Jełmuń: Różnice pomiędzy wersjami
Z Encyklopedia Warmii i Mazur
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja zweryfikowana] |
| (Nie pokazano 16 wersji utworzonych przez 4 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| − | |||
{{Wieś infobox | {{Wieś infobox | ||
| − | + | |nazwa = Jełmuń | |
|herb wsi = | |herb wsi = | ||
|flaga wsi = | |flaga wsi = | ||
|herb artykuł = | |herb artykuł = | ||
|dopełniacz wsi = Jełmunia | |dopełniacz wsi = Jełmunia | ||
| − | |zdjęcie = | + | |zdjęcie = jelmun.jpg |
| − | |opis zdjęcia = Dwór w Jełmuniu | + | |opis zdjęcia = Dwór w Jełmuniu.<br>Fot. Mieczysław Kalski |
| − | |rodzaj miejscowości = wieś | + | |rodzaj miejscowości = wieś sołecka |
| − | |województwo = warmińsko - mazurskie | + | |województwo = warmińsko-mazurskie |
|powiat = mrągowski | |powiat = mrągowski | ||
|gmina = Sorkwity | |gmina = Sorkwity | ||
| Linia 16: | Linia 15: | ||
|sołectwo = Jełmuń | |sołectwo = Jełmuń | ||
|wysokość = | |wysokość = | ||
| − | |liczba ludności = | + | |liczba ludności = 44 |
| − | |rok = | + | |rok = 2010 |
|strefa numeracyjna = (+48) 89 | |strefa numeracyjna = (+48) 89 | ||
|kod pocztowy = | |kod pocztowy = | ||
| Linia 30: | Linia 29: | ||
|wikisłownik = | |wikisłownik = | ||
|www = | |www = | ||
| − | }} | + | }}<br/> |
| − | < | + | '''Jełmuń''' (niem. ''Allmoyne'', ''Jełomie'') – wieś sołecka w [[Województwo warmińsko-mazurskie| województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat mrągowski |powiecie mrągowskim]], w [[Sorkwity (gmina wiejska)|gminie Sorkwity]]. W latach 1975–1998 miejscowość [[Podział administracyjny |administracyjnie]] należała do [[Województwo olsztyńskie| województwa olsztyńskiego]]. W 2010 roku wieś liczyła 44 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa pełni [[Teodor Kretschaman]]<ref>[http://www.gminasorkwity.pl/index.php?strona=Soltysi-i-Rady-Soleckie/ Strona Gminy Sorkwity] [18.07.2014]</ref>. |
| + | <br/><br/> | ||
| + | == Położenie == | ||
| + | Wieś leży nad jeziorem [[Jezioro Jełmuń |Jełmuń]], w odległości około 4km od drogi krajowej nr 16 na trasie [[Olsztyn]] – [[Mrągowo]]. | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | == | + | == Dzieje miejscowości == |
| − | + | Około 1379 r. Jan z Olszyna nadał Glandianowi i Mikołajowi ([[Prusowie |Prusom]]) 20 [[Włóka| włók]] na [[Prawo chełmińskie |prawie chełmińskim]], które znajdowały się między jeziorem Jełmuń a ówczesną granicą [[Biskupstwo warmiński| biskupstwa warmińskiego]]. Na nowych właścicieli nałożono obowiązek dwóch służb zbrojnych. W połowie XIX w. we wsi powstał dwór z 11,5 włókami. Wieś przyjęła kształt ulicówki. Nazwa miejscowości ''Allmoyne'' wywodzi się z litewskiego ''alme'' – ropa, zaś polska nazwa pochodzi od jemioły. | |
| + | |||
| + | W 1740 r. powstała tutaj szkoła, w której już w XIX w. wykładano po polsku. W 1818 r. nauczycielem był [[Jerzy Niesyta]]. W XIX w. Jełmuń należał do [[Parafia w Sorkwitach |parafii w Sorkwitach]]. | ||
| − | |||
| − | + | Liczba ludności i gospodarstw w poszczególnych latach: | |
| − | |||
| − | + | *1785 r. – 14 gospodarstw | |
| − | + | *1815 r. – 17 gospodarstw, 95 osób | |
| − | + | *1838 r. – 24 gospodarstwa, 204 osoby | |
| + | *1939 r. – 309 osób | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | == | + | ==Gospodarka== |
| + | We wsi rozwija się [[Agroturystyka| agroturystyka]] i hotel w dawnym dworze. | ||
| + | <br/> | ||
| − | Na kartach historii wsi zapisał się Jerzy Niesyta | + | == Ludzie związani z miejscowością== |
| + | Na kartach historii wsi zapisał się Jerzy Niesyta – nauczyciel. | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | ==Zabytki== | |
