Polska Partia Robotnicza w powiecie mrągowskim: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja zweryfikowana]
m (Zastępowanie tekstu - "Kategoria:Organizacje nieistniejące" na "")
 
(Nie pokazano 7 wersji utworzonych przez 4 użytkowników)
Linia 7: Linia 7:
 
  |Rok_zalozenia      = 1945 r.
 
  |Rok_zalozenia      = 1945 r.
 
}}
 
}}
 
+
''' Powiatowy Komitet Polskiej Partii Robotniczej w Mrągowie ''' - mrągowska organizacja partyjna. Siedziba PK PPR [[Mrągowo]] znajdowała się przy ul. Żeromskiego 4.
''' Powiatowy Komitet Polskiej Partii Robotniczej w Mrągowie '''...
+
<br/><br/>
<br/>
 
 
== Historia ==
 
== Historia ==
==Okres organizacyjny. Lipiec 1945 r – marzec 1946 r.==
+
===Okres organizacyjny. Lipiec 1945 r – marzec 1946 r.===
 +
PK PPR w [[Mrągowo|Mrągowie]] ukonstytuował się w dniu 13 lipca 1945 r. na zebraniu mającym miejsce w siedzibie Starostwa Powiatowego. Na I sekretarza PK PPR Mrągowo obrano wówczas Jana Kuchtę, na II-ego – Józefa Zgódkę. Do końca 1945 roku I sekretarzem PK PPR Mrągowo pozostawał Jan Kuchta. Na przełomie roku następnego (1946 r.), funkcję objął dotychczasowy II sekretarz – Józef Zgódka. Zgódka pozostał na tym stanowiska do końca istnienia PPR (następnie piastował funkcję I sekretarza KP PZPR Mrągowo).
  
PK PPR w Mrągowie ukonstytuował się w dniu 13 lipca 1945 r. na zebraniu mającym miejsce w siedzibie Starostwa Powiatowego. Na I sekretarza PK PPR Mrągowo obrano wówczas Jana Kuchtę, na II-ego – Józefa Zgódkę. Do końca 1945 roku, I sekretarzem PK PPR Mrągowo pozostawał Jan Kuchta . Na przełomie roku następnego (1946 r.), funkcję objął dotychczasowy II sekretarz – Józef Zgódka. Zgódka pozostał na tym stanowiska do końca istnienia PPR (następnie piastował funkcję I sekretarza KP PZPR Mrągowo).
 
<br/>
 
 
'''Egzekutywa'''
 
'''Egzekutywa'''
<br/>
+
 
Przynajmniej do końca 1945 r. w PK Mrągowo nie wykształciła się egzekutywa – jej pierwsze posiedzenie miało miejsce 20 lutego 1946 r. W pierwszym znanym składzie znaleźli się: J. Zgódka, Czesław Krzewiński, Andrzej Karpiński i Stanisław Lewiński. Niedługo potem do egzekutywy włączono Mariana Błaszczyka.  
+
Przynajmniej do końca 1945 r. w PK Mrągowo nie wykształciła się egzekutywa – jej pierwsze posiedzenie miało miejsce 20 lutego 1946 r. W pierwszym znanym składzie znaleźli się: J. Zgódka, Czesław Krzewiński, Andrzej Karpiński i Stanisław Lewiński. Niedługo potem do egzekutywy włączono Mariana Błaszczyka. W okresie do I partyjnej konferencji powiatowej egzekutywa PK zebrała się najwyżej dwukrotnie.
W okresie do I-szej partyjnej konferencji powiatowej egzekutywa PK zebrała się najwyżej dwukrotnie.
+
 
<br/>
 
 
'''Komitet Powiatowy'''  
 
