KP PZPR Mrągowo: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja zweryfikowana]
(→‎Historia)
m (Zastępowanie tekstu - "Kategoria:Organizacje nieistniejące" na "")
 
(Nie pokazano 27 wersji utworzonych przez 4 użytkowników)
Linia 8: Linia 8:
 
  |Rok_likwidacji = 1975 r.
 
  |Rok_likwidacji = 1975 r.
 
}}
 
}}
 +
'''Komitet Powiatowy Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej w Mrągowie''' – jednostka organizacji partyjnej na szczeblu powiatowym funkcjonująca od grudnia 1948 r. do czerwca 1975 r.
 +
<br/><br/>
 +
==Początek działalności==
 +
W dniu 27 grudnia 1948 r. odbyło się wspólne posiedzenie powiatowych władz PPR i PPS [[Powiat mrągowski|powiatu mrągowskiego]], na którym powołano KP PZPR Mrągowo w 25-osobowym składzie (10 z tych osób tworzyło jednocześnie egzekutywę KP).
 +
 +
Pierwszym sekretarzem został [[Józef Zgódka]], drugim [[Artur Nasiński]]. Poza nimi do egzekutywy KP weszli: Bolesław Drożdż, [[Władysław Kapuścik]], Józef Kosiński, Bolesław Kowalik, Eugeniusz Przedworski, [[Franciszek Sikora]], Bronisław Zarzycki Stefan Stoczyński.
  
−
'''KP PZPR Mrągowo''' - właść.: Komitet Powiatowy Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej w Mrągowie. Jednostka organizacji partyjnej na szczeblu powiatowym, funkcjonująca od grudnia 1948 r. do czerwca 1975 r.
 
−
<br/>
 
−
== Historia ==
 
−
'''początek działalności''' <br/>
 
−
W dniu 27 grudnia 1948 r. odbyło się wspólne posiedzenie powiatowych władz PPR i PPS powiatu mrągowskiego, na którym powołano KP PZPR Mrągowo w 25-cio osobowym składzie (10 z nich weszło w skład egzekutywy KP). <br/>
 
−
I sekretarzem został [[Józef Zgódka]]; II-gim [[Artur Nasiński]]. Poza nimi do egzekutywy KP weszli: Bolesław Drożdż , [[Władysław Kapuścik]], Józef Kosiński, Bolesław Kowalik, Eugeniusz Przedworski , [[Franciszek Sikora]], Bronisław Zarzycki Stefan Stoczyński. <br/>
 
 
Powołany w grudniu 1948 r. skład KP powstał w procedurze pozawyborczej i miał charakter tymczasowy. Postawiono przed nim dwa zadania: doprowadzenie akcji scaleniowej do końca (tj. połączenie ogniw PPR i PPS aż do poziomu kół) oraz uporządkowanie spraw związanych z członkostwem Partii.  
 
Powołany w grudniu 1948 r. skład KP powstał w procedurze pozawyborczej i miał charakter tymczasowy. Postawiono przed nim dwa zadania: doprowadzenie akcji scaleniowej do końca (tj. połączenie ogniw PPR i PPS aż do poziomu kół) oraz uporządkowanie spraw związanych z członkostwem Partii.  
−
<br/>
+
   
−
I konferencja sprawozdawczo – wyborcza (27 II 1949 r.) zakończyła okres tymczasowości władz partyjnych. Obrano 25-cio osobowy Komitet Powiatowy w składzie nieznacznie tylko różniącym się od ustępującego. Po raz pierwszy wybrano 10 zastępców członka KP i 6-cio osobową Komisję Rewizyjną (w tym 3 zastępców członka). W tym samym dniu KP wybrał spośród siebie egzekutywę. Józef Zgódka pozostał na stanowisku I sekretarza.
+
I konferencja sprawozdawczo–wyborcza (27 II 1949 r.) zakończyła okres tymczasowości władz partyjnych. Obrano 25-osobowy Komitet Powiatowy w składzie nieznacznie tylko różniącym się od ustępującego. Po raz pierwszy wybrano 10 zastępców członka KP i 6-cio osobową Komisję Rewizyjną (w tym 3 zastępców członka). W tym samym dniu KP wybrał spośród siebie egzekutywę. Józef Zgódka pozostał na stanowisku I sekretarza.
−
<br/>
+
 
