Żelazno: Różnice pomiędzy wersjami
Z Encyklopedia Warmii i Mazur
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja zweryfikowana] |
| (Nie pokazano 9 wersji utworzonych przez 5 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| − | |||
| − | |||
{{Wieś infobox | {{Wieś infobox | ||
|nazwa = Żelazno | |nazwa = Żelazno | ||
| Linia 7: | Linia 5: | ||
|herb artykuł = | |herb artykuł = | ||
|dopełniacz wsi = Żelazna | |dopełniacz wsi = Żelazna | ||
| − | |zdjęcie = | + | |zdjęcie = |
| − | |opis zdjęcia = | + | |opis zdjęcia = |
|rodzaj miejscowości = wieś sołecka | |rodzaj miejscowości = wieś sołecka | ||
|województwo = warmińsko-mazurskie | |województwo = warmińsko-mazurskie | ||
| Linia 16: | Linia 14: | ||
|sołectwo = Żelazno | |sołectwo = Żelazno | ||
|wysokość = | |wysokość = | ||
| − | |liczba ludności = | + | |liczba ludności = 395 |
| − | |rok = | + | |rok = 2010 |
|strefa numeracyjna = (+48) 89 | |strefa numeracyjna = (+48) 89 | ||
|kod pocztowy = | |kod pocztowy = | ||
| Linia 30: | Linia 28: | ||
|wikisłownik = | |wikisłownik = | ||
|www = | |www = | ||
| − | }} | + | }}<br/> |
| − | < | + | '''Żelazno''' (''Seelesen'') – wieś sołecka położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie |województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat nidzicki |powiecie nidzickim]], w [[Nidzica (gmina miejsko-wiejska)| gminie Nidzica]]. W latach 1975–1998 miejscowość [[Podział administracyjny |administracyjnie]] należała do [[Województwo olsztyńskie |województwa olsztyńskiego]]. W 2020 r. liczyła 395 mieszkańców<ref>łącznie Żelazno, [[Bolejny]], [[Bujaki]], [[Frąknowo]]</ref>. W kadencji 2011–2015 sołtysem wsi jest [[Waldemar Pszczółkowski]]<ref>[http://www.nidzica.pl/58,solectwa.html/ Strona Gminy Nidzica] [12.11.2013]</ref>. |
| + | <br/><br/> | ||
| + | ==Położenie== | ||
| + | Wieś znajduje się nieopodal jezior: [[Jezioro Bolejny |Bolejny]], [[Jezioro Bobrówko |Borówko]] i [[Jezioro Marózek |Marózek]]. Miejscowość leży w odległości ok. 13 km od [[Nidzica| Nidzicy]]. | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | ==Dzieje miejscowości == | |
| − | + | Nieznana jest dokładna data lokacji wsi. Żelazno nie istniało przed XVIII w. W 1818 r. liczba mieszkańców wynosiła 99, a domów było 12. Po regulacji nastąpił podział na wieś i dobra rycerskie. W 1871 r. było tu 8 domów, mieszkały zaś 64 osoby. W 1883 r. we wsi było 13 domów, a w 1895 r. 9 budynków mieszkalnych. W 1895 r. mieszkało w Żelaźnie 107 osób. W XIX w. w majątku i wsi hodowano konie, bydło, owce i świnie. W 1895 r. wieś obejmowała 1442 ha, a majątek 1453 ha. W 1910 r. w majątku było 25 domów zamieszkiwanych przez 278 osób. Nie zachowała się informacja o formie zabudowy wiejskiej. | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | Nieznana jest dokładna data lokacji wsi. Żelazno nie istniało przed XVIII w. W 1818 r. liczba mieszkańców wynosiła 99, a domów było 12. Po regulacji nastąpił podział na wieś i dobra rycerskie. W 1871 r. było tu 8 domów, mieszkały zaś 64 osoby. W 1883 r. we wsi było 13 domów, a w 1895 r. 9 budynków mieszkalnych. W 1895 r. mieszkało w Żelaźnie 107 osób. W XIX w. w majątku i wsi hodowano konie, bydło, owce i świnie. W 1895 r. wieś obejmowała 1442 ha, a majątek 1453 ha. W 1910 r. w majątku było 25 domów zamieszkiwanych przez 278 osób. | ||
| + | W miejscowości działało [[Państwowe Gospodarstwo Rolne]], od 1992 r. jako [[Państwowe Przedsiębiorstwo Gospodarki Rolnej]]. | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | === | + | ==Religia== |
| − | + | Wieś znajduje się na terenie [[Parafia pw. św. Stanisława Biskupa w Waplewie|parafii rzymskokatolickiej w Waplewie]]. | |
| − | + | Jest też [[Kościół pw. św. Andrzeja Boboli w Żelaźnie |kościół pw. św. Andrzeja Boboli]]. | |
| − | |||
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
| + | == Zabytki== | ||
| + | *[[Zespół dworsko–parkowy w Żelaźnie|zespół dworsko-parkowy]] z XIX w. | ||
| + | *kościół z plebanią (1880 r.) | ||