'''Komitet Powiatowy'''  
<br/>
+
 
Skład Komitetu był bardzo płynny, i nie zawsze z całą pewnością orzec, kto był jego członkiem. Pod koniec sierpnia 1945 r. do PK najprawdopodobniej należeli: Kuchta, Zgódka, Krzewiński oraz Stanisław Sowiński. Pod koniec września (23 IX) w składzie PK pojawiło się sześć kolejnych osób: Adam Ciechanowicz, Kazimierz Badurek, Marian Wojtanic, Stanisław Dziedzic, Józef Cendrowski i Bolesław Dąbrowski.<br/>
+
Skład Komitetu był bardzo płynny, i nie zawsze z całą pewnością można orzec, kto był jego członkiem. Pod koniec sierpnia 1945 r. do PK najprawdopodobniej należeli: Kuchta, Zgódka, Krzewiński oraz Stanisław Sowiński. Pod koniec września (23 IX) w składzie PK pojawiło się sześć kolejnych osób: Adam Ciechanowicz, Kazimierz Badurek, Marian Wojtanic, Stanisław Dziedzic, Józef Cendrowski i Bolesław Dąbrowski. W okresie bezpośrednio poprzedzającym I konferencję sprawozdawczo–wyborczą (28 II 1946 r.) w skład PK wchodzili: Zgódka, Krzewiński, Sowiński, Ciechanowicz, Cendrowski, Wojtanic, Dzidzic, Karpiński, Lewiński, Stasiak oraz Helena Witkowska.  
W okresie bezpośrednio poprzedzającym I konferencję sprawozdawczo – wyborczą (28 II 1946 r.) w skład PK wchodzili: Zgódka, Krzewiński, Sowiński, Ciechanowicz, Cendrowski, Wojtanic, Dzidzic, Karpiński, Lewiński, Stasiak oraz Helena Witkowska.  
+
 
<br/>
+
'''Struktury w terenie'''
'''struktury w terenie'''
+
 
<br/>
+
Pierwsza komórka terenowa PPR powstała w PUBP Mrągowo, następna w Komendzie Powiatowej MO, kolejna w Starostwie. Pod koniec sierpnia tworzyły się również koła PPR poza samym Ządzborkiem ([[Mrągowo|Mrągowem]]), m.in. w [[Marcinkowo|Marcinkowie]], Pieczkach ([[Piecki|Pieckach]]), Jędrychowie ([[Sorkwity|Sorkwitach]]).
Pierwsza komórka terenowa PPR powstała w PUBP Mrągowo, następna w Komendzie Powiatowej MO, kolejna w Starostwie. Pod koniec sierpnia tworzyły się również koła PPR poza samym Żądzborkiem (Mrągowo), m.in. w Marcinkowie, Pieczkach (Piecki), Jędrychowie (Sorkwity).
+
 
<br/>
+
Na początku września 1945 r. mrągowski PPR dysponował sześcioma kołami (w tym 3 w samym Mrągowie); pod koniec roku – jedenastoma (w tym 4 w Mrągowie). W całym powiecie do końca roku nie zaistniał ani jeden komitet gminny, czy miejski.
Na początku września 1945 r. mrągowski PPR dysponował sześcioma kołami (w tym 3 w samym Mrągowie); pod koniec roku – jedenastoma (w tym 4 w Mrągowie). W całym powiecie do końca roku nie zaistniał ani jeden komitet gminny, czy miejski.<br/>
+
 
 
Siedziba PK PPR Mrągowo znajdowała się przy ul. Żeromskiego 4 w Mrągowie.
 
Siedziba PK PPR Mrągowo znajdowała się przy ul. Żeromskiego 4 w Mrągowie.
<br/>
+
 
 
'''szeregi'''
 
'''szeregi'''
 
<br/>
 
<br/>
Linia 40: Linia 37:
  
 
== Okres statutowy. Marzec 1946 r. – grudzień 1948 r. ==
 
== Okres statutowy. Marzec 1946 r. – grudzień 1948 r. ==
31 marca 1946 r. odbyła się I. powiatowa konferencja sprawozdawczo – wyborcza. Tym samym zakończył się okres organizacyjnej tymczasowości, a miejsce władz oktrojowanych (mianowanych) zajęły organa partyjne obrane na podstawie statutowej procedury. <br/>
+
31 marca 1946 r. odbyła się I. powiatowa konferencja sprawozdawczo – wyborcza. Tym samym zakończył się okres organizacyjnej tymczasowości, a miejsce władz oktrojowanych (mianowanych) zajęły organa partyjne obrane na podstawie statutowej procedury. Dwuipółletni okres istnienia tak zalegalizowanej organizacji dzielił się na krótkie kadencje, wyznaczone kolejnymi konferencjami sprawozdawczo – wyborczymi: I. - 31.03.1946 r.; II. - 30.03.1947 r.; III. (?) - 23.05.1948 r.  
Dwu i półletni okres istnienia tak zalegalizowanej organizacji dzielił się na krótkie kadencje, wyznaczone kolejnymi konferencjami sprawozdawczo – wyborczymi: I. - 31.03.1946 r.; II. - 30.03.1947 r.; III. (?) - 23.05.1948 r.  
+
 
<br/>
 
 
'''I kadencja'''
 
'''I kadencja'''
<br/>
+
 
 
Pierwszy, statutowo obrany skład PK, liczył 10 osób: Zgódka, Krzewiński, Karpiński, H. Witkowska, Lewiński, Dziedzic, Władysław Kapuścik, Zbigniew Meldner, MO Marian Błaszczyk oraz Irena Witkowska.
 
