Józef Ambroży Geritz: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja zweryfikowana] |
m (Zastępowanie tekstu - "[[Kategoria: Nauczyciele i dyrektorzy placówek oświatowych" na "[[Kategoria:Ludzie oświaty]][[Kategoria: Nauczyciele i dyrektorzy placówek oświatowych") |
|||
| (Nie pokazano 25 wersji utworzonych przez 6 użytkowników) | |||
| Linia 4: | Linia 4: | ||
|pseudonim = | |pseudonim = | ||
|grafika = Geritz.jpg | |grafika = Geritz.jpg | ||
| − | |opis grafiki = Józef Ambroży Geritz | + | |opis grafiki = Józef Ambroży Geritz<br>Źródło: ''Poczet biskupów warmińskich'', red. Stanisław Achremczyk, Olsztyn 2008, 510 ss. |
|podpis = | |podpis = | ||
| − | |data urodzenia = 3 | + | |data urodzenia = 3 kwietnia 1783 r. |
|miejsce urodzenia = Jeziorany | |miejsce urodzenia = Jeziorany | ||
|imię przy narodzeniu = | |imię przy narodzeniu = | ||
| − | |data śmierci = 16 | + | |data śmierci = 16 lipca 1867 r. |
| − | |miejsce śmierci = | + | |miejsce śmierci = |
|przyczyna śmierci = | |przyczyna śmierci = | ||
| − | |miejsce spoczynku = | + | |miejsce spoczynku = katedra fromborska – [[lkwim:Kaplica pw. Zbawiciela w Bazylice Archikatedralnej we Fromborku|kaplica Szembeka]] |
| − | | | + | |urząd = biskup warmiński |
|odznaczenia = | |odznaczenia = | ||
|commons = | |commons = | ||
| Linia 19: | Linia 19: | ||
|wikicytaty = | |wikicytaty = | ||
|www = | |www = | ||
| − | }} | + | }} |
| − | |||
| − | |||
| + | ''' Józef Ambroży Geritz ''' (3 kwietnia 1783 r. w [[Jeziorany|Jezioranach]], zm. 16 lipca 1867 r.) – [[Duchowni katoliccy|duchowny katolicki]], [[Biskup warmiński|biskup warmiński]] w latach 1842-1867. | ||
| + | <br/><br/> | ||
== Życiorys == | == Życiorys == | ||
| − | |||
| − | |||
=== Szkoła i wykształcenie === | === Szkoła i wykształcenie === | ||
| − | + | Józef Ambroży Geritz początkowe nauki pobierał w szkółce parafialnej. W 1794 r. uczęszczał do gimnazjum reszelskiego. W 1800 r. rozpoczął studia w [[Braniewo|Braniewie]]. W 1802 r. otrzymał z rąk [[Andrzej Stanisław Von Hatten|Andrzeja Stanisława von Hattena]] niższe święcenia kapłańskie. Kontynuował studia w Warszawie przy zakonie pijarów. W 1843 r. uzyskał doktorat z teologii na uniwersytecie w Münster. | |
<br/> | <br/> | ||
| + | === Działalność === | ||
| + | Geritz był nauczycielem w gimnazjum reszelskim. W 1806 r. otrzymał wyższe święcenia kapłańskie. W 1812 r. Józef został sekretarzem [[Kapituła warmińska|kapituły warmińskiej]]. W 1823 r. mianowano go kanonikiem i kustoszem kapituły warmińskiej. W 1835 r. został dziekanem, a w 1840 r. biskupem tytularnym Abdery i biskupem pomocniczym warmińskim. | ||
| − | + | Sakrę biskupią przyjął w [[Królewiec |Królewcu]] w obecności króla pruskiego Fryderyka Wilhelma IV. Po śmierci biskupa [[Andrzej Stanisław Von Hatten |Andrzeja Stanisława von Hattena]], 21 czerwca 1841 r., został wybrany na biskupa warmińskiego. | |
| − | |||
| − | |||
| − | + | Biskup otoczył opieką duszpasterską katolików w diasporze mazurskiej i kłajpedzkiej. W diasporach budował kościoły i erygował parafie. Zwracał się do władz państwowych o zakaz publikowania artykułów atakujących Kościół katolicki. Geritz znał język polski. W 1844 r. rozdał w polskich parafiach 289 egzemplarzy polskiego katechizmu. Zaangażował się w opracowanie i wydanie polskich śpiewników i modlitewników. Nie pozwolił na usunięcie polskich duchownych i błogosławionych z rubryceli. | |