−
'''Struktura terenowa'''
+
==Struktura terenowa==
−
<br/>
 
 
KP zarządzał siecią ogniw która obejmowała:
 
KP zarządzał siecią ogniw która obejmowała:
−
<br/>
+
*podstawowe organizacje partyjne [POP]<br/>
−
1. podstawowe organizacje partyjne [POP]<br/>
+
w 1950 r. funkcjonowało w powiecie 110 POP; w 1970 r. było ich 169 (oraz 1 grupa kandydacka), a w chwili likwidacji powiatu, PZPR miała na jego obszarze 165 POP/OOP.
−
w progu 1950 r. 110 POP; w 1970 r. było ich 169 (oraz 1 grupa kandydacka), a w chwili likwidacji powiatu, PZPR miała na jego obszarze 165 POP/OOP .
+
*ogniwa I instancji, w tym:
−
<br/>
+
**komitety miejskie w Mrągowie i [[Mikołajki|Mikołajkach]]
−
2. ogniwa I-szej instancji, w tym:  
+
**komitety gminne (I) -  w latach 1949-1954 w pow. mrągowskim funkcjonowały KG PZPR w: [[Baranowo|Baranowie]], [[Marcinkowo|Marcinkowie]], [[Nawiady|Nawiadach]], [[Piecki|Pieckach]], [[Rybno|Rybnie]], [[Sorkwity|Sorkwitach]], [[Ukta|Ukcie]], [[Woźnice|Woźnicach]] i [[Wyszembork|Wyszemborku]]
−
- komitety miejskie w Mrągowie i Mikołajkach; <br/>
+
**komitety gminne (II) - w latach 1973-1990 w pow. mrągowskim funkcjonowały KG PZPR w: Mrągowie, Pieckach, Sorkwitach. W Mikołajkach powołano Komitet Miejsko – Gminny PZPR.
−
- komitety gminne (I) -  w latach 1949-1954 w pow. mrągowskim funkcjonowały KG PZPR w: Baranowie, Marcinkowie, Nawiadach, Pieckach, Rybnie, Sorkwitach, Ukcie, Woźnicach i Wyszemborku <br/>
+
W latach 1955-1972 rolę komitetów gminnych przejęły komitety gromadzkie, które nie zawsze odpowiadały gromadom administracyjnym; ich struktura była płynna, budowana mozolnie, długo i niekonsekwentnie; w 1971 r. w pow. mrągowskim funkcjonowały komitety gromadzkie PZPR w: Baranowie, Marcinkowie, Nawiadach, Pieckach, Rybnie, Sorkwitach, Ukcie, [[Uźranki|Uźrankach]], [[Warpuny|Warpunach]], Woźnicach, Wyszęborku.
−
- komitety gminne (II) - w latach 1973-1990 w pow. mrągowskim funkcjonowały KG PZPR w: Mrągowie, Pieckach, Sorkwitach. W Mikołajkach powołano Komitet Miejsko – Gminny PZPR. <br/>
+
==Struktura wewnętrzna ==
−
- w latach 1955-1972 rolę komitetów gminnych przejęły komitety gromadzkie, które nie zawsze odpowiadały gromadom administracyjnym ; ich struktura była płynna, budowana mozolnie, długo i niekonsekwentnie; w 1971 r. w pow. mrągowskim funkcjonowały komitety gromadzkie PZPR w: Baranowie, Marcinkowie, Nawiadach, Pieckach, Rybnie, Sorkwitach, Ukcie, Uźrankach, Warpunach, Woźnicach, Wyszęborku.
+
Najważniejszym organem powiatowej organizacji partyjnej była konferencja sprawozdawczo – wyborcza. Początkowo (do 1956 r.) zwoływano ją corocznie, później co 2-3 lata. Do podstawowych zadań konferencji należał wybór organów władzy partyjnej:
−
<br/>
+
*komitetu powiatowego
 +
* komisji rewizyjnej
 +
Ponadto, na konferencji dokonywano przeglądu dokonań mijającej kadencji oraz programowano działalność KP na kadencję nadchodzącą.
  
−
== struktura wewnętrzna ==
 
−
Najważniejszym organem powiatowej organizacji partyjnej była konferencja sprawozdawczo – wyborcza.
 
