Kamień (gmina Ruciane-Nida): Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja zweryfikowana] |
(→Dzieje miejscowości) |
|||
| (Nie pokazano 8 wersji utworzonych przez 3 użytkowników) | |||
| Linia 6: | Linia 6: | ||
|dopełniacz wsi = | |dopełniacz wsi = | ||
|zdjęcie = Kamień zimą.jpg | |zdjęcie = Kamień zimą.jpg | ||
| − | |opis zdjęcia = Kamień zimą | + | |opis zdjęcia = Kamień zimą.<br>Źródło: [http://kamien.spanie.pl/noclegi/0/0/kamien/fotogaleria#a www.kamien.spanie.pl] |
|rodzaj miejscowości = | |rodzaj miejscowości = | ||
|województwo = warmińsko-mazurskie | |województwo = warmińsko-mazurskie | ||
| Linia 14: | Linia 14: | ||
|sołectwo = Iznota | |sołectwo = Iznota | ||
|wysokość = | |wysokość = | ||
| − | |liczba ludności = 54<ref>Łącznie: | + | |liczba ludności = 54<ref>Łącznie: Iznota, Bartlewo, Gąsior i Kamień.</ref> |
|rok = 2010 | |rok = 2010 | ||
|strefa numeracyjna = | |strefa numeracyjna = | ||
| Linia 28: | Linia 28: | ||
|wikisłownik = | |wikisłownik = | ||
|www = | |www = | ||
| − | }} | + | }} |
| − | ''' Kamień ''' (niem. ''Kamien'', od 1938 r. ''Keilern'') – | + | ''' Kamień ''' (niem. ''Kamien'', od 1938 r. ''Keilern'') – wieś niesołecka położona w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat piski|powiecie piskim]], w [[Ruciane-Nida (gmina miejsko-wiejska)|gminie Ruciane-Nida]]. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa suwalskiego. W latach 1946–1972 wieś wchodziła w skład powiatu mrągowskiego. |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| + | Miejscowość w 2010 roku liczyła 54 mieszkańców (łącznie z [[Iznota|Iznotą]], [[Bartlewo|Bartlewem]] i [[Gąsior|Gąsiorem]]). Wieś wchodzi w skład sołectwa Iznota, w którym funkcję sołtysa sprawuje obecnie [[Józef Sater]]<ref>[http://bip.ruciane-nida.pl/index.php?k=113 bip.ruciane-nida.pl] [05.03.2014]</ref>. | ||
| + | <br/><br/> | ||
== Położenie == | == Położenie == | ||
| − | + | Wieś położona jest we wschodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na obszarze [[Kraina Wielkich Jezior Mazurskich|Krainy Wielkich Jezior Mazurskich]], w [[Puszcza Piska|Puszczy Piskiej]], na zachodnim brzegu [[Jezioro Bełdany|jeziora Bełdany]], 7 km na północ od [[Ruciane-Nida|Rucianego-Nidy]], 14 km na południe od [[Mikołajki|Mikołajek]]. Około 1,5 km na północny wschód od osady znajduje się niewielkie (ok. 4 ha) jeziorko [[Jezioro Gryżewko|Gryżewko]]. Binduga położona ok. 1 km na południe od Kamienia nosi nazwę Siekierniak (tak samo jak znajdująca się w pobliżu wysepka na Bełdanach). | |
<br/> | <br/> | ||
| − | |||
== Dzieje miejscowości == | == Dzieje miejscowości == | ||
| − | Wieś powstała w ramach kolonizacji południowo-wschodnich obszarów [[Prusy Królewskie|Prus Królewskich]] jako [[osadnictwo szkatułowe|osada szkatułowa]]. Jej nazwa wywodzi się od dużego głazu, który wedle miejscowego podania miał niegdyś służyć do | + | Wieś powstała w ramach kolonizacji południowo-wschodnich obszarów [[Prusy Królewskie|Prus Królewskich]] jako [[osadnictwo szkatułowe|osada szkatułowa]]. Jej nazwa wywodzi się od dużego głazu narzutowego, który wedle miejscowego podania miał niegdyś służyć do składania ofiar. W 1707 roku pastor Rafał Skierło z [[Rozogi (gmina Rozogi)|Rozóg]] w [[powiat szczycieński|powiecie szczycieńskim]] założył wieś na [[prawo chełmińskie|prawie chełmińskim]], która objęła cztery łany. Pastor otrzymał siedem lat [[wolnizna|wolnizny]], a po tym czasie miał płacić czynsz roczny w wysokości 12 marek od łanu. Przyznano mu ponadto prawo do pozyskiwania budulca z lasów królewskich oraz wolne rybołówstwo w jeziorze Bełdany na własne potrzeby. Około 1740 roku założono we wsi