Stara Różanka: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja zweryfikowana] | [wersja zweryfikowana] |
| (Nie pokazano 2 wersji utworzonych przez jednego użytkownika) | |||
| Linia 6: | Linia 6: | ||
|dopełniacz wsi = Starej Różanki | |dopełniacz wsi = Starej Różanki | ||
|zdjęcie = Stara Różanka.jpg | |zdjęcie = Stara Różanka.jpg | ||
| − | |opis zdjęcia = Stara Różanka [http://commons.wikimedia.org/wiki/Stara_R%C3%B3%C5%BCanka#mediaviewer/File:2008-02_Stara_R%C3%B3%C5%BCanka_4.jpg | + | |opis zdjęcia = Stara Różanka. Fot. Ralf Lotys. Źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/Stara_R%C3%B3%C5%BCanka#mediaviewer/File:2008-02_Stara_R%C3%B3%C5%BCanka_4.jpg Commons Wikimedia] [10.12.2014] |
|rodzaj miejscowości = | |rodzaj miejscowości = | ||
|województwo = warmińsko-mazurskie | |województwo = warmińsko-mazurskie | ||
| Linia 28: | Linia 28: | ||
|wikisłownik = | |wikisłownik = | ||
|www = | |www = | ||
| − | }} | + | }} |
| − | ''' Stara Różanka ''' (niem. ''Alt Roesenthal'') – wieś sołecka położona w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[Powiat kętrzyński|powiecie kętrzyńskim]], w [[Kętrzyn (gmina wiejska)|gminie Kętrzyn]]. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do | + | ''' Stara Różanka ''' (niem. ''Alt Roesenthal'') – wieś sołecka położona w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[Powiat kętrzyński|powiecie kętrzyńskim]], w [[Kętrzyn (gmina wiejska)|gminie Kętrzyn]]. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego. W 2010 roku wieś liczyła 166 mieszkańców. Aktualnie funkcję sołtysa sprawuje [[Zbigniew Rucin]]<ref>[http://bip.warmia.mazury.pl/ketrzyn_gmina_wiejska/152/Jednostki_pomocnicze bip.warmia.mazury.pl] [10.12.2014]</ref>. |
| − | [[File:Zabytkowy wiatrak w Starej Różance.jpg|thumb|290 px|right|Zabytkowy wiatrak w Starej Różance [http://commons.wikimedia.org/wiki/Stara_R%C3%B3%C5%BCanka#mediaviewer/File:2008-02_Stara_R%C3%B3%C5%BCanka_1.jpg | + | <br/><br/> |
| + | [[File:Zabytkowy wiatrak w Starej Różance.jpg|thumb|290 px|right|Zabytkowy wiatrak w Starej Różance. Fot. Ralf Lotys. Źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/Stara_R%C3%B3%C5%BCanka#mediaviewer/File:2008-02_Stara_R%C3%B3%C5%BCanka_1.jpg Commons Wikimedia] [10.12.2014]]] | ||
== Charakterystyka fizjograficzna == | == Charakterystyka fizjograficzna == | ||
Miejscowość jest położona w odległości 5 km od [[Kętrzyn|Kętrzyna]]. | Miejscowość jest położona w odległości 5 km od [[Kętrzyn|Kętrzyna]]. | ||
<br/> | <br/> | ||
== Dzieje miejscowości == | == Dzieje miejscowości == | ||
| − | Miejscowość została założona jako wieś czynszowa na prawie | + | Miejscowość została założona jako wieś czynszowa na prawie chełmińskim w roku 1399. We wsi działała wówczas karczma. W 1482 roku został wydany nowy przywilej lokacyjny. Miało to związek ze zniszczeniem i opustoszeniem wsi w okresie walk [[Związek Pruski|Związku Pruskiego]]. |
| + | |||
| + | Miejscowy kościół został wzniesiony pod koniec XIV wieku. Do 1725 roku był filią [[lkwim:Bazylika świętego Jerzego w Kętrzynie|kościoła pw. św. Jerzego]] w Kętrzynie. W 1720 roku kościół w Starej Różance został rozebrany. W 1697 roku wieś została przekazana [[Samuel Suchodolec|Samuelowi Suchodolcowi]], kartografowi na usługach elektora brandenburskiego Fryderyka, późniejszego króla pruskiego. Suchodolec był [[Arianie|arianinem]]. W Starej Różance wybudował pałac, w którym wychowywał swoich synów: Jana Władysława, Stefana Tobiasza i Fryderyka Samuela. Ostatni z wymienionych przejął opiekę nad majątkiem. Nie wiadomo kiedy i z jakiego powodu Suchodolcowie opuścili ostatecznie Starą Różankę. | ||