−
<br/>
 
−
Początkowo (do 1956 r.) zwoływano je corocznie, później co 2-3 lata. Do podstawowych zadań konferencji należał wybór organów władzy partyjnej: komitetu powiatowego i komisji rewizyjnej. Ponadto, na konferencji dokonywano przeglądu dokonań mijającej kadencji oraz programowano działalność KP na kadencję nadchodzącą.
 
−
<br/>
 
 
W latach 1949-1975 organ ten zbierał się 16 razy:
 
W latach 1949-1975 organ ten zbierał się 16 razy:
−
<br/>
+
*I konferencja (27.02.1949 r.)
−
- I konferencja (27.02.1949 r.); <br/>
+
*II konferencja (26.03.1950 r.)
−
- II konferencja (26.03.1950 r.);<br/>
+
*III konferencja (09.12.1951 r.)
−
- III konferencja (09.12.1951 r.); <br/>
+
*IV konferencja (17/18.01.1953 r.)
−
- IV konferencja (17/18.01.1953 r.);<br/>
+
*V konferencja (30.05.1954 r.)
−
- V konferencja (30.05.1954 r.);<br/>
+
*VII [VI] konferencja (21.08.1955 r.)
−
- VII [VI] konferencja (21.08.1955 r.);<br/>
+
*[VII] konferencja (24/25.11.1956 r.)
−
- [VII] konferencja (24/25.11.1956 r.);<br/>
+
*IX [VIII] konferencja (10.01.1959 r.)
−
- IX [VIII] konferencja (10.01.1959 r.);<br/>
+
*IX konferencja (09.01.1960 r.)
−
- IX konferencja (09.01.1960 r.); <br/>
+
*X konferencja (03.02.1962 r.)
−
- X konferencja (03.02.1962 r.); <br/>
+
*XII [XI] konferencja (11.11.1964 r.)
−
- XII [XI] konferencja (11.11.1964 r.);<br/>
+
*XIII [XII] konferencja (12.11.1966 r.)
−
- XIII [XII] konferencja (12.11.1966 r.); <br/>
+
*XIV [XIII] konferencja (01.03.1969 r.)
−
- XIV [XIII] konferencja (01.03.1969 r.); <br/>
+
*XV [XIV] konferencja (19.12.1970 r.)
−
- XV [XIV] konferencja (19.12.1970 r.); <br/>
+
*XVI [XV] konferencja (20.01.1973 r.)
−
- XVI [XV] konferencja (20.01.1973 r.); <br/>
+
*XVII [XVI] konferencja (18.01.1975 r.)
−
- XVII [XVI] konferencja (18.01.1975 r.);
 
−
<br/>
 
−
 
 
 
Uczestnikami konferencji byli przedstawiciele poszczególnych POP – delegaci. Liczba tych ostatnich uzależniona była od wielkości ogniwa delegującego oraz tzw. klucza
 
Uczestnikami konferencji byli przedstawiciele poszczególnych POP – delegaci. Liczba tych ostatnich uzależniona była od wielkości ogniwa delegującego oraz tzw. klucza
 
<br/>
 
<br/>
Linia 67: Linia 60:
 
  | 1949|| 127||   
 
  | 1949|| 127||   
 
  |-
 
  |-
−
  | 1956 || 147 || Treść komórki
+
  | 1956 || 147 ||
 
  |-
 
  |-
−
  | 1975 || 150 || Treść komórki
+
  | 1975 || 150 ||
 
  |-  
 
  |-  
 
  |}
 
  |}
−
 
 
<br/>
 
<br/>
−
== Działalność ==
+
W przerwach pomiędzy posiedzeniami konferencji sprawozdawczo–wyborczych najważniejszym organem powiatowej organizacji partyjnej był '''komitet powiatowy''', przy czym zdecydowanie rozróżnić należy dwa pojęcia:
−
...
 
 
<br/>
 
<br/>
−
== Osoby związane z organizacją ==
+
* KP jako '''urząd''' powołany do administrowania „masami członkowskimi”
−
...
 
 
<br/>
 
<br/>
−
== Ciekawostki ==
+
* KP  jako najważniejszy w powiecie '''organ''' władzy partyjnej, potocznie określany mianem „plenum”.  
−
...
 
