Kosakowo: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja zweryfikowana]
(Dzieje miejscowości)
 
(Nie pokazano 12 wersji utworzonych przez 4 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
 
 
 
{{Wieś infobox
 
{{Wieś infobox
 
  |nazwa                = Kosakowo
 
  |nazwa                = Kosakowo
Linia 7: Linia 5:
 
  |herb artykuł          =
 
  |herb artykuł          =
 
  |dopełniacz wsi        = Kosakowa   
 
  |dopełniacz wsi        = Kosakowa   
  |zdjęcie              = Zabytkowa dzwonnica kościelna w Kosakowie.jpg  
+
  |zdjęcie              = kosakowo.jpg
  |opis zdjęcia          = Zabytkowa dzwonnica kościelna w Kosakowie  
+
  |opis zdjęcia          = Drewniana dzwonnica w Kosakowie.<br>Fot. Mieczysław Kalski   
 
  |rodzaj miejscowości  =
 
  |rodzaj miejscowości  =
 
  |województwo          = warmińsko-mazurskie
 
  |województwo          = warmińsko-mazurskie
Linia 16: Linia 14:
 
  |sołectwo              =
 
  |sołectwo              =
 
  |wysokość              =
 
  |wysokość              =
  |liczba ludności      = 232<ref>Łącznie Kosakowo i [[Lipowo (gm. Srokowo)|Lipowo]].</ref>
+
  |liczba ludności      = 232<ref>Łącznie: Kosakowo i Lipowo.</ref>
 
  |rok                  = 2010
 
  |rok                  = 2010
 
  |strefa numeracyjna    =
 
  |strefa numeracyjna    =
Linia 30: Linia 28:
 
  |wikisłownik          =
 
  |wikisłownik          =
 
  |www                  =
 
  |www                  =
}}<br/>
+
}}
''' Kosakowo''' (niem. ''Marienthal'') – [[wieś sołecka]] położona w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat kętrzyński|powiecie kętrzyńskim]], w [[gmina Srokowo|gminie Srokowo]]. W latach 1975-1998 miejscowość [[podział administracyjny|administracyjnie]] należała do [[województwo olsztyńskie|województwa olsztyńskiego]].  
+
''' Kosakowo''' (niem. ''Marienthal'') – wieś sołecka położona w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat kętrzyński|powiecie kętrzyńskim]], w [[Srokowo (gmina wiejska)|gminie Srokowo]]. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego.  
 
+
Miejscowość w 2010 roku liczyła 232 mieszkańców (łącznie z [[Lipowo (gmina Srokowo)|Lipowem]]). W skład sołectwa wchodzą wsie: Kosakowo, Lipowo, [[Łęsk]], [[Wikrowo]] i [[Wólka Jankowska]]. Funkcję sołtysa obecnie sprawuje [[Zenon Rutkowski]]<ref>[http://bip.warmia.mazury.pl/srokowo_gmina_wiejska/128/Solectwa_i_Soltysi/ bip.warmia.mazury.pl] [05.03.2014]</ref>.
Miejscowość w 2010 roku liczyła 232 mieszkańców (łącznie z [[Lipowo (gm. Srokowo)|Lipowem]]). W skład sołectwa wchodzą wsie: Kosakowo, Lipowo, [[Łęsk]], [[Wikrowo]] i [[Wólka Jankowska]]. Funkcję sołtysa obecnie sprawuje [[Zenon Rutkowski]]<ref>http://bip.warmia.mazury.pl/srokowo_gmina_wiejska/128/Solectwa_i_Soltysi/ [data dostępu: 5.03.2014]</ref>.
+
<br/><br/>
<br/>
 
  
 
== Położenie ==
 
== Położenie ==
Miejscowość leży w odległości 4 km od [[Srokowo|Srokowa]].
+
Kosakowo leży w odległości 4 km od [[Srokowo|Srokowa]].
 