| + | |||
| + | Począwszy od XVI wieku w miejscowości mieszkało wielu Polaków. Ich obecność została odnotowana jeszcze w 1848 roku. Pod koniec XVIII stulecia miejscowość składała się z 20 domów. W 1817 roku liczyła 168 mieszkańców. W połowie XIX wieku w majątku rezydowała rodzina Pohlów. W 1889 roku obszar dóbr obejmował powierzchnię 356 ha. W 1924 roku właścicielem Starej Różanki został Fritz Feyerabend. W tym okresie we wsi istniało 11 gospodarstw. W 1939 roku miejscowość była zamieszkana przez 418 osób, a w 1970 liczyła 236 mieszkańców. W tym okresie w Starej Różance funkcjonowała ośmioklasowa szkoła podstawowa | ||
| − | |||
| − | |||
== Zabytki == | == Zabytki == | ||
| − | *Zespół dworski z | + | *Zespół dworski z drugiej poł. XVII–XVIII w.; budynki gospodarcze, pozostałości parku, pozostałości fundamentów dworu |
*[[Wiatrak w Starej Różance|Wiatrak]] typu holenderskiego z przełomu XVIII i XIX wieku; obecnie własność prywatna | *[[Wiatrak w Starej Różance|Wiatrak]] typu holenderskiego z przełomu XVIII i XIX wieku; obecnie własność prywatna | ||
*Cmentarz otwarty w 1800 r. | *Cmentarz otwarty w 1800 r. | ||
*Cmentarz otwarty w 1850 r. | *Cmentarz otwarty w 1850 r. | ||
| + | {{Przypisy}} | ||
| + | <references/> | ||
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
Achremczyk Stanisław, ''Historia Warmii i Mazur'', t. I-II, Olsztyn 2010–2011.<br/> | Achremczyk Stanisław, ''Historia Warmii i Mazur'', t. I-II, Olsztyn 2010–2011.<br/> | ||
| Linia 50: | Linia 55: | ||
''Kętrzyn. Z dziejów miasta i okolic'', red. Aniela Bałanda, Olsztyn 1978.<br/> | ''Kętrzyn. Z dziejów miasta i okolic'', red. Aniela Bałanda, Olsztyn 1978.<br/> | ||
''Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany'', red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001. <br/> | ''Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany'', red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001. <br/> | ||
| − | [http://stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims | + | [http://stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims Bank Danych Lokalnych GUS] [12.12.2014].<br/> |
| − | [http://www.jerzysikorski.pl/historia-miejscowo%C5%9Bci-na-obszarze-gminy-k%C4%99trzyn | + | [http://www.jerzysikorski.pl/historia-miejscowo%C5%9Bci-na-obszarze-gminy-k%C4%99trzyn jerzysikorski.pl, Historia wsi Stara Różanka] [12.12.2014]<br/> |
<br/> | <br/> | ||
| − | + | [[Kategoria: Miejscowość]] [[Kategoria: Powiat kętrzyński]] [[Kategoria: Kętrzyn (gmina wiejska)]] [[Kategoria: Wsie sołeckie]] [[Kategoria: 1301-1400]] | |
| − | |||
| − | |||
| − | [[Kategoria: Miejscowość]] [[Kategoria: Powiat kętrzyński]] [[Kategoria: Kętrzyn (gmina wiejska)]] [[Kategoria: Wsie sołeckie]] [[Kategoria: | ||
Aktualna wersja na dzień 09:53, 10 mar 2015
| Stara Różanka | |
| | |
![Stara Różanka. Fot. Ralf Lotys. Źródło: Commons Wikimedia [10.12.2014]](/index.php/Plik:Stara_R%C3%B3%C5%BCanka.jpg) Stara Różanka. Fot. Ralf Lotys. Źródło: Commons Wikimedia [10.12.2014]
| |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | kętrzyński |
| Gmina | Kętrzyn |
| Liczba ludności (2010) | 166 |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Stara Różanka | |
| Położenie na mapie Polski  Stara Różanka | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Stara Różanka (niem. Alt Roesenthal) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie kętrzyńskim, w gminie Kętrzyn. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego. W 2010 roku wieś liczyła 166 mieszkańców. Aktualnie funkcję sołtysa sprawuje Zbigniew Rucin[1].