 
<br/>
 
<br/>
−
== Bibliografia ==
+
Komitet powiatowy jako organ statutowy („plenum”) funkcjonował poprzez zebrania plenarne, zwoływane średnio co 2-3 miesiące. Przez pierwszych kilka lat w jego skład wchodziło 23 do 25 osób (i 10 zastępców członka KP), od 1955 r. liczby te rosły: plenum skupiało na ogół ponad 40 osób.
−
...
+
{| class="wikitable sortable"
 +
|+ Liczba członków KP wybranych na konferencjach sprawozdawczo - wyborczych w Mrągowie (przykładowe lata)
 +
|-
 +
! rok konferencji!! Członkowie + zastępcy członka KP!!
 +
|-
 +
| 1950|| 23|| 
 +
|-
 +
| 1960|| 37+11 ||
 +
|-
 +
| 1970|| 43+10||
 +
|-
 +
| 1975 || 43+13 ||
 +
|-
 +
|}
 
<br/>
 
<br/>
 +
Najpóźniej od 1963 r.  przy KP funkcjonowały '''komisje problemowe''', które powoływano tradycyjnie na drugim plenarnym posiedzeniu w każdej kadencji. W skład komisji wchodzili członkowie KP, jak też ludzie spoza organizacji. Zadaniem komisji (i ich odpowiedników) było merytoryczne opracowanie  materiałów, które stanowiły przedmiot obrad plenarnych.
 +
 +
Ilość i nazwy komisji zmieniały się w czasie, lecz nie były to różnice zasadnicze. Trzon stanowiły komisje: organizacyjna, propagandowa (ideologiczna), młodzieżowa oraz funkcjonujące na prawach komisji zespoły (ds. skarg i wniosków; administracyjny). Specjalną pozycję posiadał Komitet ds. Rolnictwa – najliczniejszy z organów pomocniczych KP.
 +
 +
==Aparat wykonawczy==
 +
W latach 1948–1975 przez Komitet Powiatowy w Mrągowie przewinęło się co najmniej 355 osób, a przez jego egzekutywę co najmniej 106 osób . W tym samym okresie w mrągowskim KP 33 osoby zajmowały stanowisko sekretarza, z czego 11 sprawowało funkcję I sekretarza.
  
−
{{Przypisy}}
+
W sekretariacie KP do roku 1956 istniało stanowisko II sekretarza, później zastąpiono je funkcją sekretarza organizacyjnego. Ponadto istniały stanowiska sekretarza rolnego i propagandowego. Na ostatniej z powiatowych konferencji wyborczych (styczeń 1975 r.) odstąpiono od określania "branż" sekretarzy.
−
<references/>
+
 
 +
Do najważniejszych kompetencji KP należało dokonywanie wyboru składu egzekutywy (w tym sekretarzy), co odbywało się zazwyczaj na pierwszym posiedzeniu w kadencji, zwoływanym na ogół jeszcze w trakcie konferencji sprawozdawczo – wyborczej. Do zadań „plenum” należało też dokonywanie zmian personalnych w egzekutywie (powoływanie i odwoływanie członków) oraz programowanie i nadzorowanie działalności egzekutywy i sekretarzy. „Plenum” posiadało również własne uprawnienia w zakresie nomenklatury.
 
<br/>
 
<br/>
 +
{| class="wikitable sortable"
 +
|+ Liczba członków egzekutywy KP wybranych na konferencjach sprawozdawczo - wyborczych (wybrane lata)
 +
|-
 +
! rok konferencji !! członkowie egzekutywy KP !!
 +
|-
 +
| 1950 || 9 ||
 +
|-
 +
| 1960 || 8 ||
 +
|-
 +
| 1970 || 10 ||
 +
|-
 +
| 1975 || 13 ||
 +
|-
 +
|}
 +
<br/>
 +
Organami KP były również: egzekutywa oraz Komisja Rewizyjna, natomiast Komisja Kontroli Partyjnej stanowiła organ powiatowej organizacji partyjnej.
 +
 +
==Członkowie i kandydaci==
 +
W momencie scalenia PPR i PPS szeregi powiatowej organizacji partyjnej liczyły ok. 1,5 tys. członków i kandydatów. Słabe tempo wzrostu w kilku kolejnych latach (bazowej kwoty 1,5 tys. członków nie udało się osiągnąć aż po lata 60.) wynikały głównie z powtarzanych akcji "oczyszczania" szeregów.
  