<br/>
 
<br/>
  
 
== Dzieje miejscowości ==
 
== Dzieje miejscowości ==
Miejscowość powstała w 1387 roku jako [[wieś czynszowa]] na [[prawo chełmińskie|prawie chełmińskim]], obejmująca obszar 50 włók.  
+
Miejscowość powstała w 1387 roku jako [[wieś czynszowa]] na [[prawo chełmińskie|prawie chełmińskim]], obejmująca obszar 50 łanów.  
W 1657 roku wieś została doszczętnie zniszczona przez Tatarów. Spalony został również miejscowy kościół. Na początku kolejnego stulecia miejscowość została spustoszona przez [[epidemia dżumy|epidemię dżumy]]. W 1710 roku doprowadziła do śmierci 13 mieszkańców. W 1785 roku miejscowość składała się z 35 domów. W 1817 roku 223 mieszkańców żyło w 43 domostwach. U progu [[II wojna światowa| II wojny światowej]] Kosakowo było zamieszkane przez 429 osób. W czasie wojny w Kosakowie i okolicach przebywali polscy robotnicy przymusowi. Po 1945 roku jeden z nich - Nikodem Błażewicz został pierwszym powojennym sołtysem wsi. W roku 1949 do miejscowej szkoły uczęszczało 56 uczniów. W 1954 roku miejscowość była siedzibą [[Gromadzka Rada Narodowa w Kosakowie| Gromadzkiej Rady Narodowej]], którą zniesiono trzy lata później. W 1970 roku miejscowość była zamieszkana przez 170 osób. W tym czasie w Kosakowie działała ośmioklasowa szkoła podstawowa oraz punkt biblioteczny. W 1973 roku w skład sołectwa Kosakowo w [[gmina Srokowo|gminie Srokowo]] wchodziło pięć miejscowości.
+
W 1657 roku została doszczętnie zniszczona przez Tatarów. Spalony został również miejscowy kościół. Na początku kolejnego stulecia miejscowość została spustoszona przez [[epidemia dżumy 1709-1711|epidemię dżumy]]. W 1710 roku zaraza doprowadziła do śmierci 13 mieszkańców.  
  
 +
W 1785 roku miejscowość składała się z 35 domów. W 1817 roku 223 mieszkańców żyło w 43 domostwach. W 1909 roku wzniesiony został budynek jednoklasowej szkoły. U progu II wojny światowej Kosakowo było zamieszkane przez 429 osób.
  
Nazwa niemiecka: Marienthal. Wieś czynszowa, założona w 1387 r. przez osadników przybyłych z zachodniej części Prus. Tu otrzymali 50 łanów (840 ha) na dość trudnym, lesistym terenie, ale dla zachęty dano im równocześnie 12 lat wolnizny od podatków. Mieszkańcy nie byli jednak wolni od wszystkich nieszczęść, które dotykały kraj w ciągu wieków. W 1657 r. najazd tatarski (zorganizowany w odwecie za przeniewierstwo księcia pruskiego, lennika Polski) obrócił w perzynę gospodarstwa, spłonął też drewniany kościółek wiejski, którego nie odbudowano. W 1710 r. dżuma obeszła się z mieszkańcami łaskawie, pochłaniając jedynie 13 ofiar. Wieś zaś była dość spora – w 1820 r. liczyła 43 chałupy i 223 mieszkańców, zaś w 1928 r. – 496 mieszkańców. Dwa największe gospodarstwa liczyły wówczas 60 i 121 ha. Jednoklasowy budynek szkolny zbudowano tu w 1909 r. Po wojnie pierwszym sołtysem wsi był Nikodem Błażewicz. W 1970 r. była tu szkoła ośmioklasowa, punkt biblioteczny, a wieś liczyła 170 mieszkańców.
+
W czasie wojny w Kosakowie i okolicach przebywali polscy robotnicy przymusowi. Po 1945 roku jeden z nich, Nikodem Błażewicz, został pierwszym powojennym sołtysem wsi. W roku 1949 do miejscowej szkoły uczęszczało 56 uczniów. W 1954 roku Kosakowo była siedzibą Gromadzkiej Rady Narodowej, którą zniesiono trzy lata później. W 1970 roku miejscowość była zamieszkana przez 170 osób. W tym czasie w Kosakowie działała ośmioklasowa szkoła podstawowa oraz punkt biblioteczny. W 1973 roku w skład sołectwa Kosakowo w gminie Srokowo wchodziło pięć miejscowości.
 
