Bronisław Sochaczewski

Bronisław Sochaczewski
Data i miejsce urodzenia	15 maja 1886 r. Brusy
Data i miejsce śmierci	13 maja 1940 r. Sachsenhausen
Przyczyna śmierci	śmierć męczeńska

Bronisław Sochaczewski (ur. 15 maja 1886 r. w Brusach, zm. 13 maja 1940 r. w Sachsenhausen) – ksiądz włączony w poczet warmińskich męczenników, którzy zginęli śmiercią męczeńską podczas II wojny światowej.

Życiorys

Urodził się 15 maja 1886 r. w Brusach koło Chojnic na Kaszubach, w polskiej rodzinie katolickiej, jako drugie z czworga dzieci Hipolita i Xaverii z domu Czarnowski.

Szkoła i wykształcenie

Kształcił się w Braniewie. Świecenia kapłańskie otrzymał 26 stycznia 1913 r. we Fromborku z rąk bpa Augustyna Bludaua.

Praca

Jako neoprezbiter został mianowany drugim wikariuszem parafii pw. św. Anny w Sztumie, a po kilku miesiącach, 10 listopada 1913 r., został wikariuszem w Postolinie, gdzie zdecydowana większość parafian była narodowości polskiej.

13 lutego 1920 r. został ustanowiony pierwszym wikariuszem parafii Trójcy Świętej w Kwidzynie, gdzie angażował się w polski ruch plebiscytowy, prowadził kursy języka polskiego. 17 sierpnia 1920 r. został wikariuszem w Świętej Lipce, a 1 sierpnia 1922 r. - zastępcą proboszcza w Ełku.

Od 25 lipca 1923 r. pracował jako wikariusz w Lamkowie. 17 października 1928 r. otrzymał wikariat i komendaryczny zarząd beneficjum Nycza w Ramsowie. Ta nominacja nie doszła jednak do skutku i nadal pracował w Lamkowie. 8 czerwca 1931 r. ks. Sochaczewski został proboszczem w Krasnej Łące. Tego samego roku zwrócił się do niego konsul RP w Olsztynie, Józef Gieburowski, z propozycją założenia w Niemczech Towarzystwa im. kard. Stanisława Hozjusza. Jak wynika z raportu konsula do Poselstwa RP w Berlinie z 9 maja 1931 r., przez Towarzystwo zamierzano organizacyjnie skupić wszystkich księży polskiego pochodzenia w Niemczech. W programie zostały podkreślone trzy cele: dążenie do beatyfikacji kardynała Hozjusza, podjęcie badań nad jego dorobkiem oraz upowszechnianie dzieła Hozjusza również poza Warmią.

Mimo gróźb nauczał religii w języku polskim. Był działaczem Związku Polaków w Niemczech i opiekunem towarzystw kobiecych pod wezwaniem św. Kingi na Powiślu. Opublikował kilka artykułów w "Gazecie Olsztyńskiej" poświęconych m.in. królowi Janowi III Sobieskiemu. Propagował prasę i książki polskie wśród parafian.

Po dojściu Hitlera do władzy w dniu 30 stycznia 1933 r. gestapo przeszukiwało mieszkanie ks. Sochaczewskiego. Sąd specjalny w Elblągu przesłuchał go w sierpniu 1935 r. z powodu głoszonych kazań, w których mówił o zamknięciu przez władze cmentarza dla zmarłych na cholerę i usunięciu krzyża.

W 1935 r. władze zażądały od ks. Sochaczewskiego likwidacji nabożeństw i lekcji przygotowawczych do I Komunii Świętej prowadzonych w języku polskim. Ksiądz na polecenie kurii biskupiej podporządkował się żądaniom władz, zachował jednak wcześniej ustalony porządek nabożeństw aż do przymusowego wyjazdu z Powiśla. 10 maja 1939 r., po licznych szykanach otrzymał od gestapo nakaz opuszczenia terenu Prus Wschodnich. Wyjechał do Gdyni, gdzie objął stanowisko kapelana Wojska Polskiego.

Śmierć męczeńska

W październiku 1939 r. został aresztowany przez nazistów i osadzony najpierw w obozie koncentracyjnym w Stutthofie, a od kwietnia 1940 r. w Sachsenhausen, gdzie bestialsko pobity zmarł 13 maja 1940 r. Został skatowany do nieprzytomności przez niemieckiego podoficera w obozie w Sachsenhausen za to, że zbyt cicho odpowiedział na pytanie, kim jest z zawodu.

Bibliografia

Na podstawie artykułu zamieszczonego w "Gościu Niedzielnym. Posłańcu Warmińskim": Śmierć za cichy głos, "GN", nr 31/2012, 5 sierpnia 2012.