| − | + | We wsi znajduje się zabytkowy [[Dwór w Jełmuniu|dwór]] z XIX w. | |
| − | We wsi | ||
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | == Bibliografia== | |
| − | + | Chojnacki Władysław,''Słownik polskich nazw miejscowości w byłych Prusach Wschodnich i na obszarze byłego Miasta Gdańska'', Poznań 1946. <br/> | |
| − | + | ''Mrągowo. Z dziejów miasta i okolic'', pod red. Andrzeja Wakara, Olsztyn 1975. <br/> | |
| − | Chojnacki Władysław,''Słownik polskich nazw miejscowości w byłych Prusach Wschodnich i na obszarze byłego Miasta Gdańska'', Poznań 1946 | + | [http://www.jelmundwor.pl/ Strona Dworu w Jełmuniu ] [10.11.2013]<br/> |
| − | + | [http://www.gminasorkwity.pl/ Strona Gminy Sorkwity] [18.07.2014]<br/> | |
| − | ''Mrągowo. Z dziejów miasta i okolic'', pod red. Andrzeja Wakara, Olsztyn 1975 | + | [http://www.stat.gov.pl/ Bank Danych Lokalnych GUS] [18.07.2014] |
| − | + | ||
| − | + | {{Przypisy}} | |
| + | <references/> | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | [[Kategoria: | + | [[Kategoria: Powiat mrągowski]] |
| − | [[ | + | [[Kategoria: Sorkwity (gmina wiejska)]] |
| + | [[Kategoria: Wsie sołeckie]] | ||
| + | [[Kategoria: 1301-1400]] | ||
Aktualna wersja na dzień 10:57, 17 kwi 2015
| Jełmuń | |
| | |
 Dwór w Jełmuniu.
Fot. Mieczysław Kalski | |
| Rodzaj miejscowości | wieś sołecka |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | mrągowski |
| Gmina | Sorkwity |
| Sołectwo | Jełmuń |
| Liczba ludności (2010) | 44 |
| Strefa numeracyjna | (+48) 89 |
| Tablice rejestracyjne | NMR |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Jełmuń | |
| Położenie na mapie Polski  Jełmuń | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Jełmuń (niem. Allmoyne, Jełomie) – wieś sołecka w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie mrągowskim, w gminie Sorkwity. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego. W 2010 roku wieś liczyła 44 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa pełni Teodor Kretschaman[1].
Spis treści
Położenie
Wieś leży nad jeziorem Jełmuń, w odległości około 4km od drogi krajowej nr 16 na trasie Olsztyn – Mrągowo.
Dzieje miejscowości
Około 1379 r. Jan z Olszyna nadał Glandianowi i Mikołajowi (Prusom) 20 włók na prawie chełmińskim, które znajdowały się między jeziorem Jełmuń a ówczesną granicą biskupstwa warmińskiego. Na nowych właścicieli nałożono obowiązek dwóch służb zbrojnych. W połowie XIX w. we wsi powstał dwór z 11,5 włókami. Wieś przyjęła kształt ulicówki. Nazwa miejscowości Allmoyne wywodzi się z litewskiego alme – ropa, zaś polska nazwa pochodzi od jemioły.
W 1740 r. powstała tutaj szkoła, w której już w XIX w. wykładano po polsku. W 1818 r. nauczycielem był Jerzy Niesyta. W XIX w. Jełmuń należał do parafii w Sorkwitach.
Liczba ludności i gospodarstw w poszczególnych latach:
- 1785 r. – 14 gospodarstw
- 1815 r. – 17 gospodarstw, 95 osób
- 1838 r. – 24 gospodarstwa, 204 osoby
- 1939 r. – 309 osób
Gospodarka
We wsi rozwija się agroturystyka i hotel w dawnym dworze.
Ludzie związani z miejscowością
Na kartach historii wsi zapisał się Jerzy Niesyta – nauczyciel.
Zabytki
We wsi znajduje się zabytkowy dwór z XIX w.
Bibliografia
Chojnacki Władysław,Słownik polskich nazw miejscowości w byłych Prusach Wschodnich i na obszarze byłego Miasta Gdańska, Poznań 1946.
Mrągowo. Z dziejów miasta i okolic, pod red. Andrzeja Wakara, Olsztyn 1975.
Strona Dworu w Jełmuniu [10.11.2013]
Strona Gminy Sorkwity [18.07.2014]
Bank Danych Lokalnych GUS [18.07.2014]
Przypisy
- ↑ Strona Gminy Sorkwity [18.07.2014]