 
<br/>
 
  
== Ludzie związani z miejscowością ==
+
Miejscowość ma charakter typowej wsi rolniczej, jednak coraz chętniej mieszkańcy decydują się na prowadzenie gospodarstw agroturystycznych. W Kosakowie działa [[Koło Gospodyń Wiejskich w Kosakowie|Koło Gospodyń Wiejskich]], istnieje również świetlica. W centrum wsi znajduje się staw zarybiany przez mieszkańców.
...
 
  
 +
Miejscowy kościół został zniszczony w czasie najazdu tatarskiego w roku 1657 i nie został już odbudowany. Zachowała się drewniana dzwonnica.
 
<br/>
 
<br/>
  
 
== Zabytki ==
 
== Zabytki ==
*Drewniana dzwonnica przebudowywana na przestrzeni XVI-XIX stulecia
+
*drewniana dzwonnica przebudowywana na przestrzeni XVI-XIX stulecia  
*Dawna kuźnia z XIX stulecia
+
*dawna kuźnia z XIX stulecia
[[File:Obrazek-nazwa.jpg|thumb|242 px|Miejscowość-Opis-Rysunku]]
 
<br/>
 
 
 
== Bibliografia ==
 
#''Kętrzyn. Z dziejów miasta i okolic'', przewodniczący komitetu redakcyjnego Andrzej Wakar, Olsztyn 1978.
 
#Licharewa Zofia, ''Kętrzyn. Z dziejów miasta i powiatu'', Olsztyn 1962.
 
#''Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany'', red.  Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.
 
#[http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims| Bank Danych Lokalnych GUS]  [data dostępu: 15.03.2014]
 
#[http://www.ciekawemazury.pl/info.htm#1514/pl/i/kosakowo_-_zabytkowa_dzwonnica| Ciekawe Mazury.pl] [data dostępu: 15.03.2014]
 
#[http://www.jerzysikorski.pl/historia-miejscowo%C5%9Bci-na-obszarze-gminy-srokowo| Historia wsi Kosakowo] [data dostępu: 15.03.2014]
 
#[http://www.wuoz.olsztyn.pl/| Wojewódzka ewidencja zabytków] [data dostępu: 5.03.2014]
 
<br/>
 
 
 
 
{{Przypisy}}
 
{{Przypisy}}
 
<references/>
 
<references/>
 +
== Bibliografia ==
 +
''Kętrzyn. Z dziejów miasta i okolic'', przewodniczący komitetu redakcyjnego Andrzej Wakar, Olsztyn 1978.<br/>
 +
Licharewa Zofia, ''Kętrzyn. Z dziejów miasta i powiatu'', Olsztyn 1962.<br/>
 +
''Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany'', red.  Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.<br/>
 +
[http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims| Bank Danych Lokalnych GUS]  [15.03.2014]<br/>
 +
[http://www.ciekawemazury.pl/info.htm#1514/pl/i/kosakowo_-_zabytkowa_dzwonnica| ciekawemazury.pl] [15.03.2014]<br/>
 +
[http://img.iap.pl/s/782/7369/Edytor/File/prezentacje/srokowo_folder_pl_115x160_na_www.pdf| img.iap.pl, folder ''Gmina Srokowo i okolice''] [15.03.2014]<br/>
 +
[http://www.jerzysikorski.pl/historia-miejscowo%C5%9Bci-na-obszarze-gminy-srokowo| jerzysikorski.pl, historia wsi Kosakowo] [15.03.2014]<br/>
 +
[http://www.wuoz.olsztyn.pl/| Wojewódzka ewidencja zabytków] [05.03.2014]
 
<br/>
 
<br/>
  
  
[[Kategoria: Miejscowość]] [[Kategoria: Powiat kętrzyński]] [[Kategoria: Gmina Srokowo]] [[Kategoria: Wieś sołecka]]
+
[[Kategoria: Miejscowość]] [[Kategoria: Powiat kętrzyński]] [[Kategoria: Srokowo (gmina wiejska)]] [[Kategoria: Wsie sołeckie]] [[Kategoria: 1301-1400]]

