Józef Ambroży Geritz: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja zweryfikowana]
(Utworzono nową stronę "{{Biogram infobox |imię i nazwisko = Pole-obowiązkowe |imię i nazwisko org = |pseudonim = |grafika = Pole-obowiązkowe-zdjęcie |op...")
 
m (Zastępowanie tekstu - "[[Kategoria: Nauczyciele i dyrektorzy placówek oświatowych" na "[[Kategoria:Ludzie oświaty]][[Kategoria: Nauczyciele i dyrektorzy placówek oświatowych")
 
(Nie pokazano 27 wersji utworzonych przez 6 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
 
{{Biogram infobox  
 
{{Biogram infobox  
−
|imię i nazwisko      = Pole-obowiązkowe
+
|imię i nazwisko      = Józef Ambroży Geritz
 
|imię i nazwisko org  =  
 
|imię i nazwisko org  =  
 
|pseudonim            =  
 
|pseudonim            =  
−
|grafika              = Pole-obowiązkowe-zdjęcie
+
|grafika              = Geritz.jpg
−
|opis grafiki        = Pole-obowiązkowe
+
|opis grafiki        = Józef Ambroży Geritz<br>Źródło: ''Poczet biskupów warmińskich'', red. Stanisław Achremczyk, Olsztyn 2008, 510 ss.
 
|podpis              =  
 
|podpis              =  
−
|data urodzenia      = Pole-obowiązkowe
+
|data urodzenia      = 3 kwietnia 1783 r.
−
|miejsce urodzenia    = Pole-obowiązkowe
+
|miejsce urodzenia    = Jeziorany
 
|imię przy narodzeniu =  
 
|imię przy narodzeniu =  
−
|data śmierci        = Pole-obowiązkowe
+
|data śmierci        = 16 lipca 1867 r.
−
|miejsce śmierci      = Pole-obowiązkowe
+
|miejsce śmierci      =  
 
|przyczyna śmierci    =  
 
|przyczyna śmierci    =  
−
|miejsce spoczynku    =  
+
|miejsce spoczynku    = katedra fromborska – [[lkwim:Kaplica pw. Zbawiciela w Bazylice Archikatedralnej we Fromborku|kaplica Szembeka]]
−
|zawód               =  
+
|urząd               = biskup warmiński
 
|odznaczenia          =  
 
|odznaczenia          =  
 
|commons              =   
 
|commons              =   
Linia 19: Linia 19:
 
|wikicytaty          =   
 
|wikicytaty          =   
 
|www                  =
 
|www                  =
−
}}<br/>
+
}}
−
 
 
−
''' Hasło_do_definicji ''' (ur. xx yyyyy rrrr w miasto, zm. x miesiac rrrr w miejscowość) – ......<br/>
 
  
 +
''' Józef Ambroży Geritz ''' (3 kwietnia 1783 r. w [[Jeziorany|Jezioranach]], zm. 16 lipca 1867 r.) – [[Duchowni katoliccy|duchowny katolicki]], [[Biskup warmiński|biskup warmiński]] w latach 1842-1867.
 +
<br/><br/>
 
== Życiorys ==  
 
== Życiorys ==  
−
...
 
−
<br/>
 
  
 
=== Szkoła i wykształcenie ===
 
=== Szkoła i wykształcenie ===
−
...
+
Józef Ambroży Geritz początkowe nauki pobierał w szkółce parafialnej. W 1794 r. uczęszczał do gimnazjum reszelskiego. W 1800 r. rozpoczął studia w [[Braniewo|Braniewie]]. W 1802 r. otrzymał z rąk [[Andrzej Stanisław Von Hatten|Andrzeja Stanisława von Hattena]] niższe święcenia kapłańskie. Kontynuował studia w Warszawie przy zakonie pijarów. W 1843 r. uzyskał doktorat z teologii na uniwersytecie w Münster.  
 
<br/>
 
<br/>
 +
=== Działalność ===
 +
Geritz był nauczycielem w gimnazjum reszelskim. W 1806 r. otrzymał wyższe święcenia kapłańskie. W 1812 r. Józef został sekretarzem [[Kapituła warmińska|kapituły warmińskiej]]. W 1823 r. mianowano go kanonikiem i kustoszem kapituły warmińskiej. W 1835 r. został dziekanem, a w 1840 r. biskupem tytularnym Abdery i biskupem pomocniczym warmińskim.
  