−
== Zobacz też ==
+
Poważny, blisko 30 % spadek w szeregach powiatowej PZPR odnotowano w okresie popaździernikowym. Spadek ten udało się wyhamować dopiero w 1959 r. W następnych latach Partia w pow. mrągowskim systematycznie rosła, osiągając apogeum w 1970 r. (2 872 członków i kandydatów). W momencie likwidacji KP skupiał 2682 członków i kandydatów.
−
...
+
<br/>
 +
== Osoby związane z organizacją ==
 +
W KP PZPR Mrągowo funkcję I sekretarza sprawowali kolejno:
 +
Józef Zgódka (28 grudnia 1948 r. ~ maj 1949 r.)
 +
Jan Olzak (maj 1949 r. - 26 marca 1950 r.)
 +
[[Kazimierz Rokoszewski]]  (26 marca 1950 r. ~wrzesień 1951 r.)
 +
Marian Machel  (wrzesień - październik 1951 r.)
 +
Stanisław Zabłocki (październik 1951 r. - 30 stycznia 1954 r.)
 +
Henryk Kiełbik (30 stycznia 1954 r. - 04 kwietnia 1955 r.)
 +
Robert Kramkowski (04 kwietnia 1955 r. - 25 listopada 1956 r.)
 +
Henryk Kluf  (25 listopada 1956 r. - 16 listopada 1957 r.)
 +
Jerzy Kubicki (16 listopada 1957 r. - 02 września 1961 r.)
 +
Witold Słowikow (02 września 1961 r. - 11 kwietnia 1968 r.)
 +
Kazimierz Grynis (11 kwietnia 1968 r. - 02 czerwca 1975 r.)
 +
== Bibliografia ==
 +
M.Korejwo, ''Polska Zjednoczona Partia Robotnicza na ziemi mrągowskiej 1948-1989'' (tekst niepublikowany).
 
<br/>
 
<br/>
 +
==Źródła archiwalne==
 +
[[Archiwum Państwowe w Olsztynie]], zespół archiwalny nr 1083.
  
−
[[Kategoria:Dzieje]] [[Kategoria: Organizacje polskie]]<br />
+
[[Kategoria: PZPR]] [[Kategoria: Mrągowo]] [[Kategoria: Powiat mrągowski]][[Kategoria: 1945-1989]] <br />

Aktualna wersja na dzień 22:11, 18 mar 2015

KP PZPR Mrągowo
Rodzaj organizacji partia polityczna
Rok założenia 1948 r.

Komitet Powiatowy Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej w Mrągowie – jednostka organizacji partyjnej na szczeblu powiatowym funkcjonująca od grudnia 1948 r. do czerwca 1975 r.

Początek działalności

W dniu 27 grudnia 1948 r. odbyło się wspólne posiedzenie powiatowych władz PPR i PPS powiatu mrągowskiego, na którym powołano KP PZPR Mrągowo w 25-osobowym składzie (10 z tych osób tworzyło jednocześnie egzekutywę KP).

Pierwszym sekretarzem został Józef Zgódka, drugim Artur Nasiński. Poza nimi do egzekutywy KP weszli: Bolesław Drożdż, Władysław Kapuścik, Józef Kosiński, Bolesław Kowalik, Eugeniusz Przedworski, Franciszek Sikora, Bronisław Zarzycki Stefan Stoczyński.

Powołany w grudniu 1948 r. skład KP powstał w procedurze pozawyborczej i miał charakter tymczasowy. Postawiono przed nim dwa zadania: doprowadzenie akcji scaleniowej do końca (tj. połączenie ogniw PPR i PPS aż do poziomu kół) oraz uporządkowanie spraw związanych z członkostwem Partii.

I konferencja sprawozdawczo–wyborcza (27 II 1949 r.) zakończyła okres tymczasowości władz partyjnych. Obrano 25-osobowy Komitet Powiatowy w składzie nieznacznie tylko różniącym się od ustępującego. Po raz pierwszy wybrano 10 zastępców członka KP i 6-cio osobową Komisję Rewizyjną (w tym 3 zastępców członka). W tym samym dniu KP wybrał spośród siebie egzekutywę. Józef Zgódka pozostał na stanowisku I sekretarza.