| + | *cmentarz ewangelicki z XIX w. | ||
| − | === | + | == Turystyka == |
| + | *[[Szlak pieszy Waplewo - Żelazno |szlak pieszy Waplewo – Żelazno]] | ||
| + | *[[Szlak pieszy: Bujaki – Rezerwat Źródła Łyny|szlak pieszy: Bujaki – Rezerwat Źródła Łyny]] | ||
| + | *szlak pieszy o długości 6 km - przebieg trasy: [[Olsztynek]] – [[Waplewo]] PKP – skrzyżowanie z łukiem drogi – [[Rzeka Marózka|Marózka]] (most) – Żelazno | ||
| + | *szlak rowerowy o długości 80 km – przebieg trasy: [[Olsztyn]] (Słoneczny Stok) – [[Tomaszkowo]] – [[Dorotowo]] – [[Wymój]] – [[Cichogrąd]] – Olsztynek – [[Jemiołowo]] – [[Kunki]] – [[Łutynowo]] – [[Nadrowo]] – [[Maróz]] – Żelazno – [[Bolejny]] – [[Lipowo Kurkowskie]] – [[Brzeźno Łyńskie]] – [[Kurki (gmina Olsztynek)|Kurki]] – Olsztyn | ||
| − | + | ==Bibliografia== | |
| + | Zielińska Agnieszka, ''Dzieje miasta i okolic w latach 1807 - 1914'', [w:] Historia Nidzicy i okolic, pod red. Waldemara Rezmera, Nidzica 2012, ss. 203–267. <br/> | ||
| + | [http://stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims/ Bank Danych Lokalnych GUS] [12.11.2013] | ||
| + | {{Przypisy}} | ||
| + | <references/> | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | [[Kategoria: Powiat nidzicki]] | |
| − | + | [[Kategoria: Nidzica (gmina miejsko-wiejska)]] | |
| − | + | [[Kategoria: Wsie sołeckie]] | |
| − | + | [[Kategoria: 1801-1918]] | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | [[ | ||
Aktualna wersja na dzień 08:34, 15 mar 2015
| Żelazno | |
| | |
| Rodzaj miejscowości | wieś sołecka |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | nidzicki |
| Gmina | Nidzica |
| Sołectwo | Żelazno |
| Liczba ludności (2010) | 395 |
| Strefa numeracyjna | (+48) 89 |
| Tablice rejestracyjne | NNI |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Żelazno | |
| Położenie na mapie Polski  Żelazno | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Żelazno (Seelesen) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie nidzickim, w gminie Nidzica. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego. W 2020 r. liczyła 395 mieszkańców[1]. W kadencji 2011–2015 sołtysem wsi jest Waldemar Pszczółkowski[2].
Spis treści
Położenie
Wieś znajduje się nieopodal jezior: Bolejny, Borówko i Marózek. Miejscowość leży w odległości ok. 13 km od Nidzicy.
Dzieje miejscowości
Nieznana jest dokładna data lokacji wsi. Żelazno nie istniało przed XVIII w. W 1818 r. liczba mieszkańców wynosiła 99, a domów było 12. Po regulacji nastąpił podział na wieś i dobra rycerskie. W 1871 r. było tu 8 domów, mieszkały zaś 64 osoby. W 1883 r. we wsi było 13 domów, a w 1895 r. 9 budynków mieszkalnych. W 1895 r. mieszkało w Żelaźnie 107 osób. W XIX w. w majątku i wsi hodowano konie, bydło, owce i świnie. W 1895 r. wieś obejmowała 1442 ha, a majątek 1453 ha. W 1910 r. w majątku było 25 domów zamieszkiwanych przez 278 osób. Nie zachowała się informacja o formie zabudowy wiejskiej.
W miejscowości działało Państwowe Gospodarstwo Rolne, od 1992 r. jako Państwowe Przedsiębiorstwo Gospodarki Rolnej.
Religia
Wieś znajduje się na terenie parafii rzymskokatolickiej w Waplewie.
Jest też kościół pw. św. Andrzeja Boboli.
Zabytki
- zespół dworsko-parkowy z XIX w.
- kościół z plebanią (1880 r.)
- cmentarz ewangelicki z XIX w.
Turystyka
- szlak pieszy Waplewo – Żelazno
- szlak pieszy: Bujaki – Rezerwat Źródła Łyny
- szlak pieszy o długości 6 km - przebieg trasy: Olsztynek – Waplewo PKP – skrzyżowanie z łukiem drogi – Marózka (most) – Żelazno
- szlak rowerowy o długości 80 km – przebieg trasy: Olsztyn (Słoneczny Stok) – Tomaszkowo – Dorotowo – Wymój – Cichogrąd – Olsztynek – Jemiołowo – Kunki – Łutynowo – Nadrowo – Maróz – Żelazno – Bolejny – Lipowo Kurkowskie – Brzeźno Łyńskie – Kurki – Olsztyn
Bibliografia
Zielińska Agnieszka, Dzieje miasta i okolic w latach 1807 - 1914, [w:] Historia Nidzicy i okolic, pod red. Waldemara Rezmera, Nidzica 2012, ss. 203–267.
Bank Danych Lokalnych GUS [12.11.2013]
Przypisy