−
=== Praca ===
+
Sakrę biskupią przyjął w [[Królewiec |Królewcu]] w obecności króla pruskiego Fryderyka Wilhelma IV. Po śmierci biskupa [[Andrzej Stanisław Von Hatten |Andrzeja Stanisława von Hattena]], 21 czerwca 1841 r., został wybrany na biskupa warmińskiego.
−
...
+
 
−
<br/>
+
Biskup otoczył opieką duszpasterską katolików w diasporze mazurskiej i kłajpedzkiej. W diasporach budował kościoły i erygował parafie. Zwracał się do władz państwowych o zakaz publikowania artykułów atakujących Kościół katolicki. Geritz znał język polski. W 1844 r. rozdał w polskich parafiach 289 egzemplarzy polskiego katechizmu. Zaangażował się w opracowanie i wydanie polskich śpiewników i modlitewników. Nie pozwolił na usunięcie polskich duchownych i błogosławionych z rubryceli.  
  
−
=== Działalność społeczna, kulturalna, naukowa, polityczna ===
+
Za jego czasów rozwinęła się działalność bractw i stowarzyszeń religijnych: Bractwa Rotarowego, Koła Związku Boromeusza, Związku św. Elżbiety, Związku św. Wincentego a Paulo. Biskup założył [[Towarzystwo św. Wojciecha]] (Albertusverein), które wspierało budownictwo kościelne. Otaczał opieką chorych i potrzebujących. Ufundował dla sierot i ociemniałych zakład opiekuńczy św. Józefa w [[Lidzbark Warmiński |Lidzbarku Warmińskim]]. Nowocześnie wyposażył szpitale w [[Braniewo |Braniewie]], [[Frombork |Fromborku]] i Lidzbarku Warmińskim. W [[Jeziorany |Jezioranach]] zainicjował budowę szkoły dla dziewcząt i domu dla biednych. Geritz posiadał duże uposażenie, które przeznaczał na działania społeczne.
−
...
 
 
<br/>
 
<br/>
 +
W trakcie pełnienia swoich obowiązków erygował pierwszą placówkę rzymskokatolicką w [[Ełku]], wyraził też zgodę na utworzenie gminy katolickiej w [[Górowo Iławeckie |Górowie Iławeckim]].
  
 
==Ciekawostki==
 
==Ciekawostki==
−
...
+
*W 1894 r. z inicjatywy biskupa [[Andrzej Thiel|Andrzeja Thiela]] wzniesiona została we Fromborku [[Kapliczka we Fromborku |kapliczka ku czci św. Józefa]]. Była ona wyrazem hołdu złożonego biskupowi Józefowi Geritzowi.
−
<br/>
+
*Józef Geritz był prawdopodobnie wujem [[Karol Woelky|Karola Woelky'ego]], kanonika warmińskiego, historyka, bibliotekarza i wydawcy.
  
−
== Bibliografia biograficzna ==
+
== Bibliografia ==
−
...
+
Obłąk Jan, Kopiczko Andrzej, ''Historia Diecezji i  Archidiecezji Warmińskiej'', Olsztyn 2010, 261 ss.<br>
 +
''Poczet biskupów warmińskich'', pod red. Stanisława Achremczyka, Olsztyn 2008, 510 ss.
 
<br/>
 
<br/>
 +
[[Kategoria:Osoby|Geritz, Józef Ambroży]]
  
−
== Bibliografia ==
+
[[Kategoria: Duchowni rzymskokatoliccy|Geritz, Józef Ambroży]]
−
...
+
[[Kategoria: Biskupi warmińscy|Geritz, Józef Ambroży]]
−
<br/>
+
[[Kategoria:Ludzie oświaty]][[Kategoria: Nauczyciele i dyrektorzy placówek oświatowych|Geritz, Józef Ambroży]]
−
{{Przypisy}}
+
[[Kategoria: Powiat olsztyński|Geritz, Józef Ambroży]]
−
<br/>
+
[[Kategoria: Jeziorany (gmina miejsko-wiejska)|Geritz, Józef Ambroży]]
−
== Zobacz też ==
+
[[Kategoria: Powiat kętrzyński|Geritz, Józef Ambroży]]
−
...
+
[[Kategoria: Reszel (gmina miejsko-wiejska)|Geritz, Józef Ambroży]]
−
<br/>
+
[[Kategoria: Powiat braniewski|Geritz, Józef Ambroży]]
−
[[Kategoria: Osoba]]<br/>
+
[[Kategoria: Braniewo |Geritz, Józef Ambroży]]
 +
[[Kategoria: Frombork (gmina miejsko-wiejska)|Geritz, Józef Ambroży]]
 +
[[Kategoria: Powiat lidzbarski|Geritz, Józef Ambroży]]
 +
[[Kategoria: Lidzbark Warmiński|Geritz, Józef Ambroży]]
 +
[[Kategoria: 1801-1918|Geritz, Józef Ambroży]]