| + | Za jego czasów rozwinęła się działalność bractw i stowarzyszeń religijnych: Bractwa Rotarowego, Koła Związku Boromeusza, Związku św. Elżbiety, Związku św. Wincentego a Paulo. Biskup założył [[Towarzystwo św. Wojciecha]] (Albertusverein), które wspierało budownictwo kościelne. Otaczał opieką chorych i potrzebujących. Ufundował dla sierot i ociemniałych zakład opiekuńczy św. Józefa w [[Lidzbark Warmiński |Lidzbarku Warmińskim]]. Nowocześnie wyposażył szpitale w [[Braniewo |Braniewie]], [[Frombork |Fromborku]] i Lidzbarku Warmińskim. W [[Jeziorany |Jezioranach]] zainicjował budowę szkoły dla dziewcząt i domu dla biednych. Geritz posiadał duże uposażenie, które przeznaczał na działania społeczne. | ||
<br/> | <br/> | ||
| + | W trakcie pełnienia swoich obowiązków erygował pierwszą placówkę rzymskokatolicką w [[Ełku]], wyraził też zgodę na utworzenie gminy katolickiej w [[Górowo Iławeckie |Górowie Iławeckim]]. | ||
==Ciekawostki== | ==Ciekawostki== | ||
| − | + | *W 1894 r. z inicjatywy biskupa [[Andrzej Thiel|Andrzeja Thiela]] wzniesiona została we Fromborku [[Kapliczka we Fromborku |kapliczka ku czci św. Józefa]]. Była ona wyrazem hołdu złożonego biskupowi Józefowi Geritzowi. | |
| − | + | *Józef Geritz był prawdopodobnie wujem [[Karol Woelky|Karola Woelky'ego]], kanonika warmińskiego, historyka, bibliotekarza i wydawcy. | |
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
| − | Obłąk Jan, Kopiczko Andrzej,''Historia Diecezji i Archidiecezji Warmińskiej'', Olsztyn 2010, 261 ss. | + | Obłąk Jan, Kopiczko Andrzej, ''Historia Diecezji i Archidiecezji Warmińskiej'', Olsztyn 2010, 261 ss.<br> |
| − | |||
''Poczet biskupów warmińskich'', pod red. Stanisława Achremczyka, Olsztyn 2008, 510 ss. | ''Poczet biskupów warmińskich'', pod red. Stanisława Achremczyka, Olsztyn 2008, 510 ss. | ||
<br/> | <br/> | ||
| + | [[Kategoria:Osoby|Geritz, Józef Ambroży]] | ||
| − | + | [[Kategoria: Duchowni rzymskokatoliccy|Geritz, Józef Ambroży]] | |
| − | [[Kategoria: | + | [[Kategoria: Biskupi warmińscy|Geritz, Józef Ambroży]] |
| + | [[Kategoria:Ludzie oświaty]][[Kategoria: Nauczyciele i dyrektorzy placówek oświatowych|Geritz, Józef Ambroży]] | ||
| + | [[Kategoria: Powiat olsztyński|Geritz, Józef Ambroży]] | ||
| + | [[Kategoria: Jeziorany (gmina miejsko-wiejska)|Geritz, Józef Ambroży]] | ||
| + | [[Kategoria: Powiat kętrzyński|Geritz, Józef Ambroży]] | ||
| + | [[Kategoria: Reszel (gmina miejsko-wiejska)|Geritz, Józef Ambroży]] | ||
| + | [[Kategoria: Powiat braniewski|Geritz, Józef Ambroży]] | ||
| + | [[Kategoria: Braniewo |Geritz, Józef Ambroży]] | ||
| + | [[Kategoria: Frombork (gmina miejsko-wiejska)|Geritz, Józef Ambroży]] | ||
| + | [[Kategoria: Powiat lidzbarski|Geritz, Józef Ambroży]] | ||
| + | [[Kategoria: Lidzbark Warmiński|Geritz, Józef Ambroży]] | ||
| + | [[Kategoria: 1801-1918|Geritz, Józef Ambroży]] | ||
Aktualna wersja na dzień 12:43, 21 mar 2015
| Józef Ambroży Geritz | |
| | |
 Józef Ambroży Geritz
Źródło: Poczet biskupów warmińskich, red. Stanisław Achremczyk, Olsztyn 2008, 510 ss. | |
| Data i miejsce urodzenia | 3 kwietnia 1783 r. Jeziorany |
| Data śmierci | 16 lipca 1867 r. |
| Miejsce spoczynku | katedra fromborska – kaplica Szembeka |
Józef Ambroży Geritz (3 kwietnia 1783 r. w Jezioranach, zm. 16 lipca 1867 r.) – duchowny katolicki, biskup warmiński w latach 1842-1867.
