Biskupiec (powiat nowomiejski)

Biskupiec
Herb Biskupca Wikipedia [12.09.2013]
Rodzaj miejscowości	wieś gminna
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	nowomiejski
Gmina	Biskupiec
Liczba ludności (2010)	1 913
Strefa numeracyjna	(+48) 56
Kod pocztowy	13 - 340
Tablice rejestracyjne	NNM
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Biskupiec
Położenie na mapie Polski Biskupiec
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Biskupiec Pomorski (potocznie Biskupiec, niem. Bischofswerder) – wieś gminna w Polsce w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie nowomiejskim, w gminie Biskupiec. W latach 1331–1946 Biskupiec posiadał prawa miejskie. Obecnie siedziba gminy Biskupiec. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa toruńskiego. W 2010 roku wieś liczyła 1 913 mieszkańców. Obecnie funkcję wójta pełni Krystyna Chylińska.

Kościół św. Jana Nepomucena i Matki Boskiej Różańcowej. Fot. Dosp84. Źródło: Commons Wikimedia [12.09.2013]

Położenie

Miejscowość położona jest z dala od głównych szlaków komunikacyjnych i znanych tras turystycznych, po obu stronach drogi wojewódzkiej nr 538.

Dzieje miejscowości

Miejscowość lokowano w 1325 r. jako Bischofswerder – Ostrów Biskupi. Obecna nazwa pochodzi od jej lokatorów, darczyńców i właścicieli – biskupów. Biskupiec Pomorski założył biskup pomezański Rudolf. W 1339 r. Biskupiec otrzymał prawa miejskie, kościół i mury obronne, które posiadały trzy bramy wjazdowe: Prabucką, zwaną też Kisielicką lub Piotrowską, Lipnikowską i Słupnikowską (żadna nie zachowała się do czasów współczesnych). Miasto, w początkowym okresie funkcjonowania, należało do biskupów pomezańskich. Rynek biskupiecki miał kształt prostokąta o wymiarach 80 na 60 metrów. Dwie główne ulice wychodziły z jego rogów, trzecia z boku. W 1540 r. wprowadzono tutaj reformację, ale jeszcze w poł. XVII w. połowę ludności uznawano za katolicką.

W XVIII w. w mieście odbywało się rocznie ok. 8 jarmarków. W okolicy ceniono biskupieckie wyroby szewskie, sukiennicze i garbarskie. W drugiej poł. XIX w. żyło tutaj 2082 mieszkańców, w tym 200 katolików, a resztę stanowili izraelici i ewangelicy. Pod koniec XIX w. powstała w Biskupcu stacja kolejowa. Po Traktacie Wersalskim było to miasto graniczne między Polską a Niemcami. W wyniku plebiscytów miasto pozostało w granicach Niemiec. Biskupiec został zniszczony w wyniku II wojny światowej. Ludność wysiedlono do Niemiec i zastąpiono polskimi przesiedleńcami. Centrum miasta nie odbudowano, a Biskupiec uznano za wieś.

Gospodarka

W obrębie miejscowości funkcjonują przedsiębiorstwa produkcyjno–usługowo–handlowe: Pomarol, Seticomp w Biskupcu, Mazuria, Trakt-Met.

Kultura

We wsi działa Gminny Ośrodek Kultury i Zespół "Byle babki". Od 2001 r. odbywa się Wojewódzki Konkurs Zespołów Teatralnych "O Laur Złotej Rybki".

Religia

W miejscowości znajduje się siedziba parafii rzymskokatolickiej pw. św. Jana Nepomucena i Matki Bożej Różańcowej.

Edukacja

W Biskupcu działa Szkoła Podstawowa im. Mikołaja Kopernika.

Bezpieczeństwo

We wsi funkcjonuje Ochotnicza Straż Pożarna.

Sport

Działa tutaj GKS OSSA.

Ludzie związani z miejscowością

• Kazimierz Tomaszewski – od 1991 r. wójt gminy, Prezes Zarządu Ochotniczych Straży Pożarnych w Biskupcu
• Ewa Barbara Dembek (ur. 1959) – samorządowiec, społecznik, animator kultury, założycielka Grupy Cyrkowej "Heca", radna gminy i starosta powiatu nowomiejskiego

Zabytki

• kamienica z XIX w.;
• kościół katolicki z lat 1331–1340, przebudowany w XVI w., XVIII w. i XIX w.
• neogotycki kościół pw. św. Jana Nepomucena i Matki Bożej Różańcowej z XIX w.
• pozostałości murów obronnych

Bibliografia

Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. I, pod red. Bronisława Chelbowskiego, Filipa Sulimierskiego, Władysława Walewskiego, Warszawa 1880, 960 ss.
Wikipedia [12.09.2013]
Globtroter [12.09.2013]
Strona Gminy Biskupiec [12.09.2013]