Aktualna wersja na dzień 12:43, 21 mar 2015

Józef Ambroży Geritz
Józef Ambroży GeritzŹródło: Poczet biskupów warmińskich, red. Stanisław Achremczyk, Olsztyn 2008, 510 ss.
Józef Ambroży Geritz
Źródło: Poczet biskupów warmińskich, red. Stanisław Achremczyk, Olsztyn 2008, 510 ss.
Data i miejsce urodzenia 3 kwietnia 1783 r.
Jeziorany
Data śmierci 16 lipca 1867 r.
Miejsce spoczynku katedra fromborska – kaplica Szembeka

Józef Ambroży Geritz (3 kwietnia 1783 r. w Jezioranach, zm. 16 lipca 1867 r.) – duchowny katolicki, biskup warmiński w latach 1842-1867.

Życiorys

Szkoła i wykształcenie

Józef Ambroży Geritz początkowe nauki pobierał w szkółce parafialnej. W 1794 r. uczęszczał do gimnazjum reszelskiego. W 1800 r. rozpoczął studia w Braniewie. W 1802 r. otrzymał z rąk Andrzeja Stanisława von Hattena niższe święcenia kapłańskie. Kontynuował studia w Warszawie przy zakonie pijarów. W 1843 r. uzyskał doktorat z teologii na uniwersytecie w Münster.

Działalność

Geritz był nauczycielem w gimnazjum reszelskim. W 1806 r. otrzymał wyższe święcenia kapłańskie. W 1812 r. Józef został sekretarzem kapituły warmińskiej. W 1823 r. mianowano go kanonikiem i kustoszem kapituły warmińskiej. W 1835 r. został dziekanem, a w 1840 r. biskupem tytularnym Abdery i biskupem pomocniczym warmińskim.

Sakrę biskupią przyjął w Królewcu w obecności króla pruskiego Fryderyka Wilhelma IV. Po śmierci biskupa Andrzeja Stanisława von Hattena, 21 czerwca 1841 r., został wybrany na biskupa warmińskiego.

Biskup otoczył opieką duszpasterską katolików w diasporze mazurskiej i kłajpedzkiej. W diasporach budował kościoły i erygował parafie. Zwracał się do władz państwowych o zakaz publikowania artykułów atakujących Kościół katolicki. Geritz znał język polski. W 1844 r. rozdał w polskich parafiach 289 egzemplarzy polskiego katechizmu. Zaangażował się w opracowanie i wydanie polskich śpiewników i modlitewników. Nie pozwolił na usunięcie polskich duchownych i błogosławionych z rubryceli.

Za jego czasów rozwinęła się działalność bractw i stowarzyszeń religijnych: Bractwa Rotarowego, Koła Związku Boromeusza, Związku św. Elżbiety, Związku św. Wincentego a Paulo. Biskup założył Towarzystwo św. Wojciecha (Albertusverein), które wspierało budownictwo kościelne. Otaczał opieką chorych i potrzebujących. Ufundował dla sierot i ociemniałych zakład opiekuńczy św. Józefa w Lidzbarku Warmińskim. Nowocześnie wyposażył szpitale w Braniewie, Fromborku i Lidzbarku Warmińskim. W Jezioranach zainicjował budowę szkoły dla dziewcząt i domu dla biednych. Geritz posiadał duże uposażenie, które przeznaczał na działania społeczne.
W trakcie pełnienia swoich obowiązków erygował pierwszą placówkę rzymskokatolicką w Ełku, wyraził też zgodę na utworzenie gminy katolickiej w Górowie Iławeckim.

Ciekawostki

Bibliografia

Obłąk Jan, Kopiczko Andrzej, Historia Diecezji i Archidiecezji Warmińskiej, Olsztyn 2010, 261 ss.
Poczet biskupów warmińskich, pod red. Stanisława Achremczyka, Olsztyn 2008, 510 ss.

Źródło: „http://encyklopedia.warmia.mazury.pl/index.php?title=Józef_Ambroży_Geritz&oldid=144406”