Pierwszy, statutowo obrany skład PK, liczył 10 osób: Zgódka, Krzewiński, Karpiński, H. Witkowska, Lewiński, Dziedzic, Władysław Kapuścik, Zbigniew Meldner, MO Marian Błaszczyk oraz Irena Witkowska.
<br/>
+
Równocześnie obrano nową egzekutywę, w jej 5-osobowym składzie znaleźli się: Zgódka, Krzewiński, H. Witkowska, Meldner i Lewiński. I sekretarzem pozostał Józef Zgódka. Stanowiska II sekretarza nie odtworzono. Skład ustępujący Komitetu I kadencji wyglądał następująco (30.03.1947 r.): Józef Zgódka, Czesław Krzewiński, Stanisław Kędzierski, Adam Dzidowski, Andrzej Karpiński, Stanisław Lewiński, Władysław Kapuścik, Edward Szczupakowski.
Równocześnie obrano nową egzekutywę, w jej 5-cio osobowym składzie znaleźli się: Zgódka, Krzewiński, H. Witkowska, Meldner i Lewiński. I – szym sekretarzem pozostał Józef Zgódka. Stanowiska II-ego sekretarza nie odtworzono.<br/>
+
 
Skład ustępujący Komitetu I –szej kadencji wyglądał następująco (30.03.1947 r.): Józef Zgódka, Czesław Krzewiński, Stanisław Kędzierski, Adam Dzidowski, Andrzej Karpiński, Stanisław Lewiński, Władysław Kapuścik, Edward Szczupakowski.
 
<br/>
 
 
'''II Kadencja'''
 
'''II Kadencja'''
<br/>
+
 
30 marca 1947 r. odbyła się w Mrągowie II. powiatowa konferencja sprawozdawczo – wyborcza.  
+
30 marca 1947 r. odbyła się w Mrągowie II powiatowa konferencja sprawozdawczo–wyborcza.  
Na konferencji obrano 11-to osobowy Komitet w składzie: Karpiński, Kędzierski, Zgódka, Krzewiński, Wawrzyniec Lis, Lewiński, Adam Dzidowski, Kazimierz Siewierz, Adam Kobylański, Konstanty Cudo, Czesław Koszykowski.<br/>
+
Na konferencji obrano 11-osobowy Komitet w składzie: Karpiński, Kędzierski, Zgódka, Krzewiński, Wawrzyniec Lis, Lewiński, Adam Dzidowski, Kazimierz Siewierz, Adam Kobylański, Konstanty Cudo, Czesław Koszykowski. Do egzekutywy wybrano sześć osób: Kędzierski, Zgódka, Krzewiński, Lewiński, Dzidowski, Cudo. I sekretarzem pozostał Józef Zgódka. Po raz pierwszy obrano też Komisję Rewizyjną – kolejny statutowy organ ogniwa. Weszło doń 6 osób: Adam Ciechanowicz, Zygmunt Koźmin, Maria Owczarek, Roman Trojanowski, Stanisław Chmielewski, Erwin Nyga.
Do egzekutywy wybrano sześć osób: Kędzierski, Zgódka, Krzewiński, Lewiński, Dzidowski, Cudo. I – szym sekretarzem pozostał Józef Zgódka. <br/>
+
 
Po raz pierwszy obrano też Komisję Rewizyjną – kolejny statutowy organ ogniwa. Weszło doń 6 osób: Adam Ciechanowicz, Zygmunt Koźmin, Maria Owczarek, Roman Trojanowski, Stanisław Chmielewski, Erwin Nyga.
+
Brak protokołu III konferencji sprawozdawczo–wyborcza (23.05.1948 r. ) uniemożliwia odtworzenie składu ówczesnego KP. W przeddzień zjednoczenia (listopad 1948 r.), do najściślejszego kierownictwa powiatowej organizacji mragowskiej należeli: Kosiński, Dróżdż, Jaskólski, Kapuścik, Henryk Oktaba, Zgódka, Władysław Witman , Adam Kobylański.
<br/>
+
 