szkołę, jednak działała ona krótko. W 1785 roku w Kamieniu było dziewięć gospodarstw, w roku 1839 osiem budynków mieszkalnych i 87 mieszkańców, zaś w 1857 roku – 80 mieszkańców. W początkach następnego stulecia (1925) mieszkało tu 30 osób. Do 1945 roku wieś należała do parafii ewangelickiej w [[Ukta|Ukcie]]. |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | + | Po II wojnie światowej Kamień włączono do sołectwa Iznota; do 1972 roku należał on najpierw do gminy, a później gromady Ukta w powiecie mrągowskim. Warto jednak zaznaczyć, że wieś została ponownie zasiedlona dopiero w maju 1953 roku. W powojennych spisach powszechnych Kamień był ujmowany łącznie z Iznotą i pozostałymi miejscowościami sołectwa: [[Bartlewo|Bartlewem]] i Gąsiorem. W tym czasie w dalszym ciągu była to niewielka osada, która z czasem przekształciła się w miejscowość letniskową. W Kamieniu i okolicach zakładano liczne zakładowe ośrodki sportowo-wypoczynkowe. Miejscowy Ośrodek Turystyki Wodnej w 1984 roku dysponował 40 stałymi oraz 300 sezonowymi miejscami noclegowymi. W sezonie czynna tu była wypożyczalnia sprzętu turystycznego oraz przystań [[Żegluga Mazurska|Żeglugi Mazurskiej]]. | |
| + | Obecnie Kamień jest istotnym punktem na szlaku żeglarskim Wielkich Jezior Mazurskich (odcinek Ruciane-Nida – Mikołajki). Znajduje się tu ośrodek wypoczynkowy oferujący miejsca noclegowe, jadalnię, bufet, wypożyczalnię sprzętu wodnego i turystycznego. | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | |||
== Zabytki == | == Zabytki == | ||
| − | * | + | *dawny cmentarz ewangelicki |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
{{Przypisy}} | {{Przypisy}} | ||
<references/> | <references/> | ||
| − | |||
| − | |||
== Zobacz też == | == Zobacz też == | ||
| − | *[[Kamień ( | + | *[[Kamień (gmina Iława)]] |
| − | *[[Kamień ( | + | *[[Kamień (gmina Korsze)]] |
| + | == Bibliografia == | ||
| + | ''Mrągowo. Z dziejów miasta i powiatu'', red. Andrzej Wakar, Olsztyn 1975.<br/> | ||
| + | ''Pisz. Z dziejów miasta i powiatu'', red. Wanda Korycka, Olsztyn 1970.<br/> | ||
| + | ''Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch'', Königsberg 1857.<br/> | ||
| + | Śliwiński Józef, ''Z dziejów Rucianego-Nidy i okolic'', Olsztyn 1993.<br/> | ||
| + | ''Warmia i Mazury. Przewodnikilustrowany'', red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.<br/> | ||
| + | [http://www.wuoz.olsztyn.pl/| Wojewódzka ewidencja zabytków] [05.03.2014]<br/> | ||
| + | [http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims| Bank Danych Lokalnych GUS] [05.03.2014]<br/> | ||
| + | [http://www.verwaltungsgeschichte.de/sensburg.html| verwaltungsgeschichte.de] [05.03.2014] | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | [[Kategoria: Miejscowość]] [[Kategoria: Powiat piski]] [[Kategoria: | + | [[Kategoria: Miejscowość]] [[Kategoria: Powiat piski]] [[Kategoria: Ruciane-Nida (gmina miejsko-wiejska)]] [[Kategoria: Wsie niesołeckie]] [[Kategoria: 1701-1800]] |
Aktualna wersja na dzień 07:58, 15 lut 2015
| Kamień | |
| | |
 Kamień zimą.
Źródło: www.kamien.spanie.pl | |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | piski |
| Gmina | Ruciane-Nida |
| Sołectwo | Iznota |
| Liczba ludności (2010) | 54[1] |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Kamień | |
| Położenie na mapie Polski  Kamień | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Kamień (niem. Kamien, od 1938 r. Keilern) – wieś niesołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie piskim, w gminie Ruciane-Nida. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa suwalskiego. W latach 1946–1972 wieś wchodziła w skład powiatu mrągowskiego.
