Jan Bażyński: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja zweryfikowana] | [wersja zweryfikowana] |
(→Życiorys) |
|||
| (Nie pokazano 2 wersji utworzonych przez jednego użytkownika) | |||
| Linia 22: | Linia 22: | ||
'''Jan Bażyński (Bażeński)''' ''niem. Johannes von Baysen herbu Bażeński'' (ur. w 1390 r., zm. 9 listopada 1459 r. w Malborku) – kasztelan elbląski. | '''Jan Bażyński (Bażeński)''' ''niem. Johannes von Baysen herbu Bażeński'' (ur. w 1390 r., zm. 9 listopada 1459 r. w Malborku) – kasztelan elbląski. | ||
<br/><br/> | <br/><br/> | ||
| − | + | [[Plik:Dąb Bażyńskiego.jpg|thumb|right|290px|Dąb nazwany na cześć Jana Bażyńskiego w Kadynach. Autor: Polimerek. Źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Poland_Kadyny_-_Bazynskiego_oak.jpg Commons Wikimedia] | |
| − | + | ]] | |
| − | |||
== Życiorys == | == Życiorys == | ||
=== Szkoła i wykształcenie === | === Szkoła i wykształcenie === | ||
Był chorążym ostródzkim i szlachcicem pruskim oraz wybitnym politykiem. | Był chorążym ostródzkim i szlachcicem pruskim oraz wybitnym politykiem. | ||
=== Praca === | === Praca === | ||
| − | Jan Bażyński pełnił różne funkcje. Podróżował do Anglii, Danii, Portugalii. Podróże te odbywał w imieniu wielkiego mistrza krzyżackiego Michała Kuchmeistera. Walczył także z Maurami. Gdy wrócił z zagranicy zaczął występować przeciwko [[Zakon krzyżacki|zakonowi]]. Na zjeździe w Mikołajkach Pomorskich w 1435 r. przewodniczył szlachcie niezadowolonej z władzy krzyżackiej. Był chorążym ostródzkim, uczestniczył w powstaniu [[Związek Pruski|Związku Pruskiego]], podpisując dokument erekcyjny w | + | Jan Bażyński pełnił różne funkcje. Podróżował do Anglii, Danii, Portugalii. Podróże te odbywał w imieniu wielkiego mistrza krzyżackiego Michała Kuchmeistera. Walczył także z Maurami. Gdy wrócił z zagranicy zaczął występować przeciwko [[Zakon krzyżacki|zakonowi]]. Na zjeździe w Mikołajkach Pomorskich w 1435 r. przewodniczył szlachcie niezadowolonej z władzy krzyżackiej. Był chorążym ostródzkim, uczestniczył w powstaniu [[Związek Pruski|Związku Pruskiego]], podpisując dokument erekcyjny w Kwidzynie 14 marca 1440 r. Od tej pory bronił Związku przed atakami legata papieskiego oraz wielkiego mistrza. Początkowo stał na czele tajnej rady Związku. Jako przedstawiciel stanów pruskich stał także na czele delegacji, która przybyła do Krakowa prosząc króla, by wcielił do Polski [[Prusy]]. Bażyński wygłosił tam mowę. W marcu 1454 r., mianowany przez króla, został pierwszym gubernatorem Prus. Odtąd przebywał w [[Elbląg|Elblągu]], a od 1457 r. w Malborku. [[Zakon krzyżacki|Zakon]] go znienawidził za to, że był czołowym rzecznikiem i inicjatorem zespolenia Prus z Polską. Usiłowano go podstępnie zamordować. Bażyński był również starostą w Sztumie (1454 r.) i w [[Tolkmicko|Tolkmicku]] (1456-1459). Dochody czerpał z [[Elbląg|Elbląga]] i z rybołówstwa w Zatoce Ryskiej. |
<br/> | <br/> | ||
=== Działalność społeczna, kulturalna, naukowa, polityczna === | === Działalność społeczna, kulturalna, naukowa, polityczna === | ||
| Linia 36: | Linia 35: | ||
Bażyński był najwybitniejszym mężem stanu w [[Prusy|Prusach]]. Zasłużył się w dziele zespolenia Prus z Koroną. Król polski uważał go za swego doradcę i zaufanego człowieka. Jak głoszą przekazy, był pasowany na rycerza przez króla portugalskiego za odwagę, jaką wykazał się w walce z Maurami. Jako spłatę długów finansowych [[Zakon krzyżacki|zakonu]] wobec Bażyńskiego w roku 1432, wielki mistrz przekazał mu formalnie dobra ziemskie w [[Kandyty|Kandytach]], które do 1503 r. pozostały w rodzinnym posiadaniu. | Bażyński był najwybitniejszym mężem stanu w [[Prusy|Prusach]]. Zasłużył się w dziele zespolenia Prus z Koroną. Król polski uważał go za swego doradcę i zaufanego człowieka. Jak głoszą przekazy, był pasowany na rycerza przez króla portugalskiego za odwagę, jaką wykazał się w walce z Maurami. Jako spłatę długów finansowych [[Zakon krzyżacki|zakonu]] wobec Bażyńskiego w roku 1432, wielki mistrz przekazał mu formalnie dobra ziemskie w [[Kandyty|Kandytach]], które do 1503 r. pozostały w rodzinnym posiadaniu. | ||