Brak protokołu III. konferencji sprawozdawczo – wyborcza (23.05.1948 r. ) uniemożliwia odtworzenie składu ówczesnego KP. W przeddzień zjednoczenia (listopad 1948 r.), do najściślejszego kierownictwa powiatowej organizacji mragowskiej należeli: Kosiński, Dróżdż, Jaskólski, Kapuścik, Henryk Oktaba, Zgódka, Władysław Witman , Adam Kobylański.
+
'''Struktury w terenie'''
<br/>
+
 
'''struktury w terenie'''
+
W latach 1946 – 1948 liczba kół PPR w powiecie systematycznie rosła. Pod koniec ’46 r. było ich 27, rok później – 61,  w przeddzień zjednoczenia ponad sto.
<br/>
+
 
W latach 1946 – 1948 liczba kół PPR w powiecie systematycznie rosła. Pod koniec ’46 r. było ich 27, rok później – 61,  w przeddzień zjednoczenia ponad sto. <br/>
+
Dużo gorzej przedstawiała się sprawa z organizacją komitetów partyjnych na poziomie miast i gmin. W początkach 1946 r. podjęto nieudaną próbę utworzenia miejskich komitetów w [[Mikołajki|Mikołajkach]] i w [[Mrągowo|Mrągowie]]; obydwa pojawiły się w partyjnych statystkach dopiero w marcu ‘47 r. Na zebraniu egzekutywy PK w dniu 25 marca tego roku wyznaczono 10 towarzyszy mających tworzyć skład przyszłego MK PPR Mrągowo. Wśród nich znalazł się pracownik aparatu partyjnego K. Siewierz oraz członkowie PK: Cendrowski, Kapuścik, Szczupakowski. Pierwsza konferencja sprawozdawczo-wyborcza miejskiej organizacji w Mrągowie odbyła się 18 czerwca 1948 r. Powiatowe władze wytypowały wówczas do MK: Zygmunta Koźmina, Wentlanda, Zarożną, Rataja, Leszczyńskego, Dawidziaka, Ziółkiewicza, Dębskiego i Wędzicha. Do egzekutywy: Wentlanda, Koźmina, i Ziółkiewicza. Na sekretarza wyznaczono W. Kapuścika.
Dużo gorzej przedstawiała się sprawa z organizacją komitetów partyjnych na poziomie miast i gmin. W początkach 1946 r. podjęto nieudaną próbę utworzenia miejskich komitetów w Mikołajkach i w Mrągowie; obydwa pojawiły się w partyjnych statystkach dopiero w marcu ‘47 r. Na zebraniu egzekutywy PK w dniu 25 marca tego roku wyznaczono 10 towarzyszy mających tworzyć skład przyszłego MK PPR Mrągowo. Wśród nich znalazł się pracownik aparatu partyjnego K. Siewierz oraz członkowie PK: Cendrowski, Kapuścik, Szczupakowski. Pierwsza konferencja sprawozdawczo - wyborcza miejskiej organizacji w Mrągowie odbyła się 18.czerwca 1948 r. Powiatowe władze wytypowały wówczas do MK: Zygmunta Koźmina, Wentlanda, Zarożną, Rataja, Leszczyńskego, Dawidziaka, Ziółkiewicza, Dębskiego i Wędzicha. Do egzekutywy: Wentlanda, Koźmina, i Ziółkiewicza. Na sekretarza wyznaczono W. Kapuścika.
+
 
<br/>
+
Pierwszy gminny komitet PPR w [[Powiat mrągowski|powiecie mrągowskim]] powołano w styczniu 1947 r. w Jarzębowie ([[Wyszembork]]), dwa miesiące później postały GK w [[Baranowo|Baranowie]], Sorkiewiczach (Sorkwity), Marcinkowie, [Nawiady|Nawiadach]] i Pieczkach (Pieckach). W maju 1947 r. PPR w powiecie mrągowskim posiadała komórki w 36 na 109 gromad i w 7 z 9 gmin wiejskich.
Pierwszy gminny komitet PPR w powiecie mrągowskim powołano w styczniu 1947 r. w Jarzębowie (Wyszenbork), dwa miesiące później postały GK w Baranowie, Sorkiewiczach (Sorkwity), Marcinkowie, Nawiadach i Pieczkach (Pieckach).  
+
 