Struktura terenowa

KP zarządzał siecią ogniw która obejmowała:

  • podstawowe organizacje partyjne [POP]

w 1950 r. funkcjonowało w powiecie 110 POP; w 1970 r. było ich 169 (oraz 1 grupa kandydacka), a w chwili likwidacji powiatu, PZPR miała na jego obszarze 165 POP/OOP.

W latach 1955-1972 rolę komitetów gminnych przejęły komitety gromadzkie, które nie zawsze odpowiadały gromadom administracyjnym; ich struktura była płynna, budowana mozolnie, długo i niekonsekwentnie; w 1971 r. w pow. mrągowskim funkcjonowały komitety gromadzkie PZPR w: Baranowie, Marcinkowie, Nawiadach, Pieckach, Rybnie, Sorkwitach, Ukcie, Uźrankach, Warpunach, Woźnicach, Wyszęborku.

Struktura wewnętrzna

Najważniejszym organem powiatowej organizacji partyjnej była konferencja sprawozdawczo – wyborcza. Początkowo (do 1956 r.) zwoływano ją corocznie, później co 2-3 lata. Do podstawowych zadań konferencji należał wybór organów władzy partyjnej:

  • komitetu powiatowego
  • komisji rewizyjnej

Ponadto, na konferencji dokonywano przeglądu dokonań mijającej kadencji oraz programowano działalność KP na kadencję nadchodzącą.

W latach 1949-1975 organ ten zbierał się 16 razy:

  • I konferencja (27.02.1949 r.)
  • II konferencja (26.03.1950 r.)
  • III konferencja (09.12.1951 r.)
  • IV konferencja (17/18.01.1953 r.)
  • V konferencja (30.05.1954 r.)
  • VII [VI] konferencja (21.08.1955 r.)
  • [VII] konferencja (24/25.11.1956 r.)
  • IX [VIII] konferencja (10.01.1959 r.)
  • IX konferencja (09.01.1960 r.)
  • X konferencja (03.02.1962 r.)
  • XII [XI] konferencja (11.11.1964 r.)
  • XIII [XII] konferencja (12.11.1966 r.)
  • XIV [XIII] konferencja (01.03.1969 r.)
  • XV [XIV] konferencja (19.12.1970 r.)
  • XVI [XV] konferencja (20.01.1973 r.)
  • XVII [XVI] konferencja (18.01.1975 r.)

Uczestnikami konferencji byli przedstawiciele poszczególnych POP – delegaci. Liczba tych ostatnich uzależniona była od wielkości ogniwa delegującego oraz tzw. klucza

Liczba delegatów na powiatową konferencję sprawozdawczo - wyborczą w Mrągowie (przykładowe lata)
rok konferencji liczba delegatów
1949 127
1956 147
1975 150


W przerwach pomiędzy posiedzeniami konferencji sprawozdawczo–wyborczych najważniejszym organem powiatowej organizacji partyjnej był komitet powiatowy, przy czym zdecydowanie rozróżnić należy dwa pojęcia:

  • KP jako urząd powołany do administrowania „masami członkowskimi”


  • KP jako najważniejszy w powiecie organ władzy partyjnej, potocznie określany mianem „plenum”.


Komitet powiatowy jako organ statutowy („plenum”) funkcjonował poprzez zebrania plenarne, zwoływane średnio co 2-3 miesiące. Przez pierwszych kilka lat w jego skład wchodziło 23 do 25 osób (i 10 zastępców członka KP), od 1955 r. liczby te rosły: plenum skupiało na ogół ponad 40 osób.

Liczba członków KP wybranych na konferencjach sprawozdawczo - wyborczych w Mrągowie (przykładowe lata)
rok konferencji Członkowie + zastępcy członka KP
1950 23
1960 37+11
1970 43+10
1975 43+13


Najpóźniej od 1963 r. przy KP funkcjonowały komisje problemowe, które powoływano tradycyjnie na drugim plenarnym posiedzeniu w każdej kadencji. W skład komisji wchodzili członkowie KP, jak też ludzie spoza organizacji. Zadaniem komisji (i ich odpowiedników) było merytoryczne opracowanie materiałów, które stanowiły przedmiot obrad plenarnych.

