie przeprowadzonego spisu powszechnego w dniu 3 grudnia 1867 r. wg zestawienia starosty von Hippela w roku 1868, Znad Pisy, nr 19–20, 2010–2011, ss. 83–157.
Kossert Andreas, Mazury. Zapomniane Południe dawnych Prus Wschodnich, przeł. Barbara Ostrowska, Warszawa 2004.
Pisz. Z dziejów miasta i powiatu, red. Wanda Korycka, Olsztyn 1970.
Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
Worobiec Antoni, Worobiec Krzysztof A., Z dziejów szkolnictwa na Ziemi Piskiej, Znad Pisy, nr 13/14, 2004/2005, ss. 73–90.
Deutsche Verwaltungsgeschichte [05.08.2013]
Bank Danych Lokalnych GUS [05.08.2013]
Strona Urzędu Gminy Pisz [05.08.2013]