<br/>
+
'''Szeregi'''
W maju 1947 r. PPR w powiecie mrągowskim posiadała komórki w 36 na 109 gromad i w 7 z 9 gmin wiejskich.
+
 
<br/>
 
'''szeregi'''
 
<br/>
 
 
Mrągowska organizacja partyjna pod koniec 1946 r. liczyła 498 członków; rok później – 973. Szczyt osiągnięto we wrześniu 1948 r., kiedy to PK miał w ewidencji 1342 realnych członków PPR. W wyniku rozpoczętej w październiku 1948 r. akcji „oczyszczenia szeregów” stan PPR w powiecie mrągowskim zmalał; w momencie likwidacji (zjednoczenia) obliczano go na 1218 członków.
 
Mrągowska organizacja partyjna pod koniec 1946 r. liczyła 498 członków; rok później – 973. Szczyt osiągnięto we wrześniu 1948 r., kiedy to PK miał w ewidencji 1342 realnych członków PPR. W wyniku rozpoczętej w październiku 1948 r. akcji „oczyszczenia szeregów” stan PPR w powiecie mrągowskim zmalał; w momencie likwidacji (zjednoczenia) obliczano go na 1218 członków.
  
 
== Osoby związane z organizacją ==
 
== Osoby związane z organizacją ==
funkcję I sekretarza PK PPR Mrągowo pełnili: <br/>
+
Funkcję I sekretarza PK PPR Mrągowo pełnili:
Jan Kuchta (lipiec - grudzień 1945 r.)<br/>
+
*Jan Kuchta (lipiec - grudzień 1945 r.)
Józef Zgódka (styczeń 1946 r. – grudzień 1948 r.) <br/>
+
*Józef Zgódka (styczeń 1946 r. – grudzień 1948 r.)  
 
 
<br/>
 
 
== Bibliografia ==
 
== Bibliografia ==
M.Korejwo, PPR powiatu mrągowskiego (1945-1948): struktury, organizacja, ludzie, działalność. (tekst niepublikowany).
+
M.Korejwo, PPR powiatu mrągowskiego (1945-1948): struktury, organizacja, ludzie, działalność. (tekst niepublikowany).<br/>
<br/>
+
==Źródła archiwalne==
==Żródła archiwalne==
+
[[Archiwum Państwowe w Olsztynie]], zespół nr 1083.
Archiwum Państwowe w Olsztynie, zespół nr 1083
 
<br/>
 
 
 
== Zobacz też ==
 
...
 
 
<br/>
 
<br/>
  
[[Kategoria:Dzieje]] [[Kategoria: Organizacje polskie]] [[Kategoria: 1945-1989]]<br />
+
[[Kategoria: 1945-1989]] [[Kategoria:PZPR]] [[Kategoria: Historia]] [[Kategoria: Mrągowo]]

Aktualna wersja na dzień 22:12, 18 mar 2015

Powiatowy Komitet Polskiej Partii Robotniczej w Mrągowie

Stempel KP PPR MrągowoStempel KP PPR Mrągowo
Rodzaj organizacji partia polityczna
Profil działalności partia polityczna
Rok założenia 1945 r.

Powiatowy Komitet Polskiej Partii Robotniczej w Mrągowie - mrągowska organizacja partyjna. Siedziba PK PPR Mrągowo znajdowała się przy ul. Żeromskiego 4.

Historia

Okres organizacyjny. Lipiec 1945 r – marzec 1946 r.

PK PPR w Mrągowie ukonstytuował się w dniu 13 lipca 1945 r. na zebraniu mającym miejsce w siedzibie Starostwa Powiatowego. Na I sekretarza PK PPR Mrągowo obrano wówczas Jana Kuchtę, na II-ego – Józefa Zgódkę. Do końca 1945 roku I sekretarzem PK PPR Mrągowo pozostawał Jan Kuchta. Na przełomie roku następnego (1946 r.), funkcję objął dotychczasowy II sekretarz – Józef Zgódka. Zgódka pozostał na tym stanowiska do końca istnienia PPR (następnie piastował funkcję I sekretarza KP PZPR Mrągowo).

