Wronki Wielkie

Wronki Wielkie
Wronki Wielkie. Cmentarz wojenny z okresu II wojny światowej. Fot. Adler7. Źródło: www.rowery.olsztyn.pl [12.11.2013]
Rodzaj miejscowości	wieś niesołecka
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	gołdapski
Gmina	Gołdap
Liczba ludności (2010)	402
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Wronki Wielkie
Położenie na mapie Polski Wronki Wielkie
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Wronki Wielkie (niem. Gross Wronken, od 1938 r. Winterberg) – wieś niesołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie gołdapskim, w gminie Gołdap. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa suwalskiego. W latach 1999–2001 wieś wchodziła w skład powiatu olecko–gołdapskiego. W 2010 roku liczyła 402 mieszkańców. Wronki Wielkie należą do sołectwa Marcinowo, w którym funkcję sołtysa sprawuje obecnie Krystyna Sadowska

Położenie

Wieś położona jest w północno–wschodniej części województwa warmińsko–mazurskiego, około 5 km na południe od Gołdapi; przebiega przez nią droga wojewódzka nr 650. Na południe od wsi znajduje się Jezioro Wroneckie (około 6 ha).

Dzieje miejscowości

Wieś powstała w ramach kolonizacji północno–wschodnich obszarów Prus Książęcych. W 1578 roku niejaki Frącek Malinowski zakupił od starosty węgorzewskiego za 120 grzywien trzy łany sołeckie. W zamian zobowiązał się do założenia wsi czynszowej na pozostałych 50 łanach. Ze względu na trudne warunki terenowe (konieczność karczunku lasu) osiedleńcy otrzymali aż 10 lat wolnizny. Wieś początkowo należała do parafii ewangelickiej w Gołdapi, a od 1591 roku do parafii w Grabowie.

W pierwszej połowie XX wieku przez Wronki Wielkie przebiegała linia kolejowa Węgorzewo - Gołdap - Żytkiejmy, która została zniszczona u schyłku II wojny światowej.

Obecnie jest to jedna z największych wsi w powiecie gołdapskim; znajduje się tu przystanek PKS, a najbliższa poczta jest w Grabowie.

Liczba mieszkańców w poszczególnych latach:

• 1857 r. - 130 osób

• 1933 r. - 169 osób

• 1939 r. - 161 osób

Zabytki

• cmentarz wojenny z okresu II wojny światowej, na którym pochowanych jest kilka tysięcy żołnierzy armii radzieckiej poległych w 1944 i 1945 roku; na cmentarzu ustawiony jest obelisk; własność komunalna, Wronki-Podgórze
• cmentarz ewangelicki z początku XIX wieku, własność komunalna
• cmentarz ewangelicki z połowy XIX wieku, własność komunalna
• cmentarz ewangelicki z drugiej połowy XIX wieku, własność prywatna

Bibliografia

Gołdap. Z dziejów miasta i powiatu, red. Andrzej Wakar i in., Olsztyn 1971.
Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany, red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.
Strona Urzędu Gminy Gołdap [12.11.2013]
Bank Danych Lokalnych GUS [12.11.2013]
Verwaltungsgeschichte [12.11.2013]