Ilość i nazwy komisji zmieniały się w czasie, lecz nie były to różnice zasadnicze. Trzon stanowiły komisje: organizacyjna, propagandowa (ideologiczna), młodzieżowa oraz funkcjonujące na prawach komisji zespoły (ds. skarg i wniosków; administracyjny). Specjalną pozycję posiadał Komitet ds. Rolnictwa – najliczniejszy z organów pomocniczych KP.

Aparat wykonawczy

W latach 1948–1975 przez Komitet Powiatowy w Mrągowie przewinęło się co najmniej 355 osób, a przez jego egzekutywę co najmniej 106 osób . W tym samym okresie w mrągowskim KP 33 osoby zajmowały stanowisko sekretarza, z czego 11 sprawowało funkcję I sekretarza.

W sekretariacie KP do roku 1956 istniało stanowisko II sekretarza, później zastąpiono je funkcją sekretarza organizacyjnego. Ponadto istniały stanowiska sekretarza rolnego i propagandowego. Na ostatniej z powiatowych konferencji wyborczych (styczeń 1975 r.) odstąpiono od określania "branż" sekretarzy.

Do najważniejszych kompetencji KP należało dokonywanie wyboru składu egzekutywy (w tym sekretarzy), co odbywało się zazwyczaj na pierwszym posiedzeniu w kadencji, zwoływanym na ogół jeszcze w trakcie konferencji sprawozdawczo – wyborczej. Do zadań „plenum” należało też dokonywanie zmian personalnych w egzekutywie (powoływanie i odwoływanie członków) oraz programowanie i nadzorowanie działalności egzekutywy i sekretarzy. „Plenum” posiadało również własne uprawnienia w zakresie nomenklatury.

Liczba członków egzekutywy KP wybranych na konferencjach sprawozdawczo - wyborczych (wybrane lata)
rok konferencji członkowie egzekutywy KP
1950 9
1960 8
1970 10
1975 13


Organami KP były również: egzekutywa oraz Komisja Rewizyjna, natomiast Komisja Kontroli Partyjnej stanowiła organ powiatowej organizacji partyjnej.

Członkowie i kandydaci

W momencie scalenia PPR i PPS szeregi powiatowej organizacji partyjnej liczyły ok. 1,5 tys. członków i kandydatów. Słabe tempo wzrostu w kilku kolejnych latach (bazowej kwoty 1,5 tys. członków nie udało się osiągnąć aż po lata 60.) wynikały głównie z powtarzanych akcji "oczyszczania" szeregów.

Poważny, blisko 30 % spadek w szeregach powiatowej PZPR odnotowano w okresie popaździernikowym. Spadek ten udało się wyhamować dopiero w 1959 r. W następnych latach Partia w pow. mrągowskim systematycznie rosła, osiągając apogeum w 1970 r. (2 872 członków i kandydatów). W momencie likwidacji KP skupiał 2682 członków i kandydatów.

Osoby związane z organizacją

W KP PZPR Mrągowo funkcję I sekretarza sprawowali kolejno: Józef Zgódka (28 grudnia 1948 r. ~ maj 1949 r.) Jan Olzak (maj 1949 r. - 26 marca 1950 r.) Kazimierz Rokoszewski (26 marca 1950 r. ~wrzesień 1951 r.) Marian Machel (wrzesień - październik 1951 r.) Stanisław Zabłocki (październik 1951 r. - 30 stycznia 1954 r.) Henryk Kiełbik (30 stycznia 1954 r. - 04 kwietnia 1955 r.) Robert Kramkowski (04 kwietnia 1955 r. - 25 listopada 1956 r.) Henryk Kluf (25 listopada 1956 r. - 16 listopada 1957 r.) Jerzy Kubicki (16 listopada 1957 r. - 02 września 1961 r.) Witold Słowikow (02 września 1961 r. - 11 kwietnia 1968 r.) Kazimierz Grynis (11 kwietnia 1968 r. - 02 czerwca 1975 r.)

Bibliografia

M.Korejwo, Polska Zjednoczona Partia Robotnicza na ziemi mrągowskiej 1948-1989 (tekst niepublikowany).

Źródła archiwalne

Archiwum Państwowe w Olsztynie, zespół archiwalny nr 1083.

Źródło: „http://encyklopedia.warmia.mazury.pl/index.php?title=KP_PZPR_Mrągowo&oldid=143325”