Spis treści
Charakterystyka fizjograficzna
Miejscowość jest położona w odległości 5 km od Kętrzyna.
Dzieje miejscowości
Miejscowość została założona jako wieś czynszowa na prawie chełmińskim w roku 1399. We wsi działała wówczas karczma. W 1482 roku został wydany nowy przywilej lokacyjny. Miało to związek ze zniszczeniem i opustoszeniem wsi w okresie walk Związku Pruskiego.
Miejscowy kościół został wzniesiony pod koniec XIV wieku. Do 1725 roku był filią kościoła pw. św. Jerzego w Kętrzynie. W 1720 roku kościół w Starej Różance został rozebrany. W 1697 roku wieś została przekazana Samuelowi Suchodolcowi, kartografowi na usługach elektora brandenburskiego Fryderyka, późniejszego króla pruskiego. Suchodolec był arianinem. W Starej Różance wybudował pałac, w którym wychowywał swoich synów: Jana Władysława, Stefana Tobiasza i Fryderyka Samuela. Ostatni z wymienionych przejął opiekę nad majątkiem. Nie wiadomo kiedy i z jakiego powodu Suchodolcowie opuścili ostatecznie Starą Różankę.
Począwszy od XVI wieku w miejscowości mieszkało wielu Polaków. Ich obecność została odnotowana jeszcze w 1848 roku. Pod koniec XVIII stulecia miejscowość składała się z 20 domów. W 1817 roku liczyła 168 mieszkańców. W połowie XIX wieku w majątku rezydowała rodzina Pohlów. W 1889 roku obszar dóbr obejmował powierzchnię 356 ha. W 1924 roku właścicielem Starej Różanki został Fritz Feyerabend. W tym okresie we wsi istniało 11 gospodarstw. W 1939 roku miejscowość była zamieszkana przez 418 osób, a w 1970 liczyła 236 mieszkańców. W tym okresie w Starej Różance funkcjonowała ośmioklasowa szkoła podstawowa
Zabytki
- Zespół dworski z drugiej poł. XVII–XVIII w.; budynki gospodarcze, pozostałości parku, pozostałości fundamentów dworu
- Wiatrak typu holenderskiego z przełomu XVIII i XIX wieku; obecnie własność prywatna
- Cmentarz otwarty w 1800 r.
- Cmentarz otwarty w 1850 r.
Przypisy
- ↑ bip.warmia.mazury.pl [10.12.2014]
Bibliografia
Achremczyk Stanisław, Historia Warmii i Mazur, t. I-II, Olsztyn 2010–2011.
Kętrzyn i okolice, oprac. Izabela Karpiuk, Kętrzyn 2001.
Licharewa Zofia, Kętrzyn. Z dziejów miasta i powiatu, Olsztyn 1962.
Kętrzyn. Z dziejów miasta i okolic, red. Aniela Bałanda, Olsztyn 1978.
Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany, red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.
Bank Danych Lokalnych GUS [12.12.2014].
jerzysikorski.pl, Historia wsi Stara Różanka [12.12.2014]