Życiorys
Szkoła i wykształcenie
Józef Ambroży Geritz początkowe nauki pobierał w szkółce parafialnej. W 1794 r. uczęszczał do gimnazjum reszelskiego. W 1800 r. rozpoczął studia w Braniewie. W 1802 r. otrzymał z rąk Andrzeja Stanisława von Hattena niższe święcenia kapłańskie. Kontynuował studia w Warszawie przy zakonie pijarów. W 1843 r. uzyskał doktorat z teologii na uniwersytecie w Münster.
Działalność
Geritz był nauczycielem w gimnazjum reszelskim. W 1806 r. otrzymał wyższe święcenia kapłańskie. W 1812 r. Józef został sekretarzem kapituły warmińskiej. W 1823 r. mianowano go kanonikiem i kustoszem kapituły warmińskiej. W 1835 r. został dziekanem, a w 1840 r. biskupem tytularnym Abdery i biskupem pomocniczym warmińskim.
Sakrę biskupią przyjął w Królewcu w obecności króla pruskiego Fryderyka Wilhelma IV. Po śmierci biskupa Andrzeja Stanisława von Hattena, 21 czerwca 1841 r., został wybrany na biskupa warmińskiego.
Biskup otoczył opieką duszpasterską katolików w diasporze mazurskiej i kłajpedzkiej. W diasporach budował kościoły i erygował parafie. Zwracał się do władz państwowych o zakaz publikowania artykułów atakujących Kościół katolicki. Geritz znał język polski. W 1844 r. rozdał w polskich parafiach 289 egzemplarzy polskiego katechizmu. Zaangażował się w opracowanie i wydanie polskich śpiewników i modlitewników. Nie pozwolił na usunięcie polskich duchownych i błogosławionych z rubryceli.
Za jego czasów rozwinęła się działalność bractw i stowarzyszeń religijnych: Bractwa Rotarowego, Koła Związku Boromeusza, Związku św. Elżbiety, Związku św. Wincentego a Paulo. Biskup założył Towarzystwo św. Wojciecha (Albertusverein), które wspierało budownictwo kościelne. Otaczał opieką chorych i potrzebujących. Ufundował dla sierot i ociemniałych zakład opiekuńczy św. Józefa w Lidzbarku Warmińskim. Nowocześnie wyposażył szpitale w Braniewie, Fromborku i Lidzbarku Warmińskim. W Jezioranach zainicjował budowę szkoły dla dziewcząt i domu dla biednych. Geritz posiadał duże uposażenie, które przeznaczał na działania społeczne.
W trakcie pełnienia swoich obowiązków erygował pierwszą placówkę rzymskokatolicką w Ełku, wyraził też zgodę na utworzenie gminy katolickiej w Górowie Iławeckim.
Ciekawostki
- W 1894 r. z inicjatywy biskupa Andrzeja Thiela wzniesiona została we Fromborku kapliczka ku czci św. Józefa. Była ona wyrazem hołdu złożonego biskupowi Józefowi Geritzowi.
- Józef Geritz był prawdopodobnie wujem Karola Woelky'ego, kanonika warmińskiego, historyka, bibliotekarza i wydawcy.
Bibliografia
Obłąk Jan, Kopiczko Andrzej, Historia Diecezji i Archidiecezji Warmińskiej, Olsztyn 2010, 261 ss.
Poczet biskupów warmińskich, pod red. Stanisława Achremczyka, Olsztyn 2008, 510 ss.
- Strony zawierające wywołania szablonów z parametrami o takich samych nazwach
- Duchowni rzymskokatoliccy
- Biskupi warmińscy
- Ludzie oświaty
- Nauczyciele i dyrektorzy placówek oświatowych
- Powiat olsztyński
- Jeziorany (gmina miejsko-wiejska)
- Powiat kętrzyński
- Reszel (gmina miejsko-wiejska)
- Powiat braniewski
- Braniewo
- Frombork (gmina miejsko-wiejska)
- Powiat lidzbarski
- Lidzbark Warmiński
- 1801-1918