Egzekutywa

Przynajmniej do końca 1945 r. w PK Mrągowo nie wykształciła się egzekutywa – jej pierwsze posiedzenie miało miejsce 20 lutego 1946 r. W pierwszym znanym składzie znaleźli się: J. Zgódka, Czesław Krzewiński, Andrzej Karpiński i Stanisław Lewiński. Niedługo potem do egzekutywy włączono Mariana Błaszczyka. W okresie do I partyjnej konferencji powiatowej egzekutywa PK zebrała się najwyżej dwukrotnie.

Komitet Powiatowy

Skład Komitetu był bardzo płynny, i nie zawsze z całą pewnością można orzec, kto był jego członkiem. Pod koniec sierpnia 1945 r. do PK najprawdopodobniej należeli: Kuchta, Zgódka, Krzewiński oraz Stanisław Sowiński. Pod koniec września (23 IX) w składzie PK pojawiło się sześć kolejnych osób: Adam Ciechanowicz, Kazimierz Badurek, Marian Wojtanic, Stanisław Dziedzic, Józef Cendrowski i Bolesław Dąbrowski. W okresie bezpośrednio poprzedzającym I konferencję sprawozdawczo–wyborczą (28 II 1946 r.) w skład PK wchodzili: Zgódka, Krzewiński, Sowiński, Ciechanowicz, Cendrowski, Wojtanic, Dzidzic, Karpiński, Lewiński, Stasiak oraz Helena Witkowska.

Struktury w terenie

Pierwsza komórka terenowa PPR powstała w PUBP Mrągowo, następna w Komendzie Powiatowej MO, kolejna w Starostwie. Pod koniec sierpnia tworzyły się również koła PPR poza samym Ządzborkiem (Mrągowem), m.in. w Marcinkowie, Pieczkach (Pieckach), Jędrychowie (Sorkwitach).

Na początku września 1945 r. mrągowski PPR dysponował sześcioma kołami (w tym 3 w samym Mrągowie); pod koniec roku – jedenastoma (w tym 4 w Mrągowie). W całym powiecie do końca roku nie zaistniał ani jeden komitet gminny, czy miejski.

Siedziba PK PPR Mrągowo znajdowała się przy ul. Żeromskiego 4 w Mrągowie.

szeregi
PPR w powiecie rosła wolno: na zebraniu informacyjnym w dniu 22 lipca 1945 r. obecnych było 16 osób, ale nie liczono ich jako członków Partii. Pierwszym człowiekiem, któremu PK PPR Mrągowo przyznał członkostwo w Partii był starosta mrągowski Czesław Krzewiński.
Po dwóch tygodniach od założenia Komitetu (26 lipiec), PPR liczyła w całym powiecie 15 członków i „kandydatów na członka”. Rok 1945 kończono wynikiem 94 członków (w tym: 47 robotników, 37 chłopów i 10 inteligentów). W przeddzień konferencji zamykającej ‘organizacyjny’ okres istnienia PPR, liczyła ona w całym powiecie 173 członków.

Okres statutowy. Marzec 1946 r. – grudzień 1948 r.

31 marca 1946 r. odbyła się I. powiatowa konferencja sprawozdawczo – wyborcza. Tym samym zakończył się okres organizacyjnej tymczasowości, a miejsce władz oktrojowanych (mianowanych) zajęły organa partyjne obrane na podstawie statutowej procedury. Dwuipółletni okres istnienia tak zalegalizowanej organizacji dzielił się na krótkie kadencje, wyznaczone kolejnymi konferencjami sprawozdawczo – wyborczymi: I. - 31.03.1946 r.; II. - 30.03.1947 r.; III. (?) - 23.05.1948 r.

I kadencja

Pierwszy, statutowo obrany skład PK, liczył 10 osób: Zgódka, Krzewiński, Karpiński, H. Witkowska, Lewiński, Dziedzic, Władysław Kapuścik, Zbigniew Meldner, MO Marian Błaszczyk oraz Irena Witkowska. Równocześnie obrano nową egzekutywę, w jej 5-osobowym składzie znaleźli się: Zgódka, Krzewiński, H. Witkowska, Meldner i Lewiński. I sekretarzem pozostał Józef Zgódka. Stanowiska II sekretarza nie odtworzono. Skład ustępujący Komitetu I kadencji wyglądał następująco (30.03.1947 r.): Józef Zgódka, Czesław Krzewiński, Stanisław Kędzierski, Adam Dzidowski, Andrzej Karpiński, Stanisław Lewiński, Władysław Kapuścik, Edward Szczupakowski.