Aktualna wersja na dzień 09:56, 1 kwi 2015

Kosakowo

Drewniana dzwonnica w Kosakowie.Fot. Mieczysław Kalski
Drewniana dzwonnica w Kosakowie.
Fot. Mieczysław Kalski
Państwo  Polska
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiat kętrzyński
Gmina Srokowo
Liczba ludności (2010) 232[1]
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa lokalizacyjna województwa warmińsko-mazurskiego
Kosakowo
Kosakowo
Położenie na mapie Polski
Mapa lokalizacyjna Polski
Kosakowo
Kosakowo
Ziemia

{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Kosakowo (niem. Marienthal) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie kętrzyńskim, w gminie Srokowo. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego. Miejscowość w 2010 roku liczyła 232 mieszkańców (łącznie z Lipowem). W skład sołectwa wchodzą wsie: Kosakowo, Lipowo, Łęsk, Wikrowo i Wólka Jankowska. Funkcję sołtysa obecnie sprawuje Zenon Rutkowski[2].

Położenie

Kosakowo leży w odległości 4 km od Srokowa.

Dzieje miejscowości

Miejscowość powstała w 1387 roku jako wieś czynszowa na prawie chełmińskim, obejmująca obszar 50 łanów. W 1657 roku została doszczętnie zniszczona przez Tatarów. Spalony został również miejscowy kościół. Na początku kolejnego stulecia miejscowość została spustoszona przez epidemię dżumy. W 1710 roku zaraza doprowadziła do śmierci 13 mieszkańców.

W 1785 roku miejscowość składała się z 35 domów. W 1817 roku 223 mieszkańców żyło w 43 domostwach. W 1909 roku wzniesiony został budynek jednoklasowej szkoły. U progu II wojny światowej Kosakowo było zamieszkane przez 429 osób.

W czasie wojny w Kosakowie i okolicach przebywali polscy robotnicy przymusowi. Po 1945 roku jeden z nich, Nikodem Błażewicz, został pierwszym powojennym sołtysem wsi. W roku 1949 do miejscowej szkoły uczęszczało 56 uczniów. W 1954 roku Kosakowo była siedzibą Gromadzkiej Rady Narodowej, którą zniesiono trzy lata później. W 1970 roku miejscowość była zamieszkana przez 170 osób. W tym czasie w Kosakowie działała ośmioklasowa szkoła podstawowa oraz punkt biblioteczny. W 1973 roku w skład sołectwa Kosakowo w gminie Srokowo wchodziło pięć miejscowości.

Miejscowość ma charakter typowej wsi rolniczej, jednak coraz chętniej mieszkańcy decydują się na prowadzenie gospodarstw agroturystycznych. W Kosakowie działa Koło Gospodyń Wiejskich, istnieje również świetlica. W centrum wsi znajduje się staw zarybiany przez mieszkańców.

Miejscowy kościół został zniszczony w czasie najazdu tatarskiego w roku 1657 i nie został już odbudowany. Zachowała się drewniana dzwonnica.

Zabytki

  • drewniana dzwonnica przebudowywana na przestrzeni XVI-XIX stulecia
  • dawna kuźnia z XIX stulecia

Przypisy

  1. Łącznie: Kosakowo i Lipowo.
  2. bip.warmia.mazury.pl [05.03.2014]

Bibliografia

Kętrzyn. Z dziejów miasta i okolic, przewodniczący komitetu redakcyjnego Andrzej Wakar, Olsztyn 1978.
Licharewa Zofia, Kętrzyn. Z dziejów miasta i powiatu, Olsztyn 1962.
Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany, red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.
Bank Danych Lokalnych GUS [15.03.2014]
ciekawemazury.pl [15.03.2014]
img.iap.pl, folder Gmina Srokowo i okolice [15.03.2014]
jerzysikorski.pl, historia wsi Kosakowo [15.03.2014]
Wojewódzka ewidencja zabytków [05.03.2014]