W Kandytach znajduje się dąb nazwany jego imieniem. | W Kandytach znajduje się dąb nazwany jego imieniem. | ||
| − | Dla jego upamiętnienia w [[Powiat ostródzki|powiecie ostródzkim]] i [[ | + | Dla jego upamiętnienia w [[Powiat ostródzki|powiecie ostródzkim]] i [[Ostróda (gmina wiejska)|gminie Ostróda]] w 1966 r. [[I Liceum Ogólnokształcące w Ostródzie|Liceum Ogólnokształcące Nr 1 w Ostródzie]] nazwano jego imieniem. |
| + | |||
==Ciekawostki== | ==Ciekawostki== | ||
*Jan wywodził się z rodu Bażyńskich, zamieszkujących od początku XIV w. miejscowość [[Bażyny]]. | *Jan wywodził się z rodu Bażyńskich, zamieszkujących od początku XIV w. miejscowość [[Bażyny]]. | ||
| Linia 44: | Linia 44: | ||
Oracki Tadeusz,''Słownik biograficzny Warmii, Mazur i Powiśla od połowy XV wieku do 1945 roku'', Warszawa 1963. | Oracki Tadeusz,''Słownik biograficzny Warmii, Mazur i Powiśla od połowy XV wieku do 1945 roku'', Warszawa 1963. | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | |||
[[Kategoria: Wielkie postaci Warmii i Mazur|Bażyński, Jan]] | [[Kategoria: Wielkie postaci Warmii i Mazur|Bażyński, Jan]] | ||
Aktualna wersja na dzień 15:38, 21 kwi 2015
| Jan Bażyński | |
| | |
 Herb rodu Bażyńskich.
Źródło: Wikipedia | |
| Data urodzenia | 1390 r. |
| Data i miejsce śmierci | 9 listopada 1459 r. Malbork |
| Zawód | kasztelan |
Jan Bażyński (Bażeński) niem. Johannes von Baysen herbu Bażeński (ur. w 1390 r., zm. 9 listopada 1459 r. w Malborku) – kasztelan elbląski.
Spis treści
Życiorys
Szkoła i wykształcenie
Był chorążym ostródzkim i szlachcicem pruskim oraz wybitnym politykiem.
Praca
Jan Bażyński pełnił różne funkcje. Podróżował do Anglii, Danii, Portugalii. Podróże te odbywał w imieniu wielkiego mistrza krzyżackiego Michała Kuchmeistera. Walczył także z Maurami. Gdy wrócił z zagranicy zaczął występować przeciwko zakonowi. Na zjeździe w Mikołajkach Pomorskich w 1435 r. przewodniczył szlachcie niezadowolonej z władzy krzyżackiej. Był chorążym ostródzkim, uczestniczył w powstaniu Związku Pruskiego, podpisując dokument erekcyjny w Kwidzynie 14 marca 1440 r. Od tej pory bronił Związku przed atakami legata papieskiego oraz wielkiego mistrza. Początkowo stał na czele tajnej rady Związku. Jako przedstawiciel stanów pruskich stał także na czele delegacji, która przybyła do Krakowa prosząc króla, by wcielił do Polski Prusy. Bażyński wygłosił tam mowę. W marcu 1454 r., mianowany przez króla, został pierwszym gubernatorem Prus. Odtąd przebywał w Elblągu, a od 1457 r. w Malborku. Zakon go znienawidził za to, że był czołowym rzecznikiem i inicjatorem zespolenia Prus z Polską. Usiłowano go podstępnie zamordować. Bażyński był również starostą w Sztumie (1454 r.) i w Tolkmicku (1456-1459). Dochody czerpał z Elbląga i z rybołówstwa w Zatoce Ryskiej.
Działalność społeczna, kulturalna, naukowa, polityczna
Jan Bażyński był czołowym przywódcą opozycji antykrzyżackiej w Prusach, współorganizatorem i przywódcą Związku Pruskiego.
Bażyński był najwybitniejszym mężem stanu w Prusach. Zasłużył się w dziele zespolenia Prus z Koroną. Król polski uważał go za swego doradcę i zaufanego człowieka. Jak głoszą przekazy, był pasowany na rycerza przez króla portugalskiego za odwagę, jaką wykazał się w walce z Maurami. Jako spłatę długów finansowych zakonu wobec Bażyńskiego w roku 1432, wielki mistrz przekazał mu formalnie dobra ziemskie w Kandytach, które do 1503 r. pozostały w rodzinnym posiadaniu. W Kandytach znajduje się dąb nazwany jego imieniem. Dla jego upamiętnienia w powiecie ostródzkim i gminie Ostróda w 1966 r. Liceum Ogólnokształcące Nr 1 w Ostródzie nazwano jego imieniem.
Ciekawostki
- Jan wywodził się z rodu Bażyńskich, zamieszkujących od początku XIV w. miejscowość Bażyny.
- Jego siedziba znajdowała się w miejscowości Leszcz pod Ostródą, należało do niego także Osiekowo i Zastawno.
Bibliografia
Oracki Tadeusz,Słownik biograficzny Warmii, Mazur i Powiśla od połowy XV wieku do 1945 roku, Warszawa 1963.