II Kadencja

30 marca 1947 r. odbyła się w Mrągowie II powiatowa konferencja sprawozdawczo–wyborcza. Na konferencji obrano 11-osobowy Komitet w składzie: Karpiński, Kędzierski, Zgódka, Krzewiński, Wawrzyniec Lis, Lewiński, Adam Dzidowski, Kazimierz Siewierz, Adam Kobylański, Konstanty Cudo, Czesław Koszykowski. Do egzekutywy wybrano sześć osób: Kędzierski, Zgódka, Krzewiński, Lewiński, Dzidowski, Cudo. I sekretarzem pozostał Józef Zgódka. Po raz pierwszy obrano też Komisję Rewizyjną – kolejny statutowy organ ogniwa. Weszło doń 6 osób: Adam Ciechanowicz, Zygmunt Koźmin, Maria Owczarek, Roman Trojanowski, Stanisław Chmielewski, Erwin Nyga.

Brak protokołu III konferencji sprawozdawczo–wyborcza (23.05.1948 r. ) uniemożliwia odtworzenie składu ówczesnego KP. W przeddzień zjednoczenia (listopad 1948 r.), do najściślejszego kierownictwa powiatowej organizacji mragowskiej należeli: Kosiński, Dróżdż, Jaskólski, Kapuścik, Henryk Oktaba, Zgódka, Władysław Witman , Adam Kobylański.

Struktury w terenie

W latach 1946 – 1948 liczba kół PPR w powiecie systematycznie rosła. Pod koniec ’46 r. było ich 27, rok później – 61, w przeddzień zjednoczenia ponad sto.

Dużo gorzej przedstawiała się sprawa z organizacją komitetów partyjnych na poziomie miast i gmin. W początkach 1946 r. podjęto nieudaną próbę utworzenia miejskich komitetów w Mikołajkach i w Mrągowie; obydwa pojawiły się w partyjnych statystkach dopiero w marcu ‘47 r. Na zebraniu egzekutywy PK w dniu 25 marca tego roku wyznaczono 10 towarzyszy mających tworzyć skład przyszłego MK PPR Mrągowo. Wśród nich znalazł się pracownik aparatu partyjnego K. Siewierz oraz członkowie PK: Cendrowski, Kapuścik, Szczupakowski. Pierwsza konferencja sprawozdawczo-wyborcza miejskiej organizacji w Mrągowie odbyła się 18 czerwca 1948 r. Powiatowe władze wytypowały wówczas do MK: Zygmunta Koźmina, Wentlanda, Zarożną, Rataja, Leszczyńskego, Dawidziaka, Ziółkiewicza, Dębskiego i Wędzicha. Do egzekutywy: Wentlanda, Koźmina, i Ziółkiewicza. Na sekretarza wyznaczono W. Kapuścika.

Pierwszy gminny komitet PPR w powiecie mrągowskim powołano w styczniu 1947 r. w Jarzębowie (Wyszembork), dwa miesiące później postały GK w Baranowie, Sorkiewiczach (Sorkwity), Marcinkowie, [Nawiady|Nawiadach]] i Pieczkach (Pieckach). W maju 1947 r. PPR w powiecie mrągowskim posiadała komórki w 36 na 109 gromad i w 7 z 9 gmin wiejskich.

Szeregi

Mrągowska organizacja partyjna pod koniec 1946 r. liczyła 498 członków; rok później – 973. Szczyt osiągnięto we wrześniu 1948 r., kiedy to PK miał w ewidencji 1342 realnych członków PPR. W wyniku rozpoczętej w październiku 1948 r. akcji „oczyszczenia szeregów” stan PPR w powiecie mrągowskim zmalał; w momencie likwidacji (zjednoczenia) obliczano go na 1218 członków.

Osoby związane z organizacją

Funkcję I sekretarza PK PPR Mrągowo pełnili:

  • Jan Kuchta (lipiec - grudzień 1945 r.)
  • Józef Zgódka (styczeń 1946 r. – grudzień 1948 r.)

Bibliografia

M.Korejwo, PPR powiatu mrągowskiego (1945-1948): struktury, organizacja, ludzie, działalność. (tekst niepublikowany).

Źródła archiwalne

Archiwum Państwowe w Olsztynie, zespół nr 1083.