Miejscowość w 2010 roku liczyła 54 mieszkańców (łącznie z Iznotą, Bartlewem i Gąsiorem). Wieś wchodzi w skład sołectwa Iznota, w którym funkcję sołtysa sprawuje obecnie Józef Sater[2].
Położenie
Wieś położona jest we wschodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na obszarze Krainy Wielkich Jezior Mazurskich, w Puszczy Piskiej, na zachodnim brzegu jeziora Bełdany, 7 km na północ od Rucianego-Nidy, 14 km na południe od Mikołajek. Około 1,5 km na północny wschód od osady znajduje się niewielkie (ok. 4 ha) jeziorko Gryżewko. Binduga położona ok. 1 km na południe od Kamienia nosi nazwę Siekierniak (tak samo jak znajdująca się w pobliżu wysepka na Bełdanach).
Dzieje miejscowości
Wieś powstała w ramach kolonizacji południowo-wschodnich obszarów Prus Królewskich jako osada szkatułowa. Jej nazwa wywodzi się od dużego głazu narzutowego, który wedle miejscowego podania miał niegdyś służyć do składania ofiar. W 1707 roku pastor Rafał Skierło z Rozóg w powiecie szczycieńskim założył wieś na prawie chełmińskim, która objęła cztery łany. Pastor otrzymał siedem lat wolnizny, a po tym czasie miał płacić czynsz roczny w wysokości 12 marek od łanu. Przyznano mu ponadto prawo do pozyskiwania budulca z lasów królewskich oraz wolne rybołówstwo w jeziorze Bełdany na własne potrzeby. Około 1740 roku założono we wsi szkołę, jednak działała ona krótko. W 1785 roku w Kamieniu było dziewięć gospodarstw, w roku 1839 osiem budynków mieszkalnych i 87 mieszkańców, zaś w 1857 roku – 80 mieszkańców. W początkach następnego stulecia (1925) mieszkało tu 30 osób. Do 1945 roku wieś należała do parafii ewangelickiej w Ukcie.
Po II wojnie światowej Kamień włączono do sołectwa Iznota; do 1972 roku należał on najpierw do gminy, a później gromady Ukta w powiecie mrągowskim. Warto jednak zaznaczyć, że wieś została ponownie zasiedlona dopiero w maju 1953 roku. W powojennych spisach powszechnych Kamień był ujmowany łącznie z Iznotą i pozostałymi miejscowościami sołectwa: Bartlewem i Gąsiorem. W tym czasie w dalszym ciągu była to niewielka osada, która z czasem przekształciła się w miejscowość letniskową. W Kamieniu i okolicach zakładano liczne zakładowe ośrodki sportowo-wypoczynkowe. Miejscowy Ośrodek Turystyki Wodnej w 1984 roku dysponował 40 stałymi oraz 300 sezonowymi miejscami noclegowymi. W sezonie czynna tu była wypożyczalnia sprzętu turystycznego oraz przystań Żeglugi Mazurskiej.
Obecnie Kamień jest istotnym punktem na szlaku żeglarskim Wielkich Jezior Mazurskich (odcinek Ruciane-Nida – Mikołajki). Znajduje się tu ośrodek wypoczynkowy oferujący miejsca noclegowe, jadalnię, bufet, wypożyczalnię sprzętu wodnego i turystycznego.
Zabytki
- dawny cmentarz ewangelicki
Przypisy
- ↑ Łącznie: Iznota, Bartlewo, Gąsior i Kamień.
- ↑ bip.ruciane-nida.pl [05.03.2014]
Zobacz też
Bibliografia
Mrągowo. Z dziejów miasta i powiatu, red. Andrzej Wakar, Olsztyn 1975.
Pisz. Z dziejów miasta i powiatu, red. Wanda Korycka, Olsztyn 1970.
Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
Śliwiński Józef, Z dziejów Rucianego-Nidy i okolic, Olsztyn 1993.
Warmia i Mazury. Przewodnikilustrowany, red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.
Wojewódzka ewidencja zabytków [05.03.2014]
Bank Danych Lokalnych GUS [05.03.2014]
verwaltungsgeschichte.de [